Voorjaar
1998
Directe actie tegen "vrijhandel"
De "Peoples' Global Action against "Free" Trade and the World Trade Organisation" (PGA) is een wereldwijd samenwerkingsverband van basisbewegingen die strijden tegen "vrijhandel" en de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Bij de PGA zijn onder meer betrokken: boerenorganisaties (zoals de Braziliaanse Movimento Sem Terra, de Indiase KRRS en de Peasant Movement of the Philippines), inheemse volken (zoals de Mexicaanse Zapatistas, de Nigeriaanse Movement for the Survival of the Ogoni People, de Indigenous Women's Network of North America, en de Maori-organisatie FIA uit Nieuw Zeeland), vakbonden (zoals de Nicaraguaanse Central Sandinista de Trabajadores) en vrouwenorganisaties (zoals Mama 86, een organisatie van Oekra nische vrouwen die zijn getroffen door de Tsjernobyl-ramp). De Anti-MAI campagne in Nederland heeft zich laten inspireren door de PGA en sympathiseert met de uitgangspunten van de PGA. Het landelijk secretariaat van de Anti-MAI campagne heeft zich opgeworpen om persberichten van de PGA door te spelen aan de Nederlandse media.
Hieronder vind je de PGA-uitgangspunten uit het nulnummer van PGA Bulletin (november-december 1997). Daarna tref je het uitgebreide PGA-manifest aan dat werd aangenomen tijdens de oprichtingsconferentie in het voorjaar van 1998. De Anti-MAI campagne wil deze uitgangspunten en dit manifest als basis gebruiken voor een analyse van "vrijhandel" en het verzet ertegen. We willen daarmee komen tot een formulering van onze eigen uitgangspunten en een discussie over onze verzetsperspectieven.
Uitgangspunten van Peoples' Global Action
Wij kunnen niet het altaar aanbidden van een dominante cultuur die prijs met waarde
verwart en die mensen en landen in koopwaar verandert.
-Eduardo Galeano
Als je alleen komt om me te helpen, kun je weer naar huis gaan. Maar als je mijn strijd
ziet als deel van jouw strijd om te overleven, dan kunnen we misschien samenwerken.
-Aboriginal vrouw
Wij leven in een tijd waarin het kapitaal, met behulp van internationale organisaties, zoals de Wereldhandelsorganisatie (WTO), het Internationale Monetaire Fonds (IMF), de Wereldbank (WB) en andere instituten, de nationale politiek aan het bepalen is, om zo zijn mondiale controle over politiek, economie en cultuur te versterken.
Het kapitaal is altijd wereldomvattend geweest. De nimmer aflatende zucht naar groei en winst kent geen grenzen. Vanaf de slavenhandel een paar eeuwen geleden tot aan de imperialistische kolonisering van volkeren, landen en culturen overal ter wereld heeft kapitalistische groei zich altijd gevoed met het bloed en de tranen van de volkeren van de wereld. Deze ellende en vernietiging heeft alleen tegenwerking gehad van verzet dat uit de basis van het volk voortkomt.
Vandaag de dag is het kapitaal bezig om een nieuwe strategie te ontwikkelen om zijn macht te handhaven en het verzet van volkeren te neutraliseren. Die strategie heet "economische globalisering" en bestaat uit het ontmantelen van nationale beperkingen op de handel en het vrije verkeer van kapitaal. De effecten van economische globalisering hebben zich door alle lagen van de maatschappijen en gemeenschappen van de wereld verspreid, en hebben daarbij de volkeren geïntegreerd in een gigantisch eenzijdig systeem dat als doel heeft het vergaren van winst en het beheersen van volkeren en de natuur. Woorden als "globalisering", "liberalisering" en "deregulering" verbergen slechts de groeiende verschillen in levensomstandigheden tussen de elite en de massa in de rijk geworden landen in het Noorden en de arm gemaakte landen in het Zuiden.
Het nieuwste en misschien wel belangrijkste fenomeen in het globaliseringsproces is de opkomst van handelsverdragen als essentiële werktuigen van accumulatie en controle. De WTO is veruit het belangrijkste instituut voor het ontwikkelen en implementeren van deze handelsverdragen. Het is het voertuig geworden om het multinationale kapitaal economische overmacht te geven. De Uruguay Ronde heeft het bereik van het multilaterale handelssysteem behoorlijk uitgebreid (met bijvoorbeeld de verdragen onder auspicieën van de WTO), zodat het niet langer alleen de handel in geproduceerde goederen dekt. De WTO-verdragen dekken nu ook handel in landbouw, handel in diensten, intellectueel gedachtengoed, en investeringsmaatregelen. Deze uitbreiding heeft veelbetekenende gevolgen voor economische en niet-economische zaken. De General Agreement on Trade in Services bijvoorbeeld zal vergaande effecten hebben op culturen over de hele wereld. De Trade Related Intellectual Property Rights (TRIPs) en de unilaterale druk op landen die een rijke biodiversiteit hebben, dwingen deze landen om nieuwe wetten aan te nemen die het eigendom over levensvormen reguleren, hetgeen desastreuze gevolgen heeft voor de biodiversiteit en de voedselvoorziening. Het multilaterale handelssysteem, dat heeft vorm gekregen in de WTO, heeft een gigantische invloed op het bepalen van de nationale economie en sociale politiek, en daardoor op de inhoud en het bereik van ontwikkelingsmogelijkheden.
