De Fabel van de illegaal 73, najaar 2005

Auteur: Pauline Krebbers

Boekrecensie

Valse belofte

Per jaar doen zo'n 300 vrouwen in Nederland aangifte van mensenhandel. Velen van hen krijgen daarop in het kader van de B9-regeling een tijdelijke verblijfsvergunning om te kunnen getuigen in hun zaak. De vrouwen komen merendeels uit voormalige Oostbloklanden, Afrika en Latijns-Amerika. Ze zijn vaak onder valse voorwendselen meegelokt naar Nederland en hier gedwongen om in de prostitutie te werken. Hun paspoorten worden afgenomen en niet alleen de vrouwen zelf worden fysiek en mentaal bedreigd door hun pooiers en de mensenhandelaren, maar ook hun achtergebleven familie en kinderen.

In haar autobiografische boek "Valse belofte" vertelt Anna Ziverte hoe zij vanuit Letland in Nederland terecht kwam. Voor die tijd zag haar leven er veelbelovend uit. Ze was slim, maar had een aantal ongelukkige relaties gehad. Zij dacht voor een aantal maanden als au pair bij een Russische familie te gaan werken, zodat ze wat kon verdienen om zichzelf en haar jonge zoontje te onderhouden. Ze belandde echter in Nederland bij allerlei nachtclubs. Ze kon de seksindustrie pas achter zich laten nadat haar vriend haar losgekocht had. Maar nog steeds is ze niet vrij en kan ze niet terug. Ze is haar paspoort kwijt en ze is voortdurend bang. Ze heeft aangifte gedaan en uiteindelijk zal ze voor de rechtbank moeten getuigen tegen de mensen die haar verhandeld en misbruikt hebben.

Anna komt aanvankelijk tamelijk naïef over, wat volgens haarzelf het gevolg is van het opgroeien in een land als Letland. Maar haar verhaal is wel uiterst realistisch. Ze maakt voelbaar hoe ze gevangen zit in een web van angst, bedreigingen en onzekerheid, ook nadat ze uit de prostitutie gevlucht is. Want snel wordt duidelijk dat er van vluchtelingenorganisaties en de overheid weinig te verwachten valt, en dat de vrouwen in de B9-regeling vooral gebruikt worden als getuigen in rechtszaken, en niet als slachtoffers van een misdrijf. Veel gemeentelijke instanties weten niet eens dat de regeling bestaat en dat de vrouwen wel degelijk bepaalde rechten hebben. Werken hoort daar overigens sinds kort ook bij.

Het inspirerende aan het boek is dat Anna zich na haar aanvankelijke slachtofferrol ontwikkelt tot een zeer strijdbare vrouw die haar ervaringen en moed inzet voor andere slachtoffers van vrouwenhandel. Ze is oprichtster van de organisatie Atalantas, die verhandelde vrouwen emotioneel en juridisch bij wil staan. Naast een aangrijpend verhaal bevat het boek ook veel adressen en informatie over organisaties die deze vrouwen kunnen helpen.

"Valse Belofte", Anna Ziverte. Uitgeverij: Pimento, € 16,90. ISBN: 9049999972.

Terug