De Fabel van de illegaal 91, voorjaar 2008

Auteur: Gerrit de Wit

Neo-nazi’s in de beklaagdenbank

Begin februari 2007 sloegen zo’n 25 neo-nazi’s in Uitgeest met grof geweld in op zo’n 80 anti-fascistische demonstranten. De daders werden opgepakt en klapten tijdens de verhoren uit de school, zowel over henzelf als over mededaders. In februari 2008 legde de rechter de eerste lading neo-nazi’s straffen op. De rest komt later aan de beurt.

De nazi's net voor hun arrestatie. Een ME-er holt al achter hen aan
De Nationalistische Volks Beweging (NVB) organiseerde op 3 februari 2007 een bijeenkomst in zaal De Opmaat in het Noord-Hollandse gehucht Uitgeest. De beveiliging was in handen van leden van Blood & Honour Nederland (B&H).(1) Die antisemitische organisatie raakte de afgelopen jaren meerdere keren in opspraak wegens het organiseren van SS-herdenkingen en nazistische concerten, en vormt een grote bedreiging voor de samenleving. Zo zijn diverse leden veroordeeld wegens vuurwapenbezit, mishandeling en poging tot doodslag. In De Opmaat verzamelden zich tientallen extreem-rechtsen. Anti-fascisten hadden echter lucht van de bijeenkomst gekregen en wilden voor de deur vreedzaam met spandoeken en lawaai protesteren. Die kans kregen ze niet. Ze werden namelijk meteen geconfronteerd met zo’n 25 neo-nazi’s, waaronder veel B&H-aanhangers, gewapend met boksbeugels, afgebroken biljartkeuen, een ploertendoder en bierflessen.(2)

De nazi’s vormden een linie en bestormden de demonstranten onder leiding van NVB-adviseur Ton Steemers uit Schagen. “Wie achterblijft is voor mij”, riep hij dreigend tegen zijn kornuiten toen de aanval ingezet werd. Tijdens het gevecht gaf hij commando’s als “de linie moet strakker” en “over links”. Er vielen diverse gewonden aan de kant van de anti-fascisten. De politie kwam binnen enkele minuten tussenbeide en pakte 28 extreem-rechtsen op. Velen van hen bleken eerder met Justitie in aanraking te zijn geweest wegens openlijke geweldpleging, verzet bij arrestatie, vernieling, brandstichting, mishandeling, diefstal, doodslag en verstoring van de openbare orde.

Verraad

De naam Blood & Honour is rechtstreeks afgeleid van de SS-leus “Blut und Ehre”. Volgens de filosofie achter die leus zouden eer en kameraadschap hoogtij moeten vieren. Maar de praktijk is bij B&H weerbarstig. Veel arrestanten bleken namelijk niet te beroerd om tijdens de verhoren op het politiebureau belastende verklaringen over zichzelf en de eigen kameraden af te leggen. Ze vertelden bijvoorbeeld wie de sprekers op de bijeenkomst waren en met wie ze afreisden, en sommigen gaven zelfs laconiek inzicht in de structuren van B&H. Vooral B&H-leider Erik de Graaf uit IJmuiden lustte er wel pap van. Hij kreeg door de politie een foto voorgelegd van B&H-kopstuk Marcel Dootjes uit Zwanenburg. Op die foto is te zien dat Dootjes in Uitgeest een demonstrante in elkaar slaat. Desgevraagd liet De Graaf weten in de geweldpleger Dootjes te herkennen. Dat zal Dootjes hem niet in dank afgenomen hebben. Verder noemde De Graaf tijdens het verhoor de volledige namen van diverse NVB-bestuursleden en van andere geweldplegers in Uitgeest. Over zichzelf was de B&H-leider ook scheutig: “Ik heb verschillende mensen te pakken gekregen. Die heb ik geschopt en geslagen”.

Dootjes ging in Uitgeest los en mishandelde diverse demonstranten met een stok. De foto’s daarvan raakten in rap tempo over internet verspreid en belandden zelfs in landelijke kranten. Tijdens zijn verhoor verklapte Dootjes aan de hand van foto’s van de aanval de volledige namen van diverse medestrijders. Ook kreeg hij een foto voorgeschoteld met daarop een nazi met in zijn handen een van de demonstranten buitgemaakte megafoon. Op de vraag wie dat was, antwoordde Dootjes doodleuk: “Wijnand de Putter”. Die is afkomstig uit Sluiskil en is voorzitter van de extreem-rechtse organisatie Dietse Kameraden die nauw met de NVB samenwerkt. De Putter werd overigens ook gearresteerd door de ME, waarbij hij zich fysiek verzette. Hij verklaarde zelf een persoon geschopt te hebben en zonder succes iemand geslagen te hebben. Ook gaf hij toe een toespraak gehouden te hebben tijdens de bijeenkomst.