Er komen ook steeds meer handelsverdragen op regionaal niveau. De North American Free Trade Agreement (NAFTA) is het prototype van een regionaal en juridisch bindend verdrag waarin rijk geworden en arm gemaakte landen samenwerken. Nu wordt geprobeerd dit model uit te breiden naar alle landen in de beide Amerika's. De Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) is een ander verdrag tussen beide soorten landen, dat steeds vaker wordt gebruikt om nieuwe verdragen in het raamwerk van de WTO te dwingen. Het Verdrag van Maastricht is natuurlijk het belangrijkste voorbeeld van een juridisch bindend verdrag dat is gesloten tussen rijk geworden landen. Regionale handelsverdragen tussen arm gemaakte landen, zoals de Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), Southern African Development Cooperation (SADC), South Asian Free Trade Agreement (SAFTA) en Southern Common Market (MERCOSUR), zijn ook van de grond gekomen. Al deze regionaleverdragen bestaan uit het overhevelen van besluitvormende macht van het nationale niveau naar de regionale instituten, die nog verder van de mensen afstaan en nog minder democratisch zijn dan de staten zelf.
Alsof dat nog niet genoeg was, promoten op dit moment de rijk geworden landen een nieuw verdrag, de Multilateral Agreement on Investments (het Multilateraal Akkoord inzake Investeringen (MAI)), om zo de rechten van buitenlandse investeerders nog meer te verruimen, ruimer nog dan hun huidige posities in de meeste landen, en om de rechten en de macht van nationale staten met betrekking tot het reguleren van de binnenkomst, de vestiging en de handelswijze van buitenlandse investeerders nog verder aan te tasten. Op dit moment is het MAI de belangrijkste poging om globalisering en "economische liberalisering" uit te breiden.
Het MAI kan de macht en de legitieme soevereine rechten van volkeren om hun eigen economische, sociale en culturele politiek te bepalen, simpelweg afschaffen. Al deze instituten en verdragen hebben eenzelfde doel: het vrije verkeer van goederen, dienstverlening en kapitaal, het vergroten van de macht van het multinationale kapitaal over volkeren en de natuur, het overhevelen van macht naar ver verwijderde en ondemocratische instituten, het uitsluiten van de mogelijkheden om economieën te ontwikkelen die gebaseerd zijn op de gemeenschap en op zelfvoorziening, en het beperken van de vrijheid van volkeren om een gemeenschap op te bouwen die gebaseerd is op menselijke waarden.
Economische globalisering heeft het leven geschonken aan nieuwe vormen van accumulatie van macht en rijkdom. Deze accumulatie vindt plaats op wereldschaal en versnelt zich, gecontroleerd door multinationale ondernemingen en investeerders. Terwijl het kapitaal is geglobaliseerd, blijft de herverdeling ervan nog steeds de verantwoordelijkheid van nationale staten. Deze kunnen niet, en willen meestal ook niet, tegen de belangen van het multinationale kapitaal ingaan.
Deze asymmetrie wordt uitgelokt door een versnelde herverdeling van macht op wereldniveau, hetgeen de macht van de bedrijven nog versterkt. In dit eigenaardige politieke systeem bepaalt het mondiale kapitaal de economische en sociale agenda op wereldschaal met behulp van "informele" en zeer invloedrijke lobbygroepen als het World Economic Forum. Deze lobbygroepen geven hun instructies aan staten in de vorm van aanbevelingen. De staten volgen die op omdat de staat die weigert te gehoorzamen aan het "advies" van de lobbygroepen, zijn nationale economie onder druk ziet komen te staan door toedoen van speculanten en de investeerders ziet vertrekken. De invloed van de lobbygroepen is nog verder versterkt door regionale en multilaterale verdragen. Met hun hulp wordt de neo-liberale politiek opgelegd aan de hele wereld.
Dit neo-liberale beleid schept sociale onrust op wereldniveau die vergelijkbaar is met die op nationaal niveau ten tijde van de eerste fasen van de industrialisatie: terwijl het aantal miljardairs groeit, bevinden steeds meer mensen ter wereld zich in een systeem dat hen geen plaats geeft in de produktie en hen geen toegang biedt tot de consumptie. In combinatie met het vrije verkeer van kapitaal biedt deze wanhoop multinationale investeerders de beste omstandigheden om arbeiders en overheden tegen elkaar op te zetten. Het resultaat is een "race naar beneden" in sociaal en milieu-opzicht en de ontmanteling van het herverdelingsbeleid (progressieve belastingen, sociale voorzieningen, arbeidstijdverkorting, e.d.). Een vicieuze cirkel is ontstaan, waarbij de "effectieve vraag" zich steeds meer concentreert in de handen van een multinationale elite, terwijl steeds meer mensen niet eens in de eerste levensbehoeften kunnen voorzien.
Dit proces van wereldwijde accumulatie en uitsluiting leidt tot een globale aanval op de elementaire mensenrechten, met zeer zichtbare consequenties: ellende, honger, dakloosheid, werkloosheid, verslechterende gezondheidstoestand, landlozen, analfabetisme, verscherpte sexe-ongelijkheid, een explosieve groei van de "informele sector" en ondergrondse economie (vooral in het produceren en verhandelen van drugs), de vernietiging van gemeenschapsleven, afbraak van sociale voorzieningen en arbeidsrechten, meer geweld in alle lagen van de samenleving, versnelde milieuvervuiling en -vernietiging, groeiende raciale, etnische en religieuze intolerantie, massale migratie (om politieke, economische en milieuredenen), verscherpte militaire controle, onderdrukking, enzovoorts.
