Gronings onderzoek van zevenduizend baanlozen nu daadwerkelijk vrijwillig?
Het Groningse screenings- en activeringsproject “Kansen in Kaart” (KiK) draait op volle toeren. De gemeente wil via individuele gesprekken met zo’n zevenduizend “kansarmen” uitvogelen waar hun “talenten en mogelijkheden” liggen. Op 18 mei werd het lopende project besproken tijdens een vergadering van de raadscommissie Werk & Inkomen. Opnieuw werd bevestigd dat de politieke partijen vierkant achter de Participatiewet en het bijstandsregime staan. Van extreem-rechts (VVD) tot nog een beetje linksig (SP, PvdD) zien politici graag dat baanlozen worden “geactiveerd”, “een zetje krijgen”, “maatschappelijk actief” worden, enzovoorts, enzovoorts.
Er werd in de commissie wat gekeuveld over de vraag of het KiK-traject nu met of zonder dwang moet worden opgelegd. En over de vraag of er wel voldoende “activiteiten” zijn voor bijstandsgerechtigden, en over hoe het toch komt dat sommige baanlozen niet willen meewerken en anderen juist wel. En tenslotte over hoe de bijstandsgerechtigden die positief waren over ‘hun’ KiK-gesprek andere baanlozen zouden kunnen overhalen om ook mee te doen.
De verantwoordelijke GroenLinks-wethouder Gijsbertsen lichtte het een en ander toe. Hoewel hij wat warrig was, konden we uit zijn verhaal opmaken dat er deze of volgende maand een voortgangsevaluatie/vervolgaanpak/perspectiefschets van het project komt. Dat er een “klantenpanel” is dat ervaringen gaat delen. Dat er dus bijstandsgerechtigden meewerken in het KiK-project. Dat er nauwkeurig wordt overlegd met de cliëntenraad en met andere mensen uit de doelgroep. Dat “ervaringsdeskundigen” worden ingezet om “niet-willers” over de streep te trekken. Dat een “Veranderlab” zich buigt zich over de vraag hoe die “niet-willers” te “bereiken” zouden zijn. Dat er in de loop van het project verschillende brieven en vragenlijsten naar bijstandsgerechtigden zijn verstuurd, en dat die lijst is teruggebracht tot 24 à 25 vragen.
De brief
We namen de meest recent rondgestuurde brief onder de loep. De nieuwe vragenlijst blijkt inderdaad korter, en een soort van “gekuist”. Ook de uitnodigingsbrief is “aangepast”, en wel op twee manieren. Bij “voorzieningen en activiteiten” staat nu: “Wij kunnen u in een gesprek informeren over de voorzieningen waar u gebruik van kan maken. Denkt u hierbij aan bijzondere bijstand, Stadjerspas, laptopregeling en kwijtschelding van belastingen. Bovendien kunnen we meer vertellen over activiteiten in de wijk waar u als bewoner aan mee kan doen als u dat zou willen.” Toegevoegd is: “als u dat zou willen”. Daarmee wordt de ontvanger van de brief ogenschijnlijk de keuze gelaten om al dan niet deel te nemen aan activiteiten in de wijk. In hoeverre is dat daadwerkelijk niet verplicht? Het is immers toch echt de bedoeling dat baanlozen in hun wijken onbetaald en “vrijwillig” gaan werken om “problemen op te lossen” die onder meer zijn veroorzaakt door jarenlange bezuinigingen op zorg, kinderopvang, onderwijs en andere (sociaal-maatschappelijke) voorzieningen.
De andere aanpassing is te vinden onder het kopje “Datum en tijdstip”. Daar staat nu: “Op [datum] om [tijd] komt [naam] graag bij u langs. Uw deelname is vrijwillig. Wij voeren dit gesprek het liefste bij u thuis, maar wilt u het gesprek liever ergens anders voeren, zoals bij familie, gemeentekantoor of in een wijkcentrum? Neem dan contact met ons op. Kunt u niet op dit tijdstip? Of heeft u geen behoefte aan een gesprek? Dan verwachten wij dat u vooraf contact met ons opneemt. Als u het prettig vindt kunt u tijdens het gesprek een vriend, familielid of een begeleider aanwezig laten zijn.”
