De Fabel van de illegaal 74, januari/februari 2006
Auteur: Ellen de Waard
Vluchtelingen en activisten laten evenmin met zich sollen
De EU probeert de vluchtelingen die over zee in Italië aankomen zo snel mogelijk weer te lozen. Asiel aanvragen mogen ze zelden. Ze worden direct opgesloten en vervolgens collectief uitgezet. Maar velen laten zich hun droom van een beter leven niet zomaar afpakken. Ze krijgen daarbij soms hulp van activisten.
De Middellandse Zee vormt de laatste jaren meer en meer een kerkhof voor wanhopige vluchtelingen die met gammele bootjes Europa proberen te bereiken. Regelmatig zinken er bootjes of worden ze door hun eigenaar vol vluchtelingen achtergelaten wanneer een patrouilleboot van de Europese kustwacht hen in de smiezen krijgt. In de zomer van 2004 pikte het schip van de Duitse organisatie Cap Anamur zulke ronddobberende vluchtelingen op. De activisten en artsen van Cap Anamur waren juist bezig met een proefvaart met een nieuw schip dat een noodhospitaal aan boord heeft. Het "radicaal humane" Cap Anamur ging al in de jaren 70 in Aziatische wateren op zoek naar bootvluchtelingen. Men wilde de opgepikte vluchtelingen afzetten in een Italiaanse haven, maar de autoriteiten weigerden hen de toegang. Dat leidde tot een enorme politieke rel en uiteindelijk moest de regering bakzeil halen. De vluchtelingen mochten zelfs asiel aanvragen.
Vluchtelingen arriveren op Sicilië |
Hekken neerhalen
In de zomer van 2005 was er een actieweek op Sicilië tegen de detentie, de verplaatsingen en de deportaties van vluchtelingen. Men wilde de mensenrechtenschendingen aanklagen waar ze plaatsvinden. Er waren diverse acties in de haven waar de bootvluchtelingen heen gevaren worden, die eerder op het nog zuidelijker gelegen mini-eilandje Lampedusa zijn geland. Bussen werden geblokkeerd die de vluchtelingen verder moesten vervoeren van de haven naar de diverse kampen op Sicilië. De vertraging die daardoor ontstond, grepen de activisten steeds aan om de vluchtelingen te informeren over hun rechten, zoals het aanvragen van asiel en rechterlijke toetsing van hun uitzetting. Een andere keer haalden de activisten de hekken bij de haven neer. Gebruikmakend van de chaos sloegen de vluchtelingen de ruiten van de bussen stuk en 14 wisten er te ontsnappen.
De activisten belegden ook een congres en een persconferentie. Daar eisten ze dat de Italiaanse regering verantwoording zou afleggen waarom men de zoekactie naar een vermiste boot met 130 vluchtelingen had gestaakt. Later drongen de activisten het gebouw bij de haven binnen waar vluchtelingen moeten wachten op identificatie. Opnieuw vertelden ze vluchtelingen over hun rechten en over wat hen te wachten stond in detentie. Gedurende de actieweek ontsnapten maar liefst 400 vluchtelingen. Sindsdien worden activisten op alle mogelijke manieren geweerd van het haventerrein.
Er gingen ook activisten naar het kamp in Ragusa, waar uitsluitend vrouwen worden opgesloten. Van daaruit worden ze naar andere kampen in Italië gebracht. Er kwam een officiële parlementsdelegatie op inspectie, en de activisten wilden voorkomen dat die geen goed beeld van de realiteit zou krijgen. Daarom spraken de activisten de opgesloten vrouwen aan, braken door de hekken heen die hen gescheiden hielden en bezetten samen het binnenplein. De delegatie besloot toen 4 activisten mee naar binnen te nemen. Die wisten voor elkaar te krijgen dat 6 vrouwen vrijgelaten werden die al langer dan de 30 toegestane dagen gedetineerd waren. Een erg zieke vluchtelinge werd naar het ziekenhuis gebracht.
Betaalde hulp
In het kamp Sant'Anna in het Zuid-Italiaanse Crotone staat het grootste vluchtelingendetentiecentrum van heel Europa. Het centrum heeft een oppervlakte van 30 duizend vierkante meter en biedt officieel plaats aan duizend vluchtelingen, vooral afkomstig van Lampedusa. Het is ingedeeld in een identiteitscentrum en een uitzetcentrum. De vluchtelingen worden er weken vastgehouden.
Ondanks de hoge hekken, de permanente politiebewaking en de strenge regels zijn er het afgelopen jaar bijna 5 duizend mensen ontsnapt. Soms vluchten er grote groepen van wel 80 tot 120 mensen tegelijk. De politie vermoedt dat het gaat om professionele en georganiseerde uitbraken met hulp van binnen- en buitenaf. Waarschijnlijk moeten de vluchtelingen daar een flink bedrag voor neertellen. Men dacht het bewijs geleverd te hebben toen 29 smokkelaars na hun arrestatie vertelden dat de hele vlucht vanuit Libië "begeleid" werd. Op elk traject dat de vluchtelingen tussen Libië en de vrijheid op het vaste land van Italië afleggen, bieden de handelaren hun "diensten" aan. De uitbraken gingen echter na de massale arrestatie gewoon door, zowel georganiseerd als spontaan.
De Italiaanse vluchtelingensteungroep CIR heeft als enige ngo toegang tot Sant'Anna. Die wijst de vluchtelingen bij bezoeken op hun rechten, en brengt ook verhalen naar buiten over geweld en vernederingen door de bewakers. Van alle presidenten van de 20 Italiaanse regio's hebben er 14 in een gezamenlijke verklaring geëist dat de vluchtelingenkampen gesloten worden. Daar is uiteraard geen gehoor aan gegeven. De activisten laten het er niet bij zitten. Nieuwe acties zijn gepland, waaronder een boycot tegen de ngo's en bedrijven die de kampen runnen.
Terug