De globalisering van het kapitaal heeft arbeiders in belangrijke mate hun mogelijkheid tot onderhandeling of confrontatie met het kapitaal op nationaal niveau ontnomen. De meeste traditionele vakbonden (vooral in de rijk geworden landen) hebben hun nederlaag geaccepteerd en geven nu vrijwillig de overwinningen op die generaties arbeiders met bloed, zweet en tranen hebben behaald. Overeenkomstig de verwachtingen van het kapitaal hebben zij solidariteit vervangen door "internationale competitie" en arbeidsrechten door "flexibiliteit van de markt". Nu propageren de vakbonden actief de introduktie van een "sociale" clausule in het multilaterale handelssysteem. Dit geeft de rijk geworden landen een wapen voor selectief, eenzijdig en neo-koloniaal protectionisme waardoor armoede vergroot wordt in plaats van het bij de wortels aan te pakken.
Rechtse groeperingen in rijk geworden landen geven vaak "sociale dumping" door arm gemaakte landen de schuld van stijgende werkloosheid en verslechterende arbeidsomstandigheden. Zij zeggen dat landen in het Zuiden het kapitaal van het Noorden "gijzelen" met behulp van goedkope arbeid, zwakke of afwezige arbeids- en milieuwetgevingen en lage belastingen, en dat export uit het Zuiden de noordelijke export uit de markt prijst. Hoewel er zeker een bepaalde graad van kapitaalverplaatsing is naar zuidelijke landen (vooral geconcentreerd in specifieke sectoren als textiel en micro-electronica), kunnen de tienermeisjes die hun gezondheid opofferen door onbetaald over te werken in multinationale "sweatshops", niet beschuldigd worden van het creeëren van de sociale onrust die door het vrije verkeer van goederen en kapitaal veroorzaakt wordt. Bovendien vindt de grootste geldstroom tussen rijk geworden landen onderling plaats, en komt er slechts een fractie van de buitenlandse investeringen ten goede aan arm gemaakte landen (en worden er zelfs wat investeringen in het Noorden gedaan door landen die van huis uit worden beschouwd als "onderontwikkeld"). Daar komt bij dat de dreiging met kapitaalverplaatsing naar een ander rijk land (veruit de gebruikelijkste soort kapitaalverplaatsing) net zo effectief is om arbeiders te chanteren als de dreiging met kapitaalverplaatsing naar een arm gemaakt land. En, tenslotte, de belangrijkste reden voor werkloosheid in rijk geworden landen is de introduktie van "rationalisatie"-technologieën waarop de arm gemaakte landen zeker geen invloed hebben. Kortom: toenemende uitbuiting is slechts de verantwoordelijkheid van kapitalisten, niet van gemeenschappen.
Veel voorstanders van "ontwikkeling" verwelkomen het vrije verkeer van kapitaal van rijk geworden landen naar arm gemaakte landen als een positieve bijdrage aan de verbetering van de levensomstandigheden van de armen, want buitenlandse investeringen zouden banen scheppen en levensonderhoud verzekeren. Maar zij vergeten dat het positieve effect van buitenlandse investeringen uit de aard der zaak zeer beperkt is, omdat multinationale ondernemingen hun kapitaal alleen in arm gemaakte landen houden zolang het beleid van deze landen hen vrij laat om gebruik te maken van de ellende en wanhoop van de bevolking. De financiële markten leggen landen zware sancties op die het wagen om beleid aan te nemen dat de levensomstandigheden van de bevolking uiteindelijk zou kunnen verbeteren, zoals bleek uit het abrupte einde van het bescheiden herverdelingsbeleid dat in 1981 in Frankrijk werd aangenomen. Ook de crisis in Mexico in 1994 en de recente crisis in Oost-Azië, hoewel door media gepresenteerd als resultaat van technisch wanbeheer, zijn goede voorbeelden van de invloed van het dictaat van het bedrijfsleven, die in rijk geworden en arm gemaakte landen elke dag toeneemt en waardoor alle aspecten van het sociale en economische beleid van die landen wordt bepaald.
Zij die geloven in de positieve sociale effecten van de "vrije" markt, vergeten ook dat de invloed van het multinationale kapitaal niet beperkt is tot het scheppen van uitbuitende banen. Het merendeel van buitenlandse investeringen (tweederde, volgens de Verenigde Naties) bestaat in zowel de rijk geworden als de arm gemaakte landen uit multinationale ondernemingen die nationale bedrijven overnemen, wat meestal leidt tot vernietiging van werkgelegenheid. En multinationale ondernemingen komen nooit alleen met geld: zij brengen ook buitenlandse produkten het land binnen en stoten daarmee een groot deel van de lokale bedrijven en boerderijen van de markt, of dwingen hen om onder nog slechtere omstandigheden te gaan produceren. Bovendien veroorzaakt het merendeel van de buitenlandse investeringen een niet-duurzame exploitatie van natuurlijke bronnen, hetgeen leidt tot het onherroepelijk verloren gaan van het levensonderhoud van gemeenschappen van inheemse mensen, boeren, etnische groepen, enzovoorts.
Wij wijzen de opvatting af dat "vrijhandel" werkgelegenheid schept en de levensomstandigheden verbetert, evenals het uitgangspunt dat het kan bijdragen aan de opheffing van armoede. Maar wij wijzen ook zeer duidelijk het rechtse alternatief af van een sterker nationaal kapitalisme, evenals het fascistische alternatief van een autoritaire staat die de macht overneemt van de bedrijven. Onze strijd richt zich op het terugveroveren van de controle over de produktiewijze uit de handen van het multinationale en het nationale kapitaal, om zo vrije, duurzame en door de gemeenschap geregelde levensvoorzieningen op te bouwen die gebaseerd zijn op solidariteit en menselijke behoeften in plaats van op uitbuiting en hebzucht.
