De Fabel van de illegaal 92, mei/juni 2008

Auteur: Gábor Kovács

Boekrecensie

Mensenrechten als excuus voor oorlog

“Humanitaire interventies. Mensenrechten als excuus voor oorlog” heet het nieuwe boek van Jean Bricmont. Het is een sterk betoog over de aard van “humanitaire interventies” en de ideologie daarachter. Op een begrijpelijke manier legt hij uit dat geen enkele staat een ander land zou binnenvallen als daar geen profijt uit te halen viel. Ook laat hij zien dat staten tijdens hun oorlogen kritiek in eigen land te gemakkelijk wegwuiven, iets wat vooral links vaak overkomt. “Alleen al het feit dat de critici de vrijheid hebben om die kritiek te kunnen uiten, volstaat om het verschil tussen ons systeem en een totalitaire staat aan te tonen, zo wordt dan gezegd.” Zo wordt veel gegronde kritiek op de eigen staat genegeerd, grofweg omdat “het daar nu eenmaal erger is”.

Bricmont laat duidelijk zien wat volgens hem de gevolgen zijn van imperialistische inmenging in andere landen: hoofdzakelijk dat er veel slachtoffers vallen onder de bevolking van het binnengevallen land, en dat de hoop onder de bevolking van dat land wordt neergeslagen. Bij een ander gevolg dat hij beschrijft gaat Bricmont enigszins de mist in. Het “barricade-effect” treedt volgens hem op wanneer een regime zich beklemd voelt en dat afreageert waar het maar kan. Zo verklaart hij de toegenomen repressie in Cuba onder meer uit het handelsembargo van de VS. Hij erkent dat er meer speelt dan dit “barricade-effect”, maar toch poetst hij met dit soort voorbeelden te gemakkelijk de eigen verantwoordelijkheid van aangevallen staten weg.

Niettemin bewijst Bricmont met zijn boek dat het wél mogelijk is om een duidelijk en overzichtelijk boek over “humanitaire interventies” en oorlog in het algemeen te schrijven. Het leest vlot weg en hoewel het zo nu en dan de neiging heeft terug te vallen op een simplistische anti-imperialistische gedachtengang, is het zeer informatief en de moeite waard.

“Humanitaire interventies, mensenrechten als excuus voor oorlog”, Jean Bricmont. Uitgeverij: EPO, € 18,50. ISBN: 9789064454783.

Terug