Wijnand de Putter jat ook de spandoeken van de anti-fascisten
Matten

Een andere arrestant, Mark Koopmanschap uit Heerhugowaard, verklaarde dat “onze groep wel zin had om te matten”. Zelf stond hij bij het gevecht in de voorste linie, getuige de beelden van de aanval. Toch ontkende Koopmanschap dat. Hij erkende wel “lid van Blood & Honour Westland” te zijn en dat men 4 of 5 keer per jaar bij elkaar komt. De arrestant Frederik van Leeuwen uit IJmuiden vertelde de politie “twee personen geslagen” te hebben en met B&H-leider De Graaf naar Uitgeest afgereisd te zijn. Wouter Eekels uit Hoogerheide behoorde ook tot de arrestanten. Hij vertelde de politie al een half jaar in de gevangenis te hebben gezeten wegens “poging tot doodslag”. Eekels vormt steevast de ordedienst bij NVB-bijeenkomsten en bezoekt regelmatig B&H- activiteiten. Op foto’s van de aanval is te zien dat Eekels met een ploertendoder in de voorste linie stond. Na het gevecht werden die ploertendoder en twee messen in zijn auto aangetroffen. Jeroen van de Wateringen uit Heiloo droeg tijdens de aanval een B&H-shirt. Naar eigen zeggen sloeg hij “wel 10 mensen”. In eerste instantie weigerde Van de Wateringen tijdens zijn verhoor namen te noemen van zijn kameraden in Uitgeest: “Anders heb ik het straks gedaan”. Maar kort daarop schudde hij gewoon vier volledige namen uit zijn mouw. Ook Jan Wiepjes uit Alkmaar verklaarde klappen uitgedeeld te hebben en dat zijn groep “een charge” tegen de demonstranten hield. Wiepjes is geen onbekende binnen extreem-rechts Nederland. Hij speelde vroeger in de extreem-rechtse band Brigade M.

Ook Rory de Koning uit Heerhugowaard kon zijn mond niet houden. Hij vertelde de politie dat Mark Koopmanschap hem op de NVB-bijeenkomst attendeerde en dat hij zelf hoort “bij de zogenaamde supportgroep van B&H Nederland”. Hij verklaarde “de nodige schoppen uitgedeeld” te hebben. “Eentje schopte ik vol op zijn gezicht en die zag ik naar de grond gaan.” Verder zei hij nog drie of vier jongens geslagen te hebben en dat “enkele jongens van onze kant met bierflesjes in de richting van links begonnen te gooien”. Arrestant Marcel van Velzen uit Heiloo vertelde op zijn beurt ook lid te zijn van B&H en dat Erik de Graaf daarvan de oprichter is. Naar eigen zeggen zit hij bij “de groep omgeving Alkmaar” die zo’n 20 personen zou tellen, en onderhoudt hij “de contacten”.

Rechtszaak

Van de 28 arrestanten werden er uiteindelijk 17 vervolgd wegens openlijke geweldpleging en mishandeling. Die moesten zich op 16 januari 2008 verantwoorden bij de rechter in Haarlem. Een twintigtal aanhangers van de Anti-Fascistische Aktie (AFA) kwam ook naar de rechtbank en zag met genoegen toe hoe de officier van Justitie en de rechter de neo-nazi’s het vuur aan de schenen legden. Veel verdachten verweerden zich door te stellen dat juist zij aangevallen werden en dat ze zich dus slechts verdedigden. Maar diverse politieagenten en een burgergetuige verklaarden dat het wel degelijk de neo-nazi’s waren die met veel enthousiasme aan het gevecht waren begonnen. Uiteindelijk werd één persoon vrijgesproken en kregen 6 anderen werkstaffen opgelegd van 40 tot 200 uur, met daarbij een voorwaardelijke celstraf van twee maanden. De Koning werd veroordeeld tot drie maanden onvoorwaardelijke celstraf, mogelijk in de hand gewerkt door zijn lange strafblad en zijn obstinate houding tijdens de rechtszaak. Het proces tegen de resterende verdachten, waaronder alle kopstukken, is aangehouden omdat er in hun zaak nog getuigen moeten worden gehoord. Wordt vervolgd.

Verbod

Ook op andere vlakken was B&H Nederland in 2007 actief. Een week voor de vechtpartij in Uitgeest organiseerden de nazi’s in dezelfde zaal De Opmaat samen met B&H Vlaanderen een Unity-concert. Daar speelde onder andere Westland Rebels, van bandleden Frederik van Leeuwen, Jan Wiepjes en Robert Koetsier uit Heerhugowaard. Die was ook aanwezig bij de NVB-bijeenkomst en werd er eveneens gearresteerd. Bij het Unity-concert werd meerdere keren de Hitler-groet gebracht. In maart 2007 was een flinke delegatie van B&H present bij een SS-herdenking op een Duits militair kerkhof in de Belgische gemeente Lommel. Inmiddels heeft die gemeente een raadsbesluit genomen die het nazistische groepen onmogelijk moet gaan maken om daar nog herdenkingen te houden. En op 27 oktober 2007 organiseerde B&H Vlaanderen een nazistisch concert in het Belgische Wolfsdonk dat ettelijke honderden personen trok, waaronder veel Nederlanders.

Ondertussen zoekt de Nederlandse overheid, enigszins passief, naar mogelijkheden om B&H te verbieden, in navolging van bijvoorbeeld Duitsland. Zo liet minister Hirsch Ballin van Justitie in oktober 2007 weten dat een verbod van B&H in Nederland wettelijk “niet onmogelijk” is. Hij dacht daarbij aan artikel 20 van het Burgerlijk Wetboek, dat gaat over rechtspersonen die handelen in strijd met de openbare orde. Maar de minister zei nog “onvoldoende informatie voorhanden” te hebben om die procedure op te starten. Daarbij tekende hij aan dat nieuwe ontwikkelingen tot nieuwe afwegingen kunnen leiden. Ook kwam Hirsch Ballin op de proppen met artikel 5a van de Wet conflictenrecht corporaties. Volgens dat artikel is het mogelijk om groeperingen te vervolgen die handelen in strijd met de openbare orde zonder dat er sprake is van een rechtspersoon. Dat artikel is nog niet eerder ingezet tegen extreem-rechtse organisaties, maar eens zou de eerste keer kunnen zijn.

Noten

Terug