Globalisering en neo-liberale politiek bouwt verder op de bestaande ongelijkheden, inclusief de ongelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Het sexe-bepaalde machtssysteem in de wereldeconomie moedigt, net als de meeste traditionele systemen, de uitbuiting van vrouwen aan als arbeiders, als kostwinners van de familie en als sexuele objecten. Vrouwen zijn verantwoordelijk voor het creëeren, onderwijzen, voeden, kleden en opvoeden van jonge mensen om hen voor te bereiden om deel uit te maken van het wereldwijde arbeidsleger. Vrouwen worden gebruikt als goedkope en onderdanige werkkracht in arbeidssectoren met de meeste uitbuiting, zoals in de "maquilas" (werkplaatsen) van de textiel- en de micro-electronische industrie. De armoede die wordt veroorzaakt door de globalisering van de economie, dwingt vrouwen om hun eigen land te verlaten en werk te zoeken in het buitenland, als illegale arbeidsmigranten blootgesteld aan afschuwelijke arbeidsomstandigheden en onzekerheid. De wereldwijde handel in vrouwenlichamen is een belangrijk onderdeel geworden van de wereldhandel, waaronder zelfs kinderen vallen van 10 jaar. Zij worden op allerlei manieren in de wereldeconomie uitgebuit.
Vrouwen worden verondersteld om enkel voor het huishouden te zorgen. Ook al hebben vrouwen altijd al buitenshuis gewerkt, toch wordt deze stereotyperende verwachting gebruikt om vrouwen hun rol in het openbare leven te ontzeggen. Het economische systeem maakt ook gebruik van deze rolverdeling door vrouwen aan te wijzen als de oorzaak van veel sociale en milieuproblemen. Vrouwen zouden bijvoorbeeld te veel kinderen krijgen en dat zou de oorzaak zijn van de mondiale milieucrisis (in plaats van het feit dat de rijken in het Noorden het overgrote deel van de natuurlijke hulpbronnen opeisen). Zo wordt het feit dat vrouwen lage lonen krijgen, omdat hun verdiensten slechts als aanvulling op het inkomen voor het huis- houden worden beschouwd, gebruikt als oorzaak voor de werkloosheid onder mannen en de verlaging van hun lonen. Hierdoor worden vrouwen bestempeld tot zondebokken en schuldig verklaard aan het veroorzaken van dezelfde ellende die hen onderdrukt, in plaats van het multinationale kapitaal als oorzaak aan te wijzen voor de sociale en economische malaise. Deze ideologische stigmatisering draagt nog verder bij aan het fysieke geweld dat vrouwen overal ter wereld dagelijks ondergaan.
Het patriarchaat en de sexe-verdeling is diep verankerd in de opvatting over de natuurlijkheid en exclusiviteit van heterosexualiteit. De meeste sociale systemen en structuren wijzen elke andere vorm van sexuele expressie of activiteit met klem af, en deze beperking aan de vrijheid wordt gebruikt om de patriarchale sexe-stereotyperingen te handhaven. De afschaffing van het patriarchaat en de beëindiging van alle vormen van sexe-discriminatie maakt een openlijke stellingname tegen de vrije' markt noodzakelijk. Omgekeerd is het ook van vitaal belang dat zij die strijden tegen het multinationale kapitaal, de uitbuiting en marginalisering van vrouwen begrijpen en bestrijden, en deelnemen aan het verzet tegen homofobie. Wij moeten nieuwe levenswijzen ontwikkelen die echte alternatieven bieden voor deze oude en nieuwe vormen van onderdrukking.
Inheemse volkeren en naties kennen een lange geschiedenis van verzet tegen de vernietiging door het kapitalisme. Vandaag de dag worden zij geconfronteerd met het project van neo-liberale globalisering als instrument van het multinationale kapitaal voor neo-kolonialisme en uitroeiing. Multinationale ondernemingen dringen met geweld de laatste toevluchtsoorden van inheemse volkeren binnen, schenden hun territoria, woonoorden en natuurlijke bronnen, vernietigen hun levenswijze, en plegen vaak genocide. Nationale staten staan deze schendingen toe en moedigen die bewust aan, ondanks hun verplichting om de rechten van inheemse volkeren te eerbiedigen die staan verwoord in allerlei verklaringen, verdragen en conventies.
Ondernemingen stelen eeuwenoude kennis en nemen er patent op voor hun eigen gewin. Dit betekent dat inheemse volkeren en de rest van de mensheid zal moeten betalen voor toegang tot kennis die tot handelswaar is gedegradeerd. Verder worden de inheemse volkeren zelf gepatenteerd door de farmaceutische industrie en ondernemingen en de Amerikaanse overheid, onder de vlag van het Human Genome Diversity Program. Wij zijn tegen het patenteren van alle levensvormen en tegen de monopolistische controle van bedrijven op zaden, medicijnen, traditionele kennissystemen en menselijke genen.
De strijd van inheemse volkeren om hun land (inclusief de ondergrondse natuurlijke rijkdommen) en gemeenschappen te verdedigen, leidt tot een groeiende onderdrukking tegen hen en tot de militarisering van hun territoria, hetgeen hen dwingt om hun leven of hun vrijheid op te offeren. Deze strijd zal voortduren totdat het recht van inheemse volkeren op territoriale autonomie volledig en wereldwijd wordt gerespecteerd.
