Het ministerie van Justitie is een voorlichtingscampagne begonnen om haar eigen beleid te verdedigen. Justitie heeft zoveel uit te leggen dat ze haar toevlucht moet nemen tot advertenties en TV-reclamespotjes. Het ministerie denkt dat veel mensen hun mening over het vreemdelingenbeleid niet op feiten baseren. Die mensen wordt aangeraden om een door Justitie zelf uitgebrachte brochure te raadplegen. Justitie probeert daarmee het maatschappelijk draagvlak voor het vreemdelingenbeleid te vergroten.
Zoals zo vaak dicht de overheid zichzelf ook bij deze campagne een onpartijdige rol toe. Zij denkt een neutrale positie in te kunnen nemen tussen aan de ene kant mensen die Nederland te vol vinden en aan de andere kant mensen die het vreemdelingenbeleid te streng achten. Maar ook nu blijkt dat de overheid niet het 'algemeen belang' dient (wat dat ook moge zijn), maar vooral en steeds meer het belang van de witte autochtoon.
Immers, je zou mogen verwachten dat de bewuste advertentie de beide visies (van, simpel gezegd, rechts en links in de politiek) zo evenwichtig mogelijk in beeld zou brengen. Het tegendeel is echter waar. De levensgrote foto bij de advertentie toont ons een Aziaat die geen enkele gelijkenis vertoont met de pasfoto op het paspoort in zijn hand. Conclusie: dit zaakje stinkt, dit is een nep-asielzoeker, want hij probeert met valse papieren ons land binnen te komen. Suggestie: buitenlanders zijn allemaal oplichters, maar 'wij Nederlanders' laten niet met ons sollen. 'Wij' sturen gelukzoekers en criminelen terug, want "het vreemdelingenbeleid kent z'n grenzen", zoals het motto van de campagne luidt. Kortom, Justitie maakt zich schuldig aan het kweken van een hetzerige sfeer rond vreemdelingen. Dat terwijl we leven in een tijd waarin de beeldvorming met betrekking tot allochtonen toch al zo negatief is.
De advertentie is je reinste manipulatie. Met het presenteren van feiten heeft deze campagne weinig te maken. Die feiten liegen er niet om. Feit is dat miljoenen mensen wereldwijd op de vlucht zijn en slechts een fractie Nederland bereikt. Ongeveer 90% van de vluchtelingen wordt opgevangen in buurlanden die vaak even arm zijn als het land van herkomst. Feit is dat het aantal ingediende asielverzoeken in Nederland de laatste tijd drastisch is afgenomen. Feit is dat het voor vluchtelingen buiten Europa steeds moeilijker wordt om in Europa toegelaten te worden. Feit is dat het Nederlanse (en Europese) vreemdelingenbeleid is veranderd (lees: verslechterd), en niet de vluchteling. Die is slachtoffer van politieke en economische machtsverhoudingen. Machtsverhoudingen die het rijke Noorden van de wereld in staat stellen om het arme Zuiden uit te zuigen. De mensen die wanhopige pogingen ondernemen om naar bevoorrechte delen van de wereld te vluchten, zijn en blijven het tastbare bewijs hoe onrechtvaardig het er in de wereld aan toe gaat. Ook al gaat Justitie zich te buiten aan goedkope stemmingmakerij.
Ellen de Waard
Harry Westerink
Juni 1996