De Fabel van de illegaal 91, voorjaar 2008

Auteur: Harry Westerink

(Boekrecensie)

Nederlanders in Amerika

Zo'n kwart miljoen Nederlanders emigreerde tussen 1840 en 1940 naar de VS, veelal om daar in de landbouw te gaan werken. Hans Krabbendam beschrijft in zijn boeiende boek “Vrijheid in het verschiet” hoe deze groep in het Amerikaanse midden-westen een eigen subcultuur vormde. De migranten vertrokken ook naar de Nieuwe Wereld omdat ze meer vrijheid wilden hebben. Ze zochten en vonden vaak meer kansen in het leven, meer individuele keuzemogelijkheden, een minder bemoeizuchtige overheid, en minder minachting van “de hogere standen” voor de gewone man en vrouw.

Veel van wat beleids- en opiniemakers nu problematiseren bij migranten uit Marokko en Turkije, overkwam ook de Nederlandse migranten. Ze trouwden in eigen kring en vaak zelfs met iemand die oorspronkelijk uit dezelfde Nederlandse provincie kwam. Trouwplannen met migranten uit andere Europese landen stuitten bij de ouders nogal eens op bezwaren. Ze bleven Nederlands praten en gingen ook Nederlandstalige kranten uitgeven. Soms spraken migranten uit Zeeland alleen maar Zeeuws en konden ze hun buren in de VS niet begrijpen omdat die uitsluitend Drents spraken. Het kwam ook voor dat een moeder haar kind een standje gaf omdat ze Engels sprak, “en dat nog wel op een zondag”. Vandaag de dag is het onwaarschijnlijk dat een naar Nederland gemigreerde Marokkaanse moeder haar kind berispt omdat het Nederlands spreekt.

De Nederlanders onderscheidden zich verder door hun kleding, huizen en gewoonten. Ze bleven hun stijve Hollandse calvinisme weliswaar lang in ere houden, maar in de loop der tijd “veramerikaniseerden” ze toch. Opvallend is bijvoorbeeld dat ze opkwamen voor het algemeen kiesrecht, terwijl hun geloofsgenoten in Nederland daar nog vaak fel op tegen waren. Van de migratiegeschiedenis van hun vroegere landgenoten kunnen de huidige Nederlanders leren hoe ingrijpend, moeilijk en noodzakelijk migratie vaak is.

“Vrijheid in het verschiet”, Hans Krabbendam. Uitgeverij: Verloren, € 29,00. ISBN: 906550947X.

Terug