De zwarte gemeenschappen van Afrikaanse origine in Noord- en Zuid-Amerika hebben eeuwenlang geleden onder gewelddadige en onmenselijke exploitatie en fysieke uitroeiing. Hun arbeidskracht werd ingezet als een wezenlijke voorwaarde voor de accumulatie van het kapitaal, zowel in Amerika als in Europa. Door confrontatie met deze onderdrukking hebben de Afro-Amerikanen op gemeenschapsniveau processen van organisatie en cultureel verzet gecreëerd. Momenteel lijden de zwarte gemeenschappen onder de effecten van grootscheepse "ontwikkelings"projecten in hun territoria en onder de invasie van hun gebieden door grootgrondbezitters, hetgeen leidt tot massale ontheemding, ellende en culturele vervreemding, en vaak tot onderdrukking en dood.
Andere volkeren als de zigeuners, Koerden en West-Saharanen lijden onder een vergelijkbare situatie. Al deze volkeren worden gedwongen om voor hun recht om in waardigheid te leven, te strijden tegen staten die hun identiteit en autonomie onderdrukken en die hen de homogene cultuur van de samenleving opleggen. Veel van deze groepen worden door de dominante macht als dreiging beschouwd, omdat zij immers hun recht op culturele diversiteit en autonomie opeisen en uitoefenen.
Land, water, bossen, dieren, waterleven en minerale grondstoffen zijn geen handelswaar, maar onze levensaderen. Decennialang hebben machthebbers die groot zijn geworden door geld en handel, hun winsten gevoed en hun controle op politiek en economie versterkt door de toeëigening van deze grondstoffen, ten koste van de levens en levensvoorzieningen van het merendeel van de mensheid. Decennia lang hebben de Wereldbank en het IMF, en nu de WTO, in samenwerking met nationale staten en het bedrijfsleven, manoeuvres vergemakkelijkt om zich het milieu toe te eigenen. Het resultaat is milieuvernietiging, tragische en onbeheersbare sociale ontheemding, en verlies van culturele en biologische diversiteit, waarvan veel voorgoed verloren gaat zonder compensatie voor hen die er afhankelijk van zijn. De kloof tussen en binnen landen die wordt uitgelokt door het nationale en mondiale kapitaal is groter en dieper geworden, nu de rijk geworden landen de natuurlijke hulpbronnen wegnemen van gemeenschappen, boeren, vissers, inheemse volkeren en stammen, vrouwen, de sociaal achtergestelden, waardoor de ondersten van de maatschappelijke ladder nog verder naar beneden worden geduwd. Het gecentraliseerde management van natuurlijke grondstoffen en hulpbronnen dat wordt opgelegd door handels- en investeringsverdragen, laat geen ruimte voor duurzaamheid ten behoeve van deze generatie en komende generaties mensen. Dat management dient enkel het doel van de machthebbers die deze verdragen hebben opgesteld en goedgekeurd: de accumulatie van rijkdom en macht.
Niet-duurzame en kapitaalintensieve technologieën hebben een belangrijke rol gespeeld in de aanval van bedrijven op de natuur en de landbouw. De technologieën van de "groene revolutie" hebben geleid tot sociale en milieu-ontwrichting overal waar ze zijn toegepast, waarbij honger en wanhoop wordt gecreëerd in plaats van tegengegaan. Vandaag de dag komt de moderne biotechnologie op, die samen met patenten op leven een van de machtigste en gevaarlijkste wapens in handen van de ondernemingen vormt om overal ter wereld de voedselsystemen te beheersen. Er moet verzet komen tegen genetische manipulatie en patenten op leven, omdat de potentiële effecten ervan op sociaal en milieugebied de grootste in de geschiedenis van de mensheid zullen zijn.
In de strijd tegen het mondiale kapitalistische paradigma werken de achtergestelden aan de regeneratie van de rijkdommen van de natuur en de opbouw van geïntegreerde gelijkwaardige samenlevingen. Onze visie is die van een gedecentraliseerde economie en politiek die gebaseerd is op de recht van gemeenschappen op natuurlijke hulpbronnen en op het plannen van hun eigen ontwikkeling, met gelijkwaardigheid en zelfvoorziening als de basiswaarden. In plaats van de verstoorde prioriteiten die opgelegd worden door mondiale projecten in sectoren als transport, infrastructuur en energie, en energie-intensieve technologie, handhaven zij hun recht op leven door het vervullen van ieders basisbehoeften, en sluiten ze daarbij de hebzucht van de minderheid uit. Wij zijn verplicht om creatieve manieren te ontwikkelen om onze natuurlijke bronnen op een eerlijke manier te verdelen en gebruiken, en daarbij de traditionele kennis en culturen die overeenstemmen met de waarden van gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en duurzaamheid te respecteren.
Een ander belangrijk aspect van de globalisering zoals die wordt georganiseerd door de WTO en andere internationale organisaties, is de vercommercialisering en het tot handelswaar maken van cultuur, de toeëigening van de culturele diversiteit om die te assimileren en te integreren in het proces van kapitalistische accumulatie. Dit homogenisatieproces door de media draagt er niet alleen aan bij dat de culturele en sociale netwerken in lokale gemeenschappen worden ondermijnd, maar vernietigt tevens de essentie en de betekenis van cultuur.