Toegevoegd is: “Uw deelname is vrijwillig”. Gijsbertsen blaat al maanden over het vrijwillige karakter van de KiK. Het staat er nu dan echt, dus: hoera!? Maar komt het bij de lezers echt aan dat deelname vrijwillig is? Want na “uw deelname is vrijwillig” walsen de vervolgzinnen over hen heen in een poging hen te overtuigen van het nut ervan. En hoe wordt de bijstandsgerechtigde tegemoet gekomen in eventuele “eisen” of “wantrouwen”? Het gesprek mag ergens anders worden gevoerd, het hoeft echt niet thuis. Wees niet bang, vertrouw op ons, wij komen niet zomaar achter uw voordeur kijken, er kan u niets gebeuren, is de sussende redenering hierachter. Wat nonsense is aangezien de privacy van iedere bijstandsgerechtigde voortdurend wordt geschonden. Zonder het aanvaarden van die schendingen en de waslijst aan andere verplichtingen wordt een uitkering überhaupt niet toegekend.
Ook zinnen als “Kunt u niet op dit tijdstip? Of heeft u geen behoefte aan een gesprek? Dan verwachten wij dat u vooraf contact met ons opneemt” zijn uitermate dwingend. “Kunt u niet op dit tijdstip?” Laat het dan weten. De geadresseerden kunnen daarbij denken: ik kan op die dag niet want ik moet … (vul maar in) en als ze daarop gelijk handelen en bellen is een nieuwe afspraak al gemaakt. Winst voor het KiK-team!
“Of heeft u geen behoefte aan een gesprek?” De pest is natuurlijk dat het KiK-gesprek geen gewoon gesprek is, maar een ‘instrument’ van de gemeente om informatie los te peuteren over bijstandsgerechtigden. Met die informatie worden nieuwe strategieën ontwikkeld om mensen in de bijstand te sturen en te dirigeren, nog strakker te disciplineren.
Na die vraag over de “behoefte” volgt het dwingender: “dan verwachten wij dat u vooraf contact met ons opneemt”. Veel bijstandsgerechtigden zijn huiverig voor contact met gemeentelijke en aan de gemeente gelieerde instanties. Contact betekent meestal dat er stront aan de knikker is. Het is goed voorstelbaar dat een flink aantal bijstandsgerechtigden na ontvangst van de brief met een knoop in de maag besluit om toch maar niet te bellen, ook al hebben ze “geen behoefte aan een gesprek”. Winst voor het KiK-team!
“Als u het prettig vindt kunt u tijdens het gesprek een vriend, familielid of een begeleider aanwezig laten zijn”, staat er ook. Dat ziet er op het eerste gezicht positief uit, maar met iemand erbij die het vertrouwen heeft van de baanloze zal er een informeler sfeer ontstaan waardoor de KiK-medewerkers meer informatie zullen kunnen lospeuteren. Wel biedt het meenemen van een bekende de mogelijkheid om er een gemoedelijk sabotage-uurtje van te maken!
De instructies bij de vragenlijst
De instructies voor de vragenlijst zijn ook aangepast. Er staat nu: “Voor u ligt de vragenlijst dat (sic) hoort bij het project Kansen in Kaart (KiK). Voordat u begint is het goed een aantal dingen te weten. Het invullen van deze vragenlijst is vrijwillig. Uw antwoord op de vragen helpt de gemeente om dienstverlening aan te bieden waar het nodig is. In uw gesprek bepaalt u uiteindelijk of het ook voor u nodig is.” Okee, “vrijwillig”! Maar lezers die dan denken: “Mooi, bekijk het, die lijst gaat onderin de kattenbak”, die krijgen meteen daarop aangepraat dat ze dan mogelijk “dienstverlening” gaan mislopen. Alsof een uitkering een “dienstverlening” is, zoals bijstandsgerechtigden tegenwoordig “klanten” zouden zijn. En de ambtenaren die hen “begeleiden” op weg naar een baan “klantmanagers”. In de vragenlijst worden nog meer “diensten” vermeldt: de laptopregeling, de Stadjerspas en meer van die ronkende “armoedeverzachtende instrumenten”.
