De Fabel van de illegaal 68, januari/februari 2005
Auteur: Eric Krebbers
De kogel kwam van rechts
De moord op filmmaker Theo van Gogh werd door politici en opiniemakers aangegrepen om met hernieuwde energie in te hakken op moslims en migranten. Het zijn gouden tijden voor nationalisten en hun wij-tegen-zij-denken.
Diep verontwaardigd kwamen politici en opiniemakers direct na de moord op 2 november 2004 weer aanzetten met al hun inmiddels vertrouwde en volkomen eenzijdige nationalistische redeneringen. Velen van hen beweerden o zo dapper dat ze in de bres sprongen voor de vrijheid van meningsuiting. Van Gogh had volgens hen het recht gehad om een miljoen moslims voortdurend "geitenneukers" te noemen. Maar die moslims hadden op hun beurt niet het recht om te zeggen dat die beledigingen hen irriteerden en dat het niet verwonderlijk was dat ergens iemand het niet meer pikte. En terwijl sommige opiniemakers al jarenlang terecht kritiek leveren op het antisemitisme van de moslimfundamentalisten, vergoelijkten ze en masse Van Goghs antisemitisme juist in het kader van die vrijheid van meningsuiting. Verder mocht imam Abdul-Jabbar van de Ven bijvoorbeeld van hen niet hopen dat het extreem-rechtse Kamerlid Wilders kanker kreeg, maar deed men er niet moeilijk over dat Van Gogh voormalig GroenLinks-fractievoorzitter Rosenmöller diezelfde ziekte had toegewenst en zelfs opriep om daarna op zijn graf te pissen.
Mei 1940
Zeurden opiniemakers na de moord op Fortuyn nog maandenlang door over "de kogel van links", nu leken ze geen van allen te willen toegeven dat de kogel toch echt van rechts kwam, van een religieus fascist. Na Fortuyns dood riepen ze in koor dat de felle kritiek van zijn tegenstanders automatisch had geleid tot een taart en daarna de kogel. Maar toen moskeeën en islamitische scholen in brand werden gestoken en zelfs opgeblazen, legde niemand de verantwoordelijkheid bij VVD-Kamerlid Zalm met zijn oorlogsverklaring aan de moslimfundamentalisten, bij VVD-fractieleider Van Aartsen met zijn vergelijking van de moord op Van Gogh met de Duitse inval in mei 1940, of bij CDA-minister Donner met zijn uitspraken dat moskeeën harder moeten worden aangepakt.
Er werd in de Kamer voortdurend geroepen dat extremisme keihard moest worden bestreden. Maar als vanzelfsprekend doelde men daarbij vrijwel uitsluitend op moslimfundamentalisme, en niet op het "autochtone" extreem-rechts dat moskeeën aanvalt. Of op rechts-extremisten als Wilders, die moslims bedreigen en zeggen hun burgerrechten af te willen nemen. De opiniemakers beweerden onophoudelijk dat het extremisme werd voortgebracht door "de moslimcultuur", maar zwegen over "de Nederlandse cultuur" die volgens diezelfde nationalistische redenering dan logischerwijs de schoolopblazende fascisten moet hebben geproduceerd. Die totale eenzijdigheid is typerend voor het schrijnende "gebrek aan introspectie" onder opiniemakers en politici, een eigenschap die ze zelf overigens maar wat graag aan moslims toedichten.
Dat voortdurende meten met twee maten bleek ook overduidelijk bij de afhandeling van de circa 15.000 racistische berichten die na Van Goghs dood op de drie grote condoleance-websites verschenen. Daarin waren bedreigingen als "Alle Marokkanen verdienen een nekschot" geen uitzondering. De beheerders van die websites hebben tot nu toe geen aangifte van racisme of bedreiging gedaan. Een bericht op Condoleance.nl waarin het rechtse Kamerlid Ayaan Hirsi Ali werd bedreigd, werd daarentegen wel direct door de beheerder doorgespeeld aan de politie.
Afluisteren
De eenzijdige nationalistische hetze was bijzonder succesvol, zo bleek anderhalve week na de moord uit een enquête van het bureau Motivaction. Van de ondervraagden was 80 procent voor een harder integratiebeleid, 90 procent voor meer bevoegdheden voor politie en geheime diensten, 60 procent vond dat de politie bij terrorismebestrijding zelf de wet mag overtreden en maar liefst 40 procent hoopte dat moslims zich minder thuis zouden gaan voelen in Nederland. De regering had dus de wind mee en presenteerde snel weer allerlei verdergaande repressieve plannen. De geheime dienst AIVD mag voortaan nog meer afluisteren, infiltreren en gegevensbestanden van privé-instellingen vergelijken op zoek naar verdachte patronen. En de politie krijgt nog meer bevoegdheden om te fouilleren en auto's te doorzoeken.