Culturele diversiteit heeft niet alleen een onschatbare waarde op zichzelf, als reflectie van menselijke creativiteit en vermogens, maar het is ook een fundamentele basis voor verzet en zelfvertrouwen. Daarom is culturele homogenisatie een van de belangrijkste beheersingsmechanismen sinds het kolonialisme. In het verleden werd de vernietiging van culturele diversiteit voornamelijk tot stand gebracht door de kerk en door het opleggen van de taal van de koloniale machthebbers. Vandaag de dag zijn massamedia en de commerciële massaconsumptiecultuur de belangrijkste werktuigen bij de homogenisatie van culturele diversiteit. Het resultaat van dit proces betekent niet alleen een belangrijk verlies voor de geschiedenis van de mensheid; het creëert ook een alarmerende afhankelijkheid van de kapitalistische cultuur van massaconsumptie, een afhankelijkheid die veel dieper gaat en veel moeilijker uit te wissen is dan economische en politieke afhankelijkheid. De controle over cultuur moet uit handen van de ondernemingen worden genomen en moet worden teruggevorderd door de gemeenschappen. Zelfredzaamheid en vrijheid zijn alleen mogelijk op basis van een levendige culturele diversiteit die het mensen mogelijk maakt om, onafhankelijk, ieder aspect van hun leven te bepalen. Wij voelen ons zeer betrokken bij culturele bevrijding op alle levensterreinen, van voedsel tot films, van muziek tot media. Wij willen met directe actie bijdragen aan het ontmantelen van commerciële cultuur en het scheppen van ruimte voor echte creativiteit.
Kennis en technologie zijn niet neutraal of waardevrij. De dominantie van het kapitaal is gedeeltelijk gebaseerd op diens controle over kennis en technologie. Westerse wetenschap en technologie hebben zeer belangrijke bijdragen geleverd aan de mensheid, maar hun dominantie heeft zeer waardevolle en gevarieerde kennissystemen en technologieën weggevaagd die gebaseerd zijn op eeuwenlange ervaring.
Westerse wetenschap wordt gekenmerkt door de produktie van gesimplificeerde modellen van de werkelijkheid voor experimentele doelen. Daardoor heeft de reductionistische wetenschapsmethode een erg beperkte capaciteit om bruikbare kennis te verwerven van ingewikkelde en chaotische systemen als de landbouw. Traditionele kennissystemen en methoden van kennisverwerving zijn veel effectiever, omdat zij zijn gebaseerd op de directe observatie van en interactie met niet-gesimplificeerde complexe systemen. Hierdoor lukt het de kapitaalintensieve, op wetenschap gebaseerde technologieën niet om in deze complexe systemen hun doelen te bereiken. Vaak brengen de westerse technologieën deze systemen dan ook uit balans, zoals de "groene revolutie"-technologieën, de technologie van moderne dammen en vele andere voorbeelden laten zien.
Ondanks de vele mislukkingen worden de kapitaalintensieve technologieën stelselmatig beschouwd als superieur ten opzichte van de traditionele arbeidsintensieve technologieën. Deze ideologische discriminatie resulteert in werkloosheid, schulden en bovenal verlies van een onschatbare hoeveelheid aan kennis en technologie die gedurende eeuwen is verzameld. Traditionele kennis, vaak gebruikt door vrouwen, werd tot voor kort door westerse, voornamelijk mannelijke, wetenschappers en academici afgewezen als "bijgeloof" en "hekserij". Hun "rationalisme" en "modernisme" hebben eeuwenlang geprobeerd deze kennis te vernietigen.
De farmaceutische bedrijven en landbouwbedrijven hebben echter recentelijk de waarde en het potentieel van deze traditionele kennis ontdekt, en stelen en patenteren deze kennis nu als handelswaar voor hun eigen winststreven. Kapitaalintensieve technologie is ontworpen, gepromoot, vercommercialiseerd en opgelegd om het proces van kapitalistische globalisering te dienen. Omdat het gebruik van deze technologieën een zeer belangrijke invloed heeft op het sociale en individuele leven, moeten mensen de vrijheid hebben om te kiezen voor de te gebruiken technologie, en moeten zij er toegang toe en controle over hebben. Slechts die technologieën die door de lokale bevolking kunnen worden bestuurd, gebruikt en gecontroleerd, zouden als bruikbaar moeten worden bestempeld. Ook de controle over het ontwerpen en produceren van technologieën, en hun uitwerking en bereik, zouden door menselijke principes als solidariteit, onderlinge samenwerking en gezond verstand geïnspireerd moeten worden. Vandaag de dag zijn de principes die aan de basis liggen van de produktie van technologieën precies het tegenovergestelde: winst, concurrentie, en het opzettelijk niet-duurzaam maken. "Empowerment", de macht aan de mensen geven, kan alleen bewerkstelligd worden door mensen de controle over het gebruik en de produktie van technologieën te geven.
