Gebladerte-reeks 19, november 2000
Auteur: Paul, Nijmegen
Baskisch nationalisme
Sinds 8 januari 1999 zit Esteban Murillo Zubiri vast in de Haarlemse koepelgevangenis in afwachting van uitlevering aan Spanje. Murillo is al sinds de Franco-tijd lid van de 'links-nationalistische' vakbond LAB. Bij een uitlevering aan Spanje is het erg waarschijnlijk dat hem marteling te wachten staat.
Recentelijk hebben onder andere Amnesty International en het Europees Comité ter voorkoming van marteling bevestigd dat de Spaanse staat martelt. Murillo zelf is al drie maal eerder gemarteld door de Spaanse staat. Het spreekt voor zich dat marteling onaanvaardbaar is en dat de Nederlandse staat hier in geen geval aan mee mag werken. Inmiddels is het Solidariteitskomitee Esteban Murillo opgericht dat zich inzet om de uitlevering van Murillo te voorkomen, omdat alleen de grootste naïeveling nog gelooft in een eerlijk proces in Spanje. Om de zaak van Murillo onder de aandacht te brengen is er voor flink wat publiciteit gezorgd. In diverse bladen verschenen artikelen over zijn situatie.
Daarnaast trok een infotour door Nederland waarin onder andere een aantal kraakpanden werd aangedaan. In die tour draaide het echter om meer dan alleen de zaak van Murillo. Na wat informatie over Murillo zelf werd meteen geprobeerd een 'goed beeld' te schetsen van de situatie in Baskenland. Dit onder andere aan de hand van een video en de verhalen van twee voormalig Baskische politieke gevangenen. De bezochte locatie werd extra 'opgefleurd' met een aantal Baskische vlaggen, waarvan de betekenis op zijn minst dubieus mag worden genoemd. "Die kreeg een bloedrode achtergrond die symbool staat voor het Baskische volk, met daarop een diagonaal groen kruis voor de wet die boven het volk staat en bovenop een wit kruis voor de katholieke moraal die boven alles verheven is", aldus Eric Krebbers in De Fabel van de Illegaal nummer 38/39.
Het verbaast mij dat het in een kraakpand geaccepteerd wordt dat er zulke nationalistische symbolen worden opgehangen die bovendien religie en de wet verheerlijken. Als een kip zonder kop lijkt een groot gedeelte van de linkse/anarchistische beweging het Baskische nationalisme te accepteren en zelfs goed te praten. Dit alles gebeurt onder het mom van "die Spanjaarden zijn ook niet mis, hoor" en "jij hebt makkelijk praten, want jij woont daar niet". Natuurlijk is Spaans nationalisme en Spaanse overheersing fout, maar mijns inziens zou dit juist een reden te meer moeten zijn om het nationalisme te verwerpen.
Helaas zijn velen te weinig kritisch naar nationalisme toe, een consequente lijn ontbreekt vaak. Oh wee als ze iemand op straat tegenkomen met een patch van de Nederlandse vlag op zijn of haar jas. Dan roept iedereen - in mijn ogen terecht - om het hardst dat hij/zij een vuile nationalist en een rechtse hufter is. Vreemd genoeg zijn er weinig mensen die mij kunnen uitleggen waarom een Baskische vlag daarentegen wel weer okee is.
Als anarchist ben ik van mening dat mensen naast elkaar moeten kunnen leven ongeacht hun taal, afkomst, cultuur, et cetera. Is dit ook geen belangrijk punt van links? Het nationalisme is juist een regelrechte ontkenning en afwijzing van deze gedachte. Immers, een taal, cultuur of wat dan ook schijnt zo belangrijk te zijn om er meteen maar een hele staat op te baseren, waar een "volk" - wat dat ook moge zijn - gezellig samen kan leven. Ik vind het denken in volkeren persoonlijk erg vreemd. Mijn nationaliteit is Nederlands. Althans, dat heeft de staat mij verteld. Bovendien staat het in mijn paspoort. Maar wat een Nederlander precies mag zijn is mij onduidelijk, laat staan dat ik weet hoe een Nederlander zich gedraagt. In de praktijk zijn er bijvoorbeeld mensen in Brazilië met wie ik beter overweg kan dan met een gemiddelde Nederlander, ondanks het feit dat we van een "ander volk" zijn.
Gelukkig hebben Stan Vermeer en Jeroen Bosch van het Solidariteitskomitee Esteban Murillo zelf ook al door dat volk "een lastige term" is, en dat "een volk echter niet homogeen is". Een reden temeer waarom nationalisme onzinnig is. Volgens mij zijn mensen niet Nederlands, Baskisch, Spaans of wat dan ook, maar gewoon mensen, individuen. Nationalisten zien "volkeren" graag als 1 geheel, 1 identiteit, waarmee ze proberen weg te stoppen dat mensen individuen zijn.
Het is dan ook juist logisch dat nationalisme een belangrijke inspiratiebron voor extreem-rechts is. Het - zoveel mogelijk - scheiden van "volkeren" vanwege hun taal, cultuur, et cetera is een prima manier om "de nationale identiteit te bewaren", wat een belangrijk streven voor extreem-rechts is. Zo beschouwt de nieuw-rechtse organisatie Voorpost (bestaande uit onder andere ex-CP'86-leden) zichzelf als "volksnationalistisch".
Kortom, laat het nationalisme lekker over aan rechts. Laat links zich liever bezig houden met termen als vrijheid en gelijkheid. Het zogenaamde "links-nationalisme" behoort dan ook een contradictie te zijn!