Ook stelde Justitie voor om strenger te controleren op terroristen uit het buitenland, en om terroristen met twee paspoorten hun burgerschap af te nemen en te deporteren. Dat leidt tot een tweederangs burgerschap. De maatregel is volkomen logisch, bezien door een nationalistische bril. Gevaar komt immers vooral van buiten "het eigen volk"? Maar in werkelijkheid kan in iedere maatschappij verrechtsing tot terrorisme leiden, en dus ook in Nederland. De fundamentalist die Van Gogh vermoordde was Nederlander, en dat geldt ook voor een aantal anderen. Terrorisme en extreem-rechts zijn dus niet te bestrijden door simpelweg de grenzen te sluiten. Overigens is het weren en uitzetten van terroristen en extreem-rechtsen sowieso a-sociaal. Want dan hebben mensen in andere landen er weer last van.
Ethische onbenullen
Van alle moslims en migranten werd door opiniemakers, politici en zelfs sommige linkse activisten verwacht dat ze onmiddellijk afstand zouden nemen van de moord. Door zo'n distantiëring te eisen plaatst men hen in de verdachtenbank. Het speciaal navragen bij moslims en migranten wekt bovendien de suggestie dat het voor hen niet vanzelfsprekend zou zijn om moord af te wijzen. Zo worden moslims langzaam maar zeker ontmenselijkt. Ook de oproep van voormalig VVD-leider Bolkestein aan de Marokkaanse koning om zich openlijk te distantiëren, suggereerde dat Marokkaanse immigranten ethische onbenullen zijn en een koning nodig hebben om hen te vertellen dat moord slecht is.
Er waren moslims die principieel weigerden om afstand te nemen, en heel terecht antwoordden: "Wat heb ik te maken met die vent, met die moordenaar?". Een student van Marokkaanse afkomst zei: "Wij denken toch ook niet dat elke blanke een fascist is als er een islamitische school in brand wordt gestoken?" De moordenaar van Van Gogh is overigens niet alleen moslim, maar daarnaast onder meer ook rechts, man en Nederlander. Het is een nationalistische keuze om juist bij moslims en immigranten aan te kloppen voor een distantiëring en niet bij bijvoorbeeld alle rechtsen of zelfs alle mannen.
Loopjongens
Meer en meer politici en opiniemakers analyseren conflicten tegenwoordig in termen van "culturen" en religies. Er zou volgens hen zelfs een wereldwijde "strijd der culturen" woeden tussen "ons" en "de islam". Die nationalistische kijk heeft grote gevolgen. Zo worden migranten tegenwoordig door media en de overheid steeds vaker als moslims aangesproken, en zo als het ware tot moslims gemaakt. De overheid overlegt bij zwaar weer bijvoorbeeld nauwelijks nog met migrantenorganisaties, maar vooral met het door de staat zelf opgerichte, betaalde en gedicteerde Contactorgaan Moslims Overheid (CMO). Zo zou men in contact blijven met "de gemeenschap", alsof alle migranten moslim zijn of door moslims vertegenwoordigd willen worden.
Ook moslimfundamentalisten maken zich schuldig aan het creëren en opdringen van culturele en religieuze identiteiten. Soms zelfs letterlijk. Zo bestempelde Van Goghs moordenaar in zijn "open brief aan Hirsi Ali" Van Aartsen tot jood, terwijl hij dat niet is. Volgens hem zou de Nederlandse politiek worden gedomineerd door joden. In de ogen van dit soort religieuze fascisten zijn alle tegenstanders joden of loopjongens van joden. Net als veel opiniemakers en politici promoten ook de moslimfundamentalisten het idee van een "strijd der culturen" en zijn ze sterk gekant tegen elke linkse en feministische strijd.
Beide partijen zetten die vermeende "strijd der culturen" in om de bevolking achter zich te krijgen, te mobiliseren en te controleren. Van de opiniemakers en politici moet er nu gekozen worden tussen democratie en terreur, ofwel - in linkse termen - tussen kapitalisme en feodalisme. Vanzelfsprekend is hier in het rijke westen de keus voor het kapitalisme met zijn relatief grote burgerlijke vrijheden dan snel gemaakt. Maar radicaal-links moet zich die reactionaire keuze niet laten opdringen, want ons doel moet een socialistische en feministische wereld blijven.