De inhoud van het huidige onderwijssysteem wordt steeds vaker bepaald door de eisen van de produktie zoals die worden gedicteerd door grote bedrijven. De belangen en behoeften van economische globalisering maken onderwijs in toenemende mate tot handelswaar. Kleiner wordende openbare budgetten voor onderwijs moedigen het ontwikkelen van privé-scholen en -universiteiten aan, terwijl de arbeidsomstandigheden voor hen die werken in het openbare onderwijs, ondermijnd worden door versobering en structurele aanpassingsprogramma's. Steeds vaker vergroot onderwijs de ongelijkwaardigheid in de samenleving. Zelfs het openbare onderwijssysteem, en vooral de universiteiten, worden in toenemende mate ontoegankelijk voor grote delen van de samenleving. Het onderwijs in menselijke kennis (geschiedenis, filosofie, e.d.) en het ontwikkelen van kritisch denken wordt steeds minder aangemoedigd. Hiertegenover wordt onderwijs dat ondergeschikt is aan het globaliseringsproces, waar competitieve waarden belangrijk zijn, meer naar voren geschoven. Studenten steken er meer tijd in om aan te leren hoe ze elkaar moeten beconcurreren dan in het bevorderen van persoonlijke groei en het opbouwen van kritische vaardigheden en mogelijkheden om de maatschappij te veranderen.
Als onderwijs zou worden gebruikt voor sociale verandering, dan zou dat confronterende academici en kritische docenten in het hele onderwijssysteem vereisen. Onderwijs dat gebaseerd is op de gemeenschap, kan leerprocessen uitlokken die in sociale bewegingen zijn geïntegreerd. Het recht op informatie is essentieel voor het werk van sociale bewegingen. Beperkte en ongelijkwaardige toegang tot taalonderwijs verhindert vooral vrouwen om deel te nemen aan politieke activiteiten met andere mensen. Uitbreiding van deze onderwijsmiddelen is een manier om menselijke waarden te versterken en op te bouwen. Toch wordt het officiële onderwijs in toenemende mate vercommercialiseerd en ingezet als werktuig voor de markt. Dit wordt gedaan door investeringen van bedrijven in onderzoek en door de promotie van kennis die gericht is op de vaardigheden die nodig zijn voor de markt. De dominantie van de massamedia moet worden weggenomen en het recht op het reproduceren van eigen kennis en cultuur moet worden ondersteund.
Echter, voor veel kinderen overal ter wereld is het tot handelswaar maken van onderwijs geen onderwerp van discussie, omdat zij zelf als sexuele objecten en uitgebuite arbeidskracht tot handelswaar worden gemaakt, en onmenselijke niveaus van lijden moeten ondergaan. Economische globalisering staat aan de wortels van de dagelijkse nachtmerrie van een toenemend aantal uitgebuite kinderen. Hun lot is de meest afschuwelijke consequentie van de ellende die de mondiale markt veroorzaakt.
Globalisering verergert ingewikkelde en groeiende crises die wijdverspreide spanningen en conflicten veroorzaken. Om deze groeiende onrust in de samenleving te bestrijden, neemt de militarisering en repressie (meer politie, meer arrestaties, gevangenissen en gevangenen) toe. Militaire instituten die de andere machten van het Noorden organiseren, zoals de door de Verenigde Staten gedomineerde NATO, zijn de belangrijkste instrumenten die de ongelijke wereldorde in stand houden. In veel landen worden jonge mensen door verplichte dienstplicht geïndoctrineerd om het militairisme te legitimeren. Op vergelijkbare wijze wordt militarisme en het gebruik van geweld door massamedia en de cultuur van de commercie verheerlijkt. Ook bestaat er, achter façades van democratische structuren, een toenemende militarisering van de nationale staten, die in veel landen gebruik maken van gezichtsloze paramilitaire groeperingen om de belangen van het kapitaal te verdedigen.
Tegelijkertijd wordt het militair-industriële complex, een van de belangrijkste pijlers van het mondiale economische systeem, in toenemende mate gecontroleerd door gigantische privé-ondernemingen. Officieel laat de WTO defensiezaken aan de regeringen zelf over, maar de militaire sector wordt ook door de zucht naar privé-winst be nvloed. Wij willen dat alle massavernietigingswapens en nucleaire wapens ontmanteld worden. Het Internationale Gerechtshof in Den Haag heeft recentelijk verklaard dat nucleaire wapens internationale wetten schendt, en heeft alle nucleaire staten opgeroepen om de wapens te ontmantelen. Dit betekent dat de strategie van de NAVO, die gebaseerd is op het eventuele gebruik van deze wapens, in zekere zin een misdaad tegen de mensheid is.
Het neo-liberale regime laat het kapitaal vrij bewegen, terwijl het mensen verhindert om zich vrij te bewegen. Steeds meer wordt paal en perk gesteld aan migratie, terwijl tegelijkertijd miljoenen mensen van huis en haard worden verdreven en worden gedwongen om elders werk te zoeken, omdat hun levensvoorzieningen worden vernietigd en de landen in het Noorden ten koste van de arm gemaakte landen steeds rijker worden. Migranten belanden daardoor in een onzekere en vaak illegale situatie, en zijn zo een nog makkelijker prooi voor hun uitbuiters. Zij worden tot zondebokken gemaakt door rechtse politici die de lokale bevolking aanmoedigen om hun frustaties te ventileren. Solidariteit met migranten is belangrijker dan ooit. Er bestaan geen illegale mensen, alleen onmenselijke wetten. Racisme, xenofobie, het kaste-systeem en religieuze kwezelarij worden gebruikt om ons te verdelen en moeten op alle fronten bestreden worden. Wij zijn trots op onze diversiteit van cultuur en gemeenschappen, en wij plaatsen geen mens boven een ander. De WTO, het IMF, de Wereldbank en andere instituten die globalisering en liberalisering promoten, willen ons doen geloven dat mondiale concurrentie goede effecten zal hebben. Hun verdragen en beleid vormen een directe schending van de mensenrechten (inclusief burgerlijke, politieke, economische, sociale, arbeids- en culturele rechten) die in internationale wetten en veel nationale grondwetten zijn vastgelegd, en die diep zijn geworteld in het begrip van menselijke waardigheid. We hebben genoeg van hun onmenselijke politiek. Wij wijzen het principe van competitie af als oplossing voor menselijke problemen. Het leidt slechts tot de vernietiging van kleine producenten en lokale economieën. Neo-liberalisme is de echte vijand van economische vrijheid.
