Het organiseren van solidariteit: hoe zetten we de wereld op zijn kop?
“Hallo allemaal, ik ben Bob uit Amsterdam. Ik werk als organizer, het afgelopen half jaar met Yasmin en haar collega’s. Ik ben ook actief bij Doorbraak. Wij staan voor een socialisme van onderop, zonder bazen en zonder grenzen. Wij zijn een gemengde groep. Wij bestaan uit anarchisten die van organisaties houden, en van marxisten die partijbonzen haten. Met familiegeschiedenissen uit meerdere continenten. En wij hebben deze 1 mei viering mede georganiseerd. Namens Doorbraak zit ik in het Amsterdamse comité Steun de Schoonmakers.
Er is mij door de organisatie gevraagd om het te hebben over de vragen: Hoe organiseren we solidariteit? En hoe werken we als linksen samen? Dat is allemaal wel leuk. Maar solidariteit. Bestaat dat nog tegenwoordig? Weet iemand nog hoe je dat kan spellen? Als je de meeste verhalen hoort in de media is het heel simpel. Geluk is een keuze! Kopen, kopen, kopen… je moet toch aan jezelf denken! Ja toch?! Die andere, die onbekende, die vreemdeling, die is toch maar eng. Ik heb zo veel, en dat wil die allemaal afpakken of kapot maken. Zo is het toch gewoon? Of toch niet? Kunnen we het niet alleen aan? Hebben we elkaar soms nodig?
Feit is dat veel mensen moeten knokken om hun hoofd boven water te houden. Misschien hebben jullie wel eens gehoord van de mensen die deze samenleving schoon houden, zorgen dat het hele radarwerk door blijft draaien. De mensen die ervoor zorgen dat de stations en de treinen, zoals hier achter, de kantoren, de fabrieken, de scholen en steeds vaker ook de huizen van mensen met genoeg geld steeds weer opnieuw ontdaan worden van de troep die anderen dan zijzelf gemaakt hebben. Inderdaad ik het heb over: de schoonmakers! Zij zijn het voorbeeld van de mensen die aan de onderkant van de samenleving het zwaarste en vuilste werk opknappen, en dat voor het minste geld. Als kostwinner met kinderen kom je er gewoon niet van rond! Ze worden continu onder druk gezet om nog harder te werken. En als ze er ziek van zijn, worden ze lastig gevallen tot ze weer aan het werk gaan. En eenmaal thuis gekomen, moe van het werk, worden schoonmakers hun huis uit gewerkt. Want de laatste jaren worden