Groningse intocht: weer veel agressie tegen anti-blackface activisten (beeldverslag)
Vanmiddag protesteerden we met meer dan honderd mensen bij de intocht in Groningen om duidelijk te maken dat Zwarte Piet moet verdwijnen. Zoals vorig jaar kwamen ook weer tientallen racisten opdagen om het op te nemen voor de achterhaalde karikatuur. Ze waren er al voordat wij gezamenlijk arriveerden.
Er was redelijk wat politie aanwezig, en er waren veel maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat die blackface-fans niet, net als vorig jaar, weer gewelddadig zouden worden. Toch rukten de racisten op tot vlak bij ons vak. Een tijd stonden we oog in oog met de opgefokte meute. Het duurde best een poos, maar toen greep de politie in en dreef men hen met paarden naar achteren. “Echt fijne mensen om een kinderfeestje mee te vieren”, zei iemand.
Verder had de aanpak wel succes: het ging beter dan vorig jaar, er was nauwelijks fysiek geweld. Een activist die de racisten in het oog moest houden, werd herkend en bedreigd. Zijn telefoon werd afgepakt en vernield. Ook ging er nog een vuurwerkbom af.
Het protest begon rond half twee en duurde ongeveer een uur. We riepen leuzen als “No more blackface” en “Zwarte Piet niet”. Luid applaus was er voor de langslopende roetveegpieten.
Veel positieve reacties kregen we niet. Maar wie zou in die bedreigende sfeer ook gedurfd hebben om iets kritisch te zeggen? Tegen het einde van het protest dreigde er toch nog een aanval van racisten en leek de politie onvoldoende bereid om in te grijpen. Gelukkig konden we uiteindelijk gewoon over het plein weglopen.
Nickname
Het zit natuurlijk dieper dan alleen de huidskleur en uiterlijke kenmerken van de sprookjesfiguur Zwarte Piet. Kolonialisme en racisme zijn mij niet vreemd. Generaties lang woonde mijn familie in Nederlands-Indie. Bij uitstek een kolonie van trapjes-denken. Zou men denken. Ook wat betreft huidskleur. Bijvoorbeeld, Discriminatie op de arbeidsmarkt. Daar heerste de slogan: Hoe meer pigment, hoe minder payment. Toch is de indeling van bevolkingsgroepen niet zo bedoeld door de Nederlandse wetgever. De inrichting van Nederlands-Indie werd bepaald door een hierarchie, die de inwoners van de kolonie rond 1900 (IS, Indische Staatsregeling, artikel 163) op basis van aannames over ras opdeelde in drie bevolkingsgroepen, te weten Europeanen, Vreemde Oosterlingen en Inlanders. Aanvankelijk stoelde deze indeling om de bevolking op te delen in voor elke groep een eigen stelsel van rechtsbehoeften. Dat deze bevolkingsgroepen geen natuurlijke categorieen waren, blijkt uit het feit dat het mogelijk was om over te stappen van de ene groep naar de andere. Dat een en ander dan toch werd uitgelegd als racisme en hierarchie, ligt aan de foutieve (ingebakken) aannames van de inwoners. Racisme is onbewust ingeslopen in de koloniale maatschappij. In Nederlands-Indie leek iedereen op iedereen neer te kijken, terwijl dit – nogmaals – niet de intentie was van recht en grondwet.
Integendeel, het door de kolonisatoren ingevoerde systeem was een toonbeeld van apartheid. Het was wel degelijk racistisch bedoeld. De intentie was door-en-door racistisch, om de niet-witte mensen eronder te houden..
Ook in Zuid-Afrika onder het apartheidssyssteem, en zelfs in nazi-Duitsland, kwam het voor dat men juridisch van het ene naar het andere ‘ras’ kon overstappen, ook al kwam het heel zelden voor en waren er heel lange procedures die men moest doorlopen. Rassen zijn sowieso verzinsels, categorieën die verzonnen zijn om machtshiërarchiën in stand te houden.
Al wat u doet, is met uw perspectief het racisme aanhouden. Er was wel degelijk respect voor de diverse bevolkingsgroepen in Nederlands-Indie. Zo was er – in de wetten van de Indische Staatsregeling – de keuzevrijheid voor de Inlander en Vreemde Oosterling (Chinezen, Arabieren, Indiers uit India). Nederlanders hadden die keuzevrijheid niet, die waren gebonden aan de Europese regels. Nog sterker: Art.118. Zooveel de omstandigheden het toelaten, wordt de Inlandse bevolking gelaten onder de onmiddellijke leiding van haar eigene, van Regeeringswege aangestelde of erkende hoofden, onderworpen aan zoodanig hooger toezicht, als bij algemeene of bijzondere voorschriften door den Gouverneur-Generaal is of zal worden bepaald. En: Art.128. De Inlandsche gemeenten verkiezen, behoudens de goedkeuring van het bij ordonnantie daartoe aan te wijzen gezag, hare hoofden en bestuurders. De Gouverneur-Generaal handhaaft dat recht tegen alle inbreuken.”(Bron: Jan A. Somers, indoloog)
Tuurlijk! En daarom waren er voortdurend opstanden met door de jaren heen honderdduizenden doden.
Wie maakte die wetten van je? En wat deden die mensen duizenden kilometers van huis? Wat hadden ze daar te zoeken?
Je verhaal is dat van een apologeet van het kolonialisme. Ik denk dat je beter elders je koloniale vertoog kan gaan uitventen.
De geschiedenis (inclusief het kolonialisme) is een feit, dat je niet kunt veranderen. Je kan alleen het perspectief erop veranderen. Maar doe dat dan zo objectief mogelijk. De geschiedenis is niet zwart-wit. De geschiedenis is genuanceerd. Alleen zo, kan je er lering uit trekken.
Objectief bezien is de geschiedenis van het kolonialisme er een van uitbuiting en onderdrukking, en van racisme en apartheid om dat systeem in stand te houden en te rechtvaardigen. De Nederlandse geschiedschrijving tot nu toe was een grote poging tot ‘nuancering’, en daar moeten we snel vanaf. De geschiedschrijving moet gedekoloniseerd worden.