Doorbraak 1, april 2009
Auteur: Henk Zeldenrust
(Boek)
Leven en strijd van Chinese arbeidsters
Op 19 november 1993 ontstond er een grote brand in een speelgoedfabriek in de Zuid-Chinese havenstad Shenzhen waarbij 87 arbeidsters om het leven kwamen. Vijftig anderen raakten ernstig verbrand en 20 vrouwen kwamen er met lichte verwondingen vanaf. De brand leidde tot grote opschudding in de media en vormde voor Pun Ngai aanleiding om een onderzoeksproject te starten naar de omstandigheden en de strijd van de Chinese arbeidsters.
(Foto: Eric Krebbers)
|
Via haar werk in een elektronicafabriek leerde ze het leven van de jonge vrouwen kennen en in 1995 schreef ze haar proefschrift “Made in China. Women Factory Workers in a Global Workplace”. Het jaar daarop organiseerde ze samen met anderen een netwerk om de arbeidsters te ondersteunen, het Chinese Working Women Network (CWWN). Onderdeel van de strijd voor een beter bestaan voor de dagongmei (letterlijk: werkende zusters) is het bezoeken van de vrouwen in de woonkazernes bij de fabrieken waar ze veelal gedwongen zijn te leven. De vrouwen krijgen dan gezondheidszorg aangeboden en worden voorgelicht over hun arbeidsrechten. Ook worden ze gesteund bij het maken van een krant waarin ze reportages, gedichten en strips over hun ervaringen plaatsen. Het netwerk heeft tot doel de zelforganisatie van de arbeidsters te ondersteunen.
Cover van het boek
|
In 2001 zette Li Wanwei bij CWWN een interviewproject op dat leidde tot het boek “dagongmei”. Dat had een direct praktisch belang, want uit de concrete actuele ervaringen van verzet die in het boek worden beschreven, valt veel te leren voor de strijd van de toekomst. De interviews met dagongmei werden gehouden in Shenzhen. De vrouwen vertellen over wat hen beweegt en met welke problemen ze te kampen hebben. Het is opzienbarend om te lezen hoe ze de grote problemen het hoofd bieden en hoe ze elkaar ondersteunen. De huidige tweede generatie vrouwen borduurt voort op de strijd van de arbeidsters die hen zijn voorgegaan. Ze zijn daardoor ook strijdbaarder geworden. Volgens officiële statistieken groeit het aantal stakingen sinds enige jaren met 20 procent per jaar. De dagongmei hebben daar een zeer groot aandeel in. Ze vormen namelijk meer dan 65 procent van de arbeidskrachten in de wereldmarktfabrieken.
De vrouwen gaan zwaar gebukt onder een drievoudige onderdrukking. Ze worden uitgebuit door het kapitaal, onderdrukt door de staat die de uitbuiting organiseert en mogelijk maakt, en ook nog eens door de patriarchale structuren. Veel vrouwen zijn na 10 jaar uitbuiting volkomen kapot en gaan dan terug naar hun dorpen van herkomst. De uit de Mao-tijd geldende beperkingen voor dorpelingen van het verblijfsrecht in de steden zijn nog altijd van kracht. Uit de interviews in het boek blijkt heel duidelijk hoe de concrete arbeidsprocessen verlopen waarin de vrouwen gedwongen zijn te werken. Om daar ook een goede analyse van te kunnen bieden, heeft uitgeverij Assoziation A in 2008 in de Duitse uitgave van “dagongmei” het derde hoofdstuk van Ngai’s proefschrift opgenomen. Daarnaast is er een website geopend waarop aanvullende informatie verschijnt.
|
Drie bijeenkomsten over strijd van Chinese arbeidsters Doorbraak organiseert eind juni 2009 een drietal bijeenkomsten over de migratie, het leven, de onderdrukking en de strijd van de Chinese arbeidsters. Met beeldmateriaal uit China en een van de makers van de brochure “Unruhen in China”. De bijeenkomsten vinden waarschijnlijk plaats in Amsterdam, Nijmegen en Groningen. Voertaal: Engels. Meer informatie volgt in Doorbraak-krant nr. 2 en op de Doorbraak-website. |
Al geruime tijd is er in de media aandacht voor de economische ontwikkelingen in China. Het boek “dagongmei” maakt inzichtelijk hoe die ontwikkelingen concreet uitpakken voor de levensomstandigheden van jonge vrouwen in China. Die krijgen de hardste klappen, maar lijken desondanks ook steeds beter in staat zich succesvol te verzetten. Wanneer we verder bedenken dat een kwart van de wereldwijde arbeidersklasse zich in China bevindt, en dat daar volgens velen een zeer belangrijke rol ligt voor het oplossen van de huidige wereldcrisis, dan kan het belang van de strijd van de dagongmei niet genoeg aandacht krijgen.
“Made in China. Women Factory Workers in a Global Workplace”, Pun Ngai. Uitgeverij: Duke University Press, € 23,00. ISBN: 9781932643008.
“dagongmei. Arbeiterinnen aus Chinas Weltmarktfabriken erzählen”, Pun Ngai und Li Wanwei. Uitgeverij: Assoziation A, € 18,00. ISBN: 9783935936736.