Het kapitalisme heeft zich ontdaan van de teugels waarmee het na eeuwen van strijd op nationaal niveau nog enigszins in toom werd gehouden. Het kapitalisme houdt de staten enkel levend om mensen te onderdrukken en te beheersen, terwijl het een nieuw multinationaal reguleringssysteem schept om de mondiale werking van de economie te vergemakkelijken. Wij kunnen het multinationale kapitaal niet bestrijden met traditionele middelen die op nationaal niveau worden gebruikt. In deze nieuwe geglobaliseerde wereld moeten we nieuwe vormen van strijd en solidariteit ontwikkelen, en nieuwe doelstellingen en strategieën in onze politiek. Wij moeten onze krachten bundelen om verschillende ruimten te scheppen voor samenwerking, gelijkheid, waardigheid, recht en vrijheid op een menselijke schaal, terwijl wij tegelijkertijd het nationale en multinationale kapitaal aanvallen, en alle instituten en verdragen die in het leven geroepen worden om de macht van het kapitaal te handhaven.
Er zijn veel manieren van verzet tegen kapitalistische globalisering en de gevolgen daarvan. Op het individuele niveau kunnen we ons dagelijks leven veranderen en onszelf bevrijden van marktwetten en van het najagen van persoonlijke winst. Op het kollectieve niveau moeten we allerlei organisaties oprichten in verschillende lagen van de samenleving, die erkennen dat er niet één enkele manier is om de problemen waarmee we geconfronteerd worden, op te lossen. Zulke organisaties moeten gebaseerd zijn op directe democratie en niet afhankelijk zijn van overheidsstructuren en economische machten. Deze nieuwe autonome organisaties zouden moeten voortkomen uit lokale gemeenschappen, terwijl zij tegelijkertijd internationale solidariteit opbouwen en bruggen bouwen tussen verschillende sociale sectoren, mensen en organisaties die op dit moment al overal ter wereld strijden tegen globalisering. Deze middelen tot samenwerking en "empowerment" geven ruimte om verschillende lokale en kleinschalige strategieën, die de laatste decennia zijn ontwikkeld door mensen overal ter wereld, in praktijk te brengen met het doel om hun gemeenschappen en kleine collectieven los te koppelen van de wereldmarkt. De directe koppeling tussen producenten en consumenten in zowel stedelijke als plattelandsgebieden, lokale valuta, rentevrije kredieten en dergelijke instrumenten, vormen de basis om lokale, duurzame en zelfvoorzienende economieën te scheppen, gebaseerd op samenwerking en solidariteit in plaats van op competitie en winst. Terwijl het mondiale financiële casino steeds sneller in de richting gaat van sociale en milieu-ontwrichting en economische malaise, zullen wij duurzame vormen van levensvoorziening opbouwen. Onze middelen en inspiratie zullen voortkomen uit de menselijke kennis en technologie, gekraakte huizen en velden, een sterke en levendige culturele diversiteit, en een heel duidelijke vastberadenheid om alle verdragen en instituten die de wortel van alle ellende vormen, actief te verwerpen en te bestrijden .
In het licht van staten overal ter wereld die handelen als verlengstukken en werktuigen van kapitalistische machthebbers en die hun neo-liberaal beleid uitvoeren zonder de mensen in hun eigen land of hun afgevaardigden te raadplegen, is het enige alternatief dat voor mensen overblijft het vernietigen van deze verdragen en het scheppen van een leven met directe democratie, vrij van dwang, dominantie en uitbuiting. Directe democratische actie, die de gedachte van geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid tegen het onrechtvaardige systeem met zich meebrengt, is daardoor de enige manier om het onheil van de staats- en kapitaalmacht te stoppen. Die actie draagt ook het essentiële element van spoed in zich. Echter, wij willen geen uitspraak doen over het gebruik van andere vormen van actie onder bepaalde omstandigheden.
Gezamenlijke actie is noodzakelijk geworden tegen het onrechtvaardige systeem dat de wereld regeert en dat multinationaal kapitaal, staten, internationale financiële instituten en handelsverdragen samenbrengt. Alleen een mondiaal verbond van basisbewegingen die autonomie respecteren en die op acties georienteerd verzet ondersteunen, kan dit opkomende globale monster verslaan. Als verarming van de bevolking op de agenda van het neo-liberalisme staat, zal "empowerment" van mensen door constructieve directe actie en burgerlijke ongehoorzaamheid op het programma staan van de Peoples' Global Action against "Free" Trade.
Wij blijven strijden tegen alle vormen van onderdrukking. Maar wij strijden niet alleen tegen onrecht dat ons wordt aangedaan. Wij binden ons ook aan het opbouwen van een nieuwe wereld. Wij zijn met elkaar, als mensen en gemeenschappen, een eenheid in verscheidenheid. Samen vormen wij een visie van een rechtvaardige wereld en beginnen we de werkelijke welvaart op te bouwen, die gebaseerd is op menselijke kracht, natuurlijke rijkdommen, diversiteit, waardigheid en vrijheid.