Gemengde gevoelens bij de Rotterdamse Keti koti-herdenking

Dit jaar staan we bij het monument met, nog meer dan de voorgaande jaren, gemengde gevoelens. Daarom zullen wij dit jaar bewust geen bloemen leggen bij het monument. Wij zijn er uit respect voor de voorouders van de nazaten die in grote getale in Rotterdam leven. Een respect dat vanuit de gemeente Rotterdam keer op keer niet getoond wordt.

Rotterdam heeft een grote rol in de periode van transatlantische mensenhandel en alles wat daarmee samenhing. Als handelsstad waren we een basis voor vele schepen van het regime die de handelswaar vervoerden die door tot slaaf gemaakte mensen werd geproduceerd. Deze handel heeft rijkdom naar de stad gebracht die tot op de dag van vandaag de basis heeft gelegd van ons leven nu. Aan de kade waar deze schepen aanmeerden, staat nu het monument waar we samen deze geschiedenis herdenken. Waar we stil zijn om de slachtoffers van de slavernij te eren en hun nazaten de ruimte krijgen om te herdenken.

Hoe bizar is het dan dat op het moment dat wij met elkaar stil staan en herdenken, op een steenworp afstand een replica ligt van een VOC-schip waar de vlag van de VOC ten top gehesen is en wappert. Met die schepen haalde de VOC tot slaaf gemaakten uit Azië, maar de VOC kocht ook op grote schaal tot slaaf gemaakten op de slavenmarkten in Oost-Afrika. Uit onderzoek blijkt dat de Verenigde Oost-Indische Compagnie tijdens haar bestaan naar schatting tussen de zeshonderdduizend en meer dan een miljoen tot slaaf gemaakten heeft verscheept, tewerkgesteld, verhandeld en op grote schaal misbruikt. Wij vragen ons af of de burgemeester daar bij stil zal staan tijdens zijn speech, die vast zal gaan over het belang van herdenken, of hij dit bedenkt op het moment dat hij een krans legt bij het monument.

De actievoerders van “Helden van nooit” maakten ons kort geleden heel duidelijk dat er op verschillende plekken in de stad beelden en symbolen staan van “helden” uit de oude en minder oude geschiedenis. Mensen die verantwoordelijk waren voor de ellende en dood van velen. En het is toch op zijn minst gezegd onfortuinlijk om in een stad als Rotterdam een racist op een sokkel te plaatsen. Een man die aan de basis stond voor de opleving van haat en het zich steeds openlijker tonende racisme in onze samenleving.

Rotterdam, de stad waar mensen al tijden met elkaar in gesprek zijn over de straatnamen in Delfshaven en de Afrikaanderwijk, waar mensen die bijgedragen hebben aan deze verschrikkelijke periode in de geschiedenis die wij op 30 juni herdenken, met een naambordje geëerd worden. Wij zouden graag actie zien van de burgemeester door te zeggen dat wij misdadigers niet eren met hun eigen straat in Rotterdam.

Onze burgemeester, die tot op de dag van vandaag geen enkel protest tegen racisme goed heeft weten te ondersteunen, die in 2016 meer dan 200 vreedzame betogers met grof geweld op heeft laten pakken en die nog geen drie weken terug een Black Lives Matter-demonstratie door de politie heeft laten beëindigen. Volgens hem vanwege de “veiligheid”, maar wij hebben echt sterk het vermoeden dat de burgemeester graag zijn slagkracht wilde tonen aan de rest van het land.

Hoe sterk zou het zijn als de burgemeester dit jaar die kracht zou gebruiken om echt te begrijpen wat het herdenken van deze geschiedenis in de praktijk betekent. Dat er echt meer nodig is dan oproepen tot een nationale herdenking. Rotterdam BIJ1 nodigt de burgemeester van harte uit voor een gesprek, om met elkaar te kijken naar wat het eren van deze geschiedenis echt inhoud zou geven. Met de onderstaande punten zouden we een grote stap in de goede richting zetten.

• De Rotterdamse geschiedenis doceren op het onderwijs in Rotterdam.
• Geen verering van mensen verantwoordelijk voor moord en haat.
• Beelden van zogenaamde helden verdwijnen, worden omgesmolten en jonge Rotterdamse kunstenaars maken er nieuwe kunst van.
• Straatnamen van “zeehelden” worden weggehaald en we gaan straten Rotterdamse namen geven.
• Een gesprek met het Rotterdamse samenwerkingsverband rondom Black Lives Matter, zodat een echt geluid tegen racisme de ruimte kan krijgen.
• Zwarte Piet is echt niet meer welkom in Rotterdam. Een eerste stap is twee weken terug gezet in de raad en de burgemeester moet persoonlijk toezien op de uitvoering hiervan.
• Sterk en betrokken beleid tegen racisme en discriminatie in Rotterdam, waarbij zwarte organisaties ook betrokken worden bij de uitvoering en niet alle middelen automatisch via aanbestedingen naar witte organisaties gaan.

Onze lange geschiedenis van slavernij, kolonialisme en racisme heeft op alle vlakken van onze samenleving haar sporen achtergelaten. Het is de hoogste tijd om kritisch te gaan kijken naar de fundamenten waarop onze samenleving is gebouwd. De rotte stukken moeten uit ons fundament; we moeten repareren, vervangen, behandelen.

De ketenen zijn verbroken, de nazaten van de tot slaaf gemaakten dragen voor eeuwig de littekens. Wij willen bewustwording tot stand brengen van het verleden van Rotterdam, de rol die het speelde in de tijd van de transatlantische mensenhandel en welke invloed dit vandaag de dag nog heeft in de stad. In Rotterdam wonen heel veel nazaten van tot slaaf gemaakten, er moet ruimte komen voor hun verhalen.

Bij1 Rotterdam

(Dit artikel verscheen eerder op de site van Bij1-Rotterdam. De links zijn toegevoegd door Doorbraak.)