De Fabel van de illegaal 71/72, zomer 2005
Auteur: Eric Krebbers
Boekrecensie
De kapitalistische werkelijkheid
"De achterkant van de Amerikaanse droom" van de activiste Barbara Ehrenreich is een beangstigend boek dat de lezer meeneemt naar de helse wereld aan de onderkant van het kapitalisme. Een wereld waarin de meeste werknemers twee of meer banen hebben om te overleven en vaak nauwelijks 6 of 7 dollar per uur verdienen. In de VS verdient 60 procent van de werknemers, vooral vrouwen en migranten, minder dan de 14 dollar per uur die officieel nodig zijn om het hoofd boven water te kunnen houden.
Ehrenreich beschrijft hoe ze steeds een aantal weken probeerde te overleven als onder meer serveerster, schoonmaakster, winkelbediende en bejaardenverzorgster. Ze ondergaat absurde sollicitatieprocedures met vernederende drugstests. Eenmaal aan de slag kan ze nauwelijks bevatten hoe haar collega's de onmenselijke arbeidsomstandigheden jaar in jaar uit kunnen volhouden. Ze vertelt van werkneemsters die ondanks ernstige, tijdens het werk opgelopen verwondingen stug doorwerken uit angst dat dokterbezoek ontslag zal betekenen. Anderen lopen rond met luiers omdat ze niet naar het toilet mogen tijdens het werk.
Na afloop van de ene baan haasten Ehrenreich en haar collega's zich elk naar hun volgende werkgever, waarbij ze zich onderweg even opfrissen en omkleden. De weinige vrije uurtjes die per week overblijven, worden gebruikt om werk en vooral huisvesting te zoeken. Steeds meer werknemers blijken met meerdere mensen in afgeleefde motelkamers en krakkemikkige caravans ver buiten de stad te wonen, tegen krankzinnig hoge huren. Het aantal betaalbare huurwoningen is namelijk sterk afgenomen, en bovendien kunnen nog maar weinigen voldoende sparen om de hoge borg te betalen. Omdat ze geen keuken hebben, zijn veel werknemers aangewezen op cafétaria. Maar wegens geldgebrek slaan ze veel maaltijden over en sommige van Ehrenreichs collega's werken lijkbleek meer dan 10 of 12 uur per dag met slechts een of andere snoepreep te eten. In haar vergelijkbare boek "De blinde vlek van Nederland" heeft journaliste Stella Braam 10 jaar geleden laten zien dat het met de Nederlandse droom niet veel beter gesteld is.
"De achterkant van de Amerikaanse droom", Barbara Ehrenreich. Uitgeverij: Atlas, € 19,00. ISBN: 9045008998.