De Fabel van de illegaal 91, voorjaar 2008

Auteur: Harry Westerink

Steun aan mishandelde illegale vrouwen moet beter

Ter gelegenheid van het 160-jarig bestaan van Toevluchtsoord, een Groningse organisatie die mishandelde vrouwen opvangt, schreef hulpverlener Kris van der Veen het boek “Tegen grenzen”. Hij maakte van dichtbij mee hoezeer de hulp aan illegale vrouwen tekort schiet als ze slachtoffer worden van huiselijk geweld.

Een foto van de foto-expositie van Mona van den Berg over illegale vrouwen (foto: Mona van den Berg)

In Van der Veens boek staan de levensverhalen van 6 illegale vrouwen, die allemaal hebben ervaren dat er geen veilige plek voor hen was, “niet in een land, niet in een stad, niet in een opvanghuis, nergens”. Na mishandeling door hun man kunnen dit soort vrouwen geen kant meer op en krijgen ze veel te weinig steun. Doordat ze geen verblijfsrecht hebben, worden ze vaak geweigerd door opvanghuizen. Ook Van der Veen heeft wel eens vrouwen moeten afwijzen. Daar heeft hij het moeilijk mee. “Ik voel me een radertje in een soort afwijsmachine.”

Foto-expositie en boekpresentatie over illegale vrouwen Op internationale vrouwendag 8 maart 2008 opent het Leidse PvdA-raadslid Hilde Jansen een foto-expositie van fotografe Mona van den Berg, en presenteert hulpverlener Kris van der Veen zijn boek "Tegen grenzen". Fabel-medewerker Harry Westerink houdt een praatje over de problemen en ervaringen van illegale vrouwen in Leiden. Plaats: De Linkse Kerk, Hooglandsekerkgracht 4, Leiden. Aanvang: 16:00 uur.

Hoe krijgen we het voor elkaar dat alle slachtoffers van huiselijk geweld zonder enig onderscheid recht krijgen op opvang, vraagt hij zich af. Dat kan alleen maar als alle mishandelde vrouwen een zelfstandig verblijfsrecht krijgen. “Daarmee erkennen we de vrouwen en kinderen, bieden we hen een veilige omgeving en geven we hen de grip op hun leven terug.” Want “we kunnen niet langer onze ogen sluiten en wegkomen met een “och” of “ach”. We moeten in actie komen.” Actie bijvoorbeeld tegen de Koppelingswet, “een discriminerende wet waardoor geweld tegen vrouwen kan blijven voortbestaan”. De vrouwenopvang mag niet langer “een verlengstuk” van die wet zijn.

Collectieve strijd

Van der Veen levert moedige kritiek op het overheidsbeleid, de landelijke vrouwenopvang en het management van Toevluchtsoord. “De verzakelijking maakt dat het management een financiële compensatie voor het verblijf van de vrouw en kinderen noodzakelijk acht. Ik hoor hen de eisen vertalen die hen door subsidiegevers, gemeenten en landelijke afspraken de afgelopen jaren zijn opgelegd.” Hij vraagt zich af “waarom de vrouwenopvang in de jaren van het strenge integratie- en uitwijzingsbeleid niet collectief heeft gestreden” voor de rechten van mishandelde illegale vrouwen. De opvang had zich volgens hem bij de rechter met succes kunnen beroepen op het internationale Vrouwenverdrag. “Mij bekruipt het gevoel dat we niet zoveel doen omdat aan deze groep geen eer te behalen is. Er valt niet veel aan hen te verdienen, ze dragen niet bij aan de statistiek van succes, ze zorgen voor schulden en daarnaast is de hulpverlening aan deze vrouwen langdurig, moeizaam en vaak zonder aantoonbaar resultaat.”

De vrouwen verdienen het om gehoord te worden, aldus Van der Veen. Maar er moeten ook mensen zijn die hun stem willen horen, die hun strijd willen steunen. “Hulpverleners zullen hun directeuren steeds moeten confronteren met vragen: “Vinden we dat dit kan? Laten we dit gebeuren?”” “Ik voel me aangesproken, nog het meest door de verhalen van vrouwen die we niet verder hielpen”, reageert Toevluchtsoord-directeur Riekje Kok in het voorwoord bij het boek. “Ook ik voelde me de afgelopen jaren af en toe heen en weer geslingerd tussen mijn verantwoordelijkheid als mens en als directeur van een instelling. Rare tegenstelling, maar zo voelde het wel en ik twijfelde meer dan eens over de juiste keuze.” Tijdens de presentatie van het boek in november 2007 kreeg ook GroenLinks-Kamerlid Naima Azough een exemplaar aangeboden. Mede door haar inspanningen heeft de regering onlangs toegezegd dat er in 2008 geld beschikbaar komt voor de opvang van mishandelde illegale vrouwen.

Terug