Geen stagiair is illegaal

Illegaal gemaakte jongeren mogen stage lopen, vindt de gemeente Amsterdam. Stage is geen arbeid, maar een onderdeel van het onderwijsprogramma, oordeelt de Raad van State. Die jongeren moeten het recht op stage krijgen, stelt een meerderheid van de Tweede Kamer. Maar minister Henk Kamp blijft halsstarrig bij zijn standpunt dat stages onder arbeid vallen en daarom zijn verboden voor jongeren zonder verblijfspapieren.

De Amsterdamse gemeenteraad heeft onlangs een motie aangenomen om jongeren zonder verblijfsrecht stage te laten lopen bij de gemeente. Stages maken deel uit van opleidingen en zijn noodzakelijk om een diploma te kunnen halen. Als kampioen in het verbieden van werk aan zoveel mogelijk mensen uit andere landen dreigt Kamp nu een boete op te leggen aan de gemeente. Eerder doorkruiste de gemeente Anna Paulowna al het beleid van Kamp door een zeventienjarige jongen zonder papieren een stageplaats aan te bieden. De kinderrechtenorganisatie Defence for Children roept gemeenten op om het goede voorbeeld van Amsterdam en Anna Paulowna zoveel mogelijk na te volgen. Als ze boetes krijgen opgelegd, dan kunnen ze zich wenden tot het Stoutfonds, dat dergelijke boetes voor zijn rekening neemt. Recentelijk besliste ook de Raad van State dat stages dienen te worden gerekend tot het onderwijsprogramma. Ze vallen dus niet onder het verbod op arbeid voor mensen zonder verblijfsrecht. “Het is niet zo dat de rechter alles hoeft te bepalen in dit land”, reageerde daarop de hufterige alleenheerser Kamp, waarmee hij de rechterlijke uitspraak achteloos naast zich neer legde.

In de tv-uitzending van Pauw en Witteman op 5 april ging de minister nog meer uit zijn dak. Stigmatiserend liet hij weten: “Die jongens en meisjes moeten samen met hun ouders het land uit gaan. Je mag hier dus niet zijn. Uitgangspunt is: je bent illegaal en je moet weg. Mensen die illegaal hier zijn, zijn per definitie tweederangsburgers. En ik wil geen tweederangsburgers.” Maar wie werkelijk geen tweederangsburger wil, moet mensen niet illegaal maken, uitsluiten, opsluiten en uitzetten. Mensen zijn niet “per definitie” illegaal, maar worden illegaal gemaakt, door de overheid namelijk. En het uiterst rechtse kabinet maakt hen ook nog eens crimineel. Defence for Children toonde zich “geschokt” over de uitlatingen van Kamp. “Alle kinderen hebben alle rechten en hierbij maakt het niet uit waar je vandaan komt, en of je een verblijfsvergunning hebt of niet”, aldus de kinderrechtenorganisatie.

Het gevecht van en voor jongeren zonder verblijfsrecht om stage te mogen lopen, vormt een van de weinige overgebleven strijdterreinen binnen het migratiebeleid waar nog een beetje politieke ruimte lijkt te bestaan om een uiterst minieme overwinning te behalen. Veel steungroepen voor migranten en vluchtelingen geven de voorkeur aan protest tegen de laatste verslechteringen in het beleid, in plaats van de politiek van migratiebeheersing over de hele linie ter discussie te stellen en aan te vallen. Maar principiële kritiek op selectiepolitiek die mensen bestempelt tot gewenst of ongewenst, tot nodig of overbodig, blijft een eerste vereiste bij het streven naar een samenleving die is gebaseerd op rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. Want geen man, geen vrouw, geen kind, en geen stagiair is illegaal. En de ergste nederlagen zijn de gevechten die niet langer meer worden gevoerd.

Harry Westerink