“Diensten” klinkt alsof de gemeente “in dienst” staat van bijstandsgerechtigden. Alsof er “diensten” worden verleend als baanlozen moeten dwangarbeiden om een uitkering te behouden. Is het een “dienst” van de gemeente als baanlozen “problemen” gaan oplossen in de wijk waar ze wonen? Hoe is dat een “dienst” van de gemeente en voor wie is dat een “dienst”?
Een bijstandsgerechtigde moet zich op allerlei manieren (iets) verschuldigd voelen aan de maatschappij, aan de gemeente. Tegenover een gemeentelijke “dienst” staat volgens kapitalistische logica natuurlijk een “wederdienst”. Maar alle “diensten” van de gemeente worden eenzijdig en vanuit ongelijkwaardige machtsverhoudingen “aangeboden”. De gemeente kan immers “diensten” onthouden: een uitkering niet toekennen, onbetaalde arbeid opleggen, huishoudens binnenstebuiten keren en strafkortingen uitdelen.
De uitspraken van Gijsbertsen & Co over “niet-willers” en hoe die moeten worden overgehaald, benadrukken de ongelijkwaardige verhoudingen. Een uitkeringsgerechtigde heeft slechts een ‘keuze’: ben ik een “willer” of ben ik een “niet-willer”? Ga ik doen wat van mij wordt geëist of steek ik mijn middelvinger op: dan ben ik maar een “niet-willer”!
De vragenlijst
De lijst is nu 26 vragen lang. Deze vragen zijn afgevallen: “Heeft u lichamelijk moeite met een tafel verplaatsen, stofzuigen, zwemmen of fietsen, een paar trappen oplopen? Bent u in het afgelopen half jaar behandeld voor psychische problemen? Bent u in het afgelopen half jaar behandeld voor een verslaving? Heeft u contact met de reclassering voor u zelf? Heeft u nu contact met een andere vorm van hulpverlening?” En in deze introductie voorafgaande aan vraag 17 is “werk” vervangen door “betaald werk”: “De volgende vragen gaan over betaald werk. Beantwoord u de volgende vragen als u op zoek naar een betaalde baan of wilt u graag weer starten met het zoeken naar betaald werk. Ben u nu niet op zoek? Ga door naar 25.”
Je zou kunnen denken dat de gemeente zo laat zien enig inzicht te hebben gekregen in het verschil tussen werk – iedereen werkt voor zichzelf en anderen – en betaald werk. De vragen over vrijwilligerswerk en mantelzorg (ook werk) staan immers ook nog in de lijst. Maar eerder lijkt het hen te gaan om het steeds meer loslaten van de relatie tussen werk en loon. Waarbij armoedige uitkeringen straks “basisloon” worden genoemd. En tegen bijstandsgerechtigden – van wie er veel heel graag een betaalde baan met goede arbeidsomstandigheden en een hoog salaris wensen – wordt gezegd: we hebben jullie “arbeidsvermogen” heel hard nodig, maar we willen jullie daar niet meer voor betalen!
Ook vraag 18b blijkt aangepast, maar niet wezenlijk. Hij luidde: “Ik kan mijn sterke en zwakke punten goed op een rij zetten, waaruit mijn geschiktheid voor een baan kan blijken.” Het deel na de komma is verwijderd. Maakt dat uit? Nee.
Tot slot
Ons advies blijft onverminderd: werk niet mee aan het “Kansen in Kaart”-gesprek. Het is nog “vrijwillig” en maak daar gebruik van. DANG krijgt veel telefoontjes en mailtjes over het KiK-project. Veelal van bijstandsgerechtigden die het gesprek willen afzeggen, en nog net die laatste steun vragen om dat ook daadwerkelijk te doen.
Heb je vragen over het gesprek of de vragenlijst? Is jouw vragenlijst de oude of nieuwe versie? Heb jij ideeën over het KiK-gesprek? Bel of mail ons!
Heb jij het gesprek gehad, en wil je ons laten weten wat je ervan vond? En wat er vervolgens is gebeurd? Kreeg je een rapportage onder ogen? Mocht je dingen veranderen in de rapportage? Ben je doorverwezen naar een instantie, een vrijwilligersorganisatie, zoals een sportvereniging, een STIP of een WIJ-team?
