De Fabel van de illegaal 71/72, zomer 2005

Auteurs: onderzoeksgroepen Kafka en Haaglanden
(Bewerkingen en toevoegingen door Gerrit de Wit)

Hitlergroeten op bevrijdingsdag

Op 5 mei 2005 werd overal in Nederland op zeer uiteenlopende manieren bevrijdingsdag gevierd. Een groep extreem-rechtse jongeren in Zoetermeer herdacht de bevrijding op geheel eigen wijze, compleet met nazi-symbolen en Hitlergroeten. Ondanks waarschuwingen vooraf had de gemeente Zoetermeer hen een zaaltje verhuurd.

Vanaf 2003 heeft er in Zoetermeer een reeks incidenten plaatsgevonden rond enkele groepen gabberjongeren. Die zochten regelmatig de confrontatie op met "allochtone" en andere jongeren. Nu vinden zulke 'incidenten' tegenwoordig overal in Nederland plaats, maar in Zoetermeer is een van die gabbergroepen geworven door rechts-extremisten. Eerst door de fascistische Nieuwe Nationale Partij (NNP) en haar jongerenorganisatie, en toen die in elkaar stortte, door de van oorsprong nieuw-rechtse organisatie Voorpost.

Stickers van Voorpost in Zoetermeer voor en na anti-fascistische behandeling

Verantwoordelijk voor het werven zijn Paul Peters, Rens Kaaijk en Sjors Remmerswaal. Die organiseren in Zoetermeer huiskamerbijeenkomsten en sinds kort ook een regelmatig terugkerende "nationalistische drankavond". De drie zetten de gabbers in bij folder- en stickeracties in het stadshart. Zoetermeer werd zo meerdere keren ondergeplakt met NNP-stickers tegen de multiculturele samenleving. In september 2004 was de gemeente het zat. Men wilde via de rechter de kosten voor het verwijderen van de stickers op de NNP verhalen. De gemeente kreeg de zaak echter juridisch niet rond en de NNP ontsprong de dans. Het stickeren gaat zodoende nog steeds door. Zo werden onlangs tientallen Voorpost-stickers geplakt met de tekst "Geen djihad in onze straat". Het drietal roept via internet jongeren op om deel te nemen aan demonstraties van extreem-rechtse partijen. En daar wordt gehoor aan gegeven, want in september 2003 liep een groep Zoetermeerse gabbers mee in een demonstatie van de Jonge Fortuynisten en de NNP. En vier maanden later was een delegatie jongeren aanwezig op een demonstratie van Nieuw Rechts in Den Haag.

Grafschenner

De drie 'wervers' zijn actieve rechts-extremisten. Paul Peters is al sinds jaar en dag betrokken bij allerlei organisaties. Eerst was hij actief voor de CP'86, daarna was hij een van de dragende krachten van het nazistische Stormfont Nederland. Hij bracht zichzelf en Stormfront in diskrediet toen hij werd gearresteerd en veroordeeld wegens de vernieling van een joodse begraafplaats in Oosterhout. Na het verdwijnen van Stormfront dook hij op bij de NNP en werd hij actieleider van hun jongerenorganisatie NNJ. Daar stapte hij echter met ruzie weer op, waarna hij de leiding van het zieltogende Voorpost Nederland op zich nam.

Rens Kaaijk begon zijn activiteiten bij Stormfront Nederland en de nationaal-socialistische Nederlandse Volks Unie (NVU). In 2002 ging hij na afloop van een NVU-demonstratie in Rotterdam met enkele geestverwanten op buitenlanderjacht in Leiden. Daarbij werd hij samen met enkele anderen gearresteerd. Enige tijd later sloot Kaaijk zich aan bij de NNP, waar hij een loyale partner van Paul Peters werd. Toen die overstapte naar Voorpost, volgde Kaaijk zijn voorbeeld. Kaaijk stelt nu zijn huis open voor de rechtse bijeenkomsten in Zoetermeer. Hij fungeert als contactpersoon tussen de gabbers en de politieke organisaties waar Peters voor probeert te werven. Sinds enige tijd is ook Kaaijks vriendin Marciaella Verhoeven actief betrokken bij de Zoetermeerse wervingsactiviteiten. Zij is ook afkomstig uit de NNP en tegenwoordig betrokken bij Voorpost. Tot aan de opheffing van de NNP was Sjors Remmerswaal een zeer actief lid. Sinds kort organiseert hij de "nationalistische kroegavonden" in "De Tapperij" in Zoetermeer.

Bevrijdingsfeest

In de aanloop naar de 5 mei-viering van 2005 speelden gebeurtenissen van een jaar eerder een grote rol. Toen zorgden de gabberjongeren voor dusdanige problemen dat de politie hard ingreep en 11 jongeren arresteerde. Ook de afgelopen maanden waren er nog diverse vechtpartijen waar deze jongeren bij betrokken waren. Paul Peters probeerde munt te slaan uit die negatieve spiraal. Hij schoof zichzelf naar voren als vertegenwoordiger van de jongeren en sprak op 26 april onder valse naam in bij een gemeenteraadsvergadering. Hij stelde voor om aan de jongeren een zaal te verhuren om hen op hun eigen manier bevrijdingsdag te laten vieren. Na afloop van de raadsvergadering gingen de gabbers in het centrum van Zoetermeer Voorpost-stickers plakken. Drie dagen later besloot de gemeente de gemeentelocatie De Blokhut aan de jongeren te verhuren.

Dat leidde tot protesten van diverse organisaties. Anti-Fascistische Aktie (AFA) vroeg het College van B&W en de raadsleden om de verhuur ongedaan te maken. AFA schreef dat "we op 5 mei herdenken dat Nederland is bevrijd. We herdenken dat er vanuit Nederland meer dan 100 duizend mannen, vrouwen en kinderen in 93 treinen, meest veewagens, op transport werden gesteld naar de verschillende concentratie- en vernietigingskampen als Bergen-Belsen, Auschwitz-Birkenau en Sobibor. We herdenken dat er 6 miljoen joden stelselmatig zijn vermoord. Op zo'n dag is het ongepast om een feestlocatie te verhuren aan extreem-rechtse gabbers en neo-nazi's."

Ook het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) toonde zich diep geschokt door de handelwijze van Zoetermeer. "De zorg voor het op fatsoenlijke wijze gedenken van de bevrijding en het inhoud geven aan de viering van de op de Duitse bezetter herwonnen vrijheid is bij een gemeentebestuur dat dergelijke wansmakelijke bijeenkomsten op bevrijdingsdag niet alleen toelaat maar ook mogelijk maakt, in verkeerde handen", aldus het NIK. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) deelde onder het motto "Leren wij dan nooit iets" pamfletten uit bij de Zoetermeerse dodenherdenking op 4 mei. Daarin riep men burgemeester Waaijer op om het huurcontract alsnog te ontbinden. Waaijer weigerde dat en het feest ging gewoon door.

Hitlergroet

Op 5 mei vierden de Voorposters, de gabbers en de skinheads van het Soetermeer Skinhead Front (SSF) de bevrijdingsdag inderdaad op geheel eigen wijze in de door de politie bewaakte Blokhut. De muren waren behangen met posters van Voorpost en het extreem-rechtse comité Nee Tegen Turkije waarin onder andere de politieke partij Nieuw Rechts zitting heeft. Ook hing er een grote nazi-vlag, waarbij het hakenkruis vervangen was door een Keltisch kruis. Groepsgewijs werd er geposeerd voor een fotograaf. Daarbij werd veelvuldig de Hitlergroet gebracht. Uiteindelijk werden er drie jongeren aangehouden. Een van hen had een White Power-logo op zijn jas en twee meisjes hadden hun lichaam versierd met hakenkruizen. Dat was allemaal te verwachten want op het internet steken de SSF-leden hun sympathie voor Hitler niet onder stoelen of banken.

Het Zoetermeerse SGP/ChristenUnie-raadslid Klaas Schra in gesprek met een rechts-extremist bij de Blokhut

Op 9 mei evalueerde de Zoetermeerse raadscommissie Veiligheid de gebeurtenissen rond De Blokhut. Sommige GroenLinks- en SP-raadsleden lieten zich kritisch uit over het feest. Maar enkele andere raadsleden schilderden de protesten van het CIDI en AFA af als "stemmingmakerij". En ChristenUnie/SGP-raadslid Klaas Schra vroeg zich af of de jongeren wel echt rechts-extremistisch waren. Schra was overigens zelf poolshoogte gaan nemen bij de Blokhut en hij had daar gesproken met de jongeren. Hij vond dat de gemeente ook met hen in gesprek moest gaan. Het college van B&W volgde zijn advies en stelde voor om een afspraak te maken met de bij de vergadering aanwezige jongeren. Die jongeren waren de Zoetermeerse Voorposters Kaaijk, Remmerswaal en Verhoeven.

Enkele dagen daarop kreeg de gemeente de beschikking over foto's van het feest die het nazi-karakter ervan overduidelijk aantoonden. Op 20 mei deed de gemeente aangifte bij de politie. Niet tegen de jongeren die de Hitlergroet brachten, maar tegen degene die de foto's op internet plaatste en zo openbaar maakte. Een wat achterbakse manoeuvre, want de gemeente Zoetermeer heeft het feest zelf doorgang laten vinden tegen alle waarschuwingen in. Hopelijk trekt de gemeente lering uit de gebeurtenissen, verbreekt men alle banden met de rechts-extremisten en biedt men hen geen faciliteiten meer.

Terug