De Fabel van de illegaal 69, maart/april 2005
Auteur: Harry Westerink
Boekrecensie
Stop deportaties!
Met haar dichtbundel "Paspoort voor de stateloze" laat Joke Kaviaar zien dat ze een van de zeldzame dichters in Nederland is die zich betrokken en bevlogen uitspreekt tegen het vluchtelingenbeleid van de overheid. Kaviaar zegt recht voor haar raap waar het op staat. “Niet in mijn naam: deportaties uit het land van de tulpen, dove oren in het land van de molens, een trap na in het land van de klompen”, zo begint haar indrukwekkende “Stop deportaties! Een statement tegen de stilte”. Haar gedichten beuken tegen de muur van de macht, dreunen lang na, roepen op, maken weerbaar, zetten aan tot een geest van verzet. “Ik wil het niet worden, dichter van de maand of dichter van het jaar, omdat ik enkel schrijf over zuipen en feesten en neuken of over hoe mooi lentegroen de blaadjes aan de bomen weer worden. Dat is al zo vaak geschreven en protest wordt nooit gehoord!”
Kaviaar treedt vaak op tijdens politieke manifestaties en ook in literaire circuits, waar men zich overigens soms ergert aan haar felle activistische toon. Organisatoren van een poëziebijeenkomst hebben haar zelfs een keer de mond gesnoerd en de zaal uitgezet. Kaviaar organiseert onder de noemer “Stop deportaties!” zelf ook poëzie-avonden. Daarmee wil ze het protest aanwakkeren tegen het overheidsbeleid. In het strijdbare gedicht “Dis op het nietszeggend ik” valt ze minister Verdonk aan: “Rita, ik bijt in je vel”. Tijdens een interview met Verdonk legde Volkskrant-journalist Jan Hoedeman, die wel zin had in een nieuwe rel rond “demonisering”, uit zijn verband gerukte passages uit het gedicht aan de minister voor. Verdonk, die het gedicht nog niet kende, zei zich door Kaviaar bedreigd te voelen. Ze overwoog zelfs een aangifte tegen Kaviaar in te dienen bij de politie. Maar het is niet Kaviaar die het leven van Verdonk bedreigt. Het zijn Verdonk en haar handlangers die dag in dag uit migranten en vluchtelingen het mes op de keel zetten. Wie zich wil opladen voor verzet tegen dit deportatiebeleid, moet zeker eens de gedichten van Kaviaar lezen en vooral ook aanhoren.
"Paspoort voor de stateloze", Joke Kaviaar. Uitgeverij: Het zinkend schip, € 10,-. ISBN: 9077798021.