Mail: dwangarbeidneegroningen@gmail.com of bel ons: 06 573 352 39.
Of kom langs op de wekelijkse DANG-inloopochtend in De Rosa: elke woensdagochtend tussen 10:00 en 12:00 uur!
DANG
In mijn gemeente doen ze exact het zelfde.
Eind vorig jaar kreeg ik een brief voor een vrijwillige bijeenkomst om de kansen op arbeid te verbeteren en ook stond in die brief: “Uw deelname is vrijwillig”.
Niets bleek minder waar. Mensen die zich niet aanmelden voor die bijeenkomst werden later als nog opgeroepen en opeens was dat niet vrijwillig meer.
En die kansen op arbeid, ja die waren er maar alleen met behoud van een uitkering al werd dat niet gezegd door de gemeente. Er werd een extern Bureau bij gehaald die jou ging testen zoals een persoonlijkheidstest en een talenten test en jou dan zou gaan begeleiden naar arbeid.
Die arbeid moest plaats vinden via hun traject bij commerciele werkgevers, voor 40 uur per week en zou minimaal 6 maanden tot 2 jaar kunnen duren. Pas toen ik zei dat ik het werk wel wou doen maar alleen met een normaal loon en een arbeidscontract, kwam de rest van de aanwezige er pas achter dat deze arbeid met behoud van een uitkering moest gebeuren en die waren echt niet blij. De deelnemers waren behoorlijk boos.
Ik heb voet bij stuk gehouden door een loon en een contract te eisen voor de arbeid die ik moet verrichten en hoewel ze me ruim 2 maanden hebben lastig gevallen, tig keer op kantoor moest komen en gedreigd hebben, konden ze totaal niks doen. Ik heb ze letterlijk diverse keren gevraagd om een maatregel op te leggen maar ze durfde de gang naar de rechter niet aan. Ze weten dat ik een loon en een contract moet eisen en daar mag je niet voor bestraft worden.
In de tussen tijd heb ik een onderzoek gestart naar dat bemiddelingsbedrijf en bleek, terwijl jij voor je uitkering moest werken, zij een bemiddelingsbedrag van 8 euro per uur vragen voor ieder uur dat jij bij die commerciele werkgever werkt. 8 euro X 40 uur x 4.5 week = 1440 euro per deelnemer. Stel je hebt 100 mensen op die manier aan het werk.
1440 euro x 100 = 144.000 euro per maand x 12 maanden = 1.728.000 per jaar pure winst over de rug van de bijstandsgerechtigden. Omdat er geen loon maar een bemiddelingsbedrag werd gevraagd, ontloopt het bedrijf ook nog eens alle belastingen en premies op arbeid. Reactie van de gemeente toen ik ze daarmee confronteerde: wij betalen het bedrijf niet voor hun diensten en hun moeten toch ergens hun boterham vandaan halen. Uit onderzoek bleek dat ze dit bij diverse gemeentes doen dus het aantal tewerkgestelde mensen zal nog veel hoger zijn dan de 100 die ik gemakshalve gebruikt heb bij de berekeningen.
Het geeft je te denken hoe dit soort gemeentes en bedrijven over uitkeringsgerechtigde denken en er volledig misbruik van maken en uitbuiten door zich te verrijken over de rug van bijstandsgerechtigden.
Weiger het werk niet maar eis een loon en een contract voor de arbeid die je moet verrichten en hou dat vol. Het is je recht en ook je enigste wapen tegen dit soort uitbuitingspraktijken.
Ik heb te maken met de zogenaamde Wijteams hier. Heb 2 vragenlijsten in te vullen waaraan ik weiger.Het is vrijblijvend.
Ik heb niks nieuws te melden. Mocht er een strijd onstaan dan zullen de publicaties Dwangarbeid Eindhoven verworden tot een sprookje.
Condor
Klasse Paul; de Vereniging van Nederlandse Gemeenten maken zich schuldig aan deze uitbuitingstrajecten; zo leek maar weer eens in het programma Nieuwsuur.
http://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2134013-klijnsma-en-gemeenten-blijven-ruzien-over-beschut-werk.html
Dit pik ik even uit het artikel van Klaas.
Hier moet je toch eens gaan afvragen hoe die gasten nu eigenlijk denken.
Met betaald werk ben je (normaal gesproken) uit de bijstand en hoeft er dus geen uitkering meer verstrekt te worden. Dat is toch het doel van de bijstand?? Ondersteuning als je het nodig hebt, maar het liefste zo snel mogelijk weer aan het werk en een loon verdienen zodat je uit de bijstand bent en het liefst blijft.
Maar deze wethouder denken daar dus totaal anders over. Ze houden de mensen liever in de bijstand zodat ze gedwongen kunnen worden om normaal werk te doen maar dan met een uitkering en zonder rechten.
Daarnaast, als iemand mij gaat vertellen hoe ik mijn dag moet inrichten ( door werk of iets anders) dan moet hier ook een normaal loon en contract tegen overstaan en dat is geen vraag maar een keiharde eis die ik dan stel.
Paul mensen worden in het doelgroepenregister ( UWV )gedumpt door de nederlandse overheid en het kan dus zelfs nog erger: voor je hele leven verder werken voor je uitkering !!!!
Het doelgroepenregister is niet meer dan een subsidie slurpende instrument waar mensen in opgenomen worden die zonder een voorziening niet een normaal loon kunnen verdienen en was puur bedoelt voor mensen met een handicap of ziekte te helpen aan een baan waar men een normaal loon kon verdienen. Echter men wil nu ook gezonde mensen die alleen om het feit dat ze een bijstandsuitkering hebben, in die lijst gaan plaatsten want volgens de overheid hebben deze mensen een afstand tot de arbeidsmarkt en moeten volgens de participatie wet gedwongen geholpen worden. Nu al bestaat het doelgroepenregister uit meer dan 300.000 mensen, waar vind je in vredes naam 300.000 normaal betaalde banen voor deze mensen???
Dat hier weer veel misbruik van gemaakt gaat worden kun je wel raden. En wat is nu de definitie van afstand van de arbeidsmarkt???? Daar weet niemand een duidelijk antwoord op te geven. Het is niet meer dan een marketing term om iets goed te praten. Afstand tot de arbeidsmarkt is, zeker voor hoger opgeleiden, een fabel die werkgevers, politiek en recruiters in stand houden om iets af te kunnen dwingen, in dit geval, gedwongen goedkope arbeid. De doelgroepenregister is dadelijk niet meer dan een lijst met alle mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of die een afstand tot de arbeidsmarkt zouden hebben. Je krijgt een stempel opgedrukt en word in een hokje geplaatst.
Noemde ik misbruik al??? Ja dat deed ik. Het is nu al bekend dat mensen die niet ingeschreven zijn in het doelgroepenregister, geen werk krijgen bij bepaalde bedrijven of zelfs ontslagen worden. Te absurd voor worden maar het gebeurd. Het gaat puur om subsidie te kunnen krijgen dus goedkope arbeiders.
http://www.parool.nl/amsterdam/amsterdam-komt-met-nieuwe-variant-op-melkertbanen~a4386703/
Wat vindt je hier van Paul ?? Meer dan 9 miljoen houdt de werkvoorziening Pantar ( de Stichting met eigen CAO )
over aan begeleiding; duur van het project 2 jaar.
Bij de Melkertbanen had je nog kans( wel afhankelijk vd grillen vd werkgever ) op 130% van het minimumloon .
Waarom biedt de gemeente zelf geen begeleiding/scholing ??
Je ziet, het is gewoon grof geld verdienen aan en over de rug van uitkeringsgerechtigden. Meer is het niet. Pantar word nu als werkgever gezien en zoals je kunt zien gaat het om reguliere arbeid waar men geen normaal CAO loon voor wil betalen en word zwaar gesubsidieerd door de gemeente.
Op jou laatste vraag, de gemeente heeft zijn sociale dienst grotendeels ondergebracht bij werkbedrijven zoals Pantar en heeft dus niemand meer voor scholing en begeleiding.