Grote opkomst bij lawaai-estafette illegalenbajessen

“Vier en vijf mei, jullie vieren je vrijheid. Maar wij zitten hier”, roept een gevangene over het hek van Kamp Zeist, als de ruim honderd demonstranten, waaronder ook vijf Doorbraak-activisten, in het bos naast de illegalenbajes staan. “Waar is de vrijheid, waar is de democratie”, schreeuwt een ander. “Ik zit hier al vijftien maanden”, blijft een man maar herhalen. “Jullie horen niet in de gevangenis”, zegt een activist over de megafoon. De demonstranten zetten in: “Geen vrouw, geen man, geen mens is illegaal”.

Met twee tourbussen, vier auto’s en een motor reden we gisteren naar drie gevangenissen waar mensen zonder papieren opgesloten zitten. “We zullen ons solidair tonen met de mensen die vastzitten in vreemdelingendetentie. Daar zitten ze, niet omdat ze iets hebben misdaan, maar slechts omdat ze niet de juiste papieren hebben”, zo valt te lezen op de website van het No Border Netwerk Nederland. Eergisteren vierde “Nederland bevrijdingsdag, waarbij volledig voorbijgegaan wordt aan het feit dat er nog vele situaties van onvrijheid mede door de westerse (internationale) politiek in stand gehouden worden. Vanaf het moment dat migranten in ons land aankomen lopen zij een grote kans dat zij opgesloten worden in zogenaamde vreemdelingen-detentiecentra; dit geldt ook nog steeds voor gezinnen en kinderen. Tijdens de tour wordt geprobeerd live contact te leggen met gedetineerde vluchtelingen. Met de lawaaidemonstraties wil het No Border Netwerk zowel protest tegen het vreemdelingenbeleid, waar opsluiting een van de meest mensonterende aspecten van vormt, als solidariteit met de vastzittende personen laten horen.”

Trommel

“Tell your story”, staat groot op een spandoek met een telefoonnummer erbij. “Bel ons, we willen aan Nederland laten weten wat er hier met jullie gebeurt”, zegt de activiste door de megafoon. “We moeten nu weer gaan, want we gaan nog naar andere gevangenissen vandaag, in Zaandam en Schiphol”. “Thank you”, klinkt het van de andere kant van de muur met prikkeldraad.

De Zaanse gevangenen staan op de luchtplaatsen van de drijvende bajessen als we aankomen. Goed verstaanbaar zijn ze helaas niet. Wel wordt er driftig heen en weer gezwaaid. Een paar mannen klimmen omhoog tot aan de bovenkant van de luchtkooien. Op vrijwel de gehele kade staan dichte hekken met maar kleine gaatjes erin. Wij kunnen hen goed zien, maar zij zien ons nauwelijks. Dat wordt nog verder bemoeilijkt doordat een politieboot heen en weer vaart tussen de bajesboten en de kade.

Als de activisten de hekken als trommel gebruiken en deze steeds verder heen en weer zwaaien, krijgen ze het aan de stok met twee medewerkers van het bedrijf achter het hek. De mannen proberen met een metalen pijp over het hek te slaan. Gelukkig raakt er niemand gewond. Uiteindelijk druipen de mannen af, maar niet voordat ze eerst nog een aanhanger voor het enige hek met alleen spijlen hebben gezet, zodat het zicht op de boten volledig wordt ontnomen.

Freedom

De demonstranten laten zich echter niet ontmoedigen. Ook hier wordt het telefoonnummer door de megafoon meerdere malen herhaald met de oproep om te bellen. Mensen met trommels, sirenes, fluitjes, stokken en pannendeksels maken daarnaast een hels kabaal, afgewisseld met leuzen als: “No borders, no nations, stop deportations” en “We are here and we will fight, freedom of movement is everybody’s right”.

Ook in Schiphol staan de opgesloten vluchtelingen en migranten nog op de luchtplaatsen bij aankomst van de demonstranten. Twee hekken met vijf meter ertussen scheiden ons van hen. We kunnen met elkaar praten, maar niet voor lang. De bewakers drijven de mensen naar binnen. Ze zijn als de dood dat de gevangenen in opstand komen. Het zal niet de eerste keer zijn dat tijdens een lawaaidemonstratie het binnen in een gevangenis losgaat. Voor de opgesloten vluchtelingen kan betoonde solidariteit van buiten het moment zijn om hun frustratie te uiten over die zinloze maanden vastzitten. Mensen bonzen en schreeuwen ook nu weer om te laten merken dat ze boos zijn, ondanks dat daar vaak de isoleercel op volgt. Anderen staan voor de ramen, met hun handen tegen het glas. Een briefje wordt opgehouden met het woord “freedom” erop. Achter een andere ruit is “help” te lezen. We zwaaien en we schreeuwen: “Solidarité avec les sans papiers”. Opnieuw wordt het spandoek met telefoonnummer omhoog gehouden.

Broekstok

“Er is al een aantal keer gebeld”, wordt gezegd op de aansluitende manifestatie bij de poort van Schiphol-Oost. “Iedereen is heel dankbaar dat we er waren. Het geeft hen hoop.” De bewaking had de gevangenen gezegd niet te bellen. Toch is er ’s middags al met acht mensen gesproken. Het is belangrijk dat hun verhalen verteld worden. No Border Netwerk Nederland heeft zich ten doel gesteld zoveel mogelijk van deze verhalen te publiceren. Op een opname van een telefoongesprek van die dag is te horen dat mensen het erg slecht hebben. “Ze doen net alsof wij geen mensen zijn”, zegt een man. “We mogen twee uur per dag uit onze cel. Eerst was het zelfs maar een uur. Als we naar het ziekenhuis moeten, gebruikt de bewaking handboeien en een broekstok. De mensen in het ziekenhuis kijken naar ons en denken: wat heeft die gedaan? Maar ik heb niets gedaan. Wij zijn geen criminelen. Ik ben een student, ik deed een ict-opleiding.”

Dan komt het moment om weer weg te gaan. Wij wel. Achter de hekken en muren van de gevangenis zitten mensen net als wij. Zij zijn illegaal gemaakt, uitgesloten, opgejaagd, vastgezet en straks misschien gedeporteerd. Maar niet de mensen zijn illegaal, de bajes is illegaal. We moeten daarom blijven protesteren: “Vrij vrij vrij, alle vluchtelingen vrij”.

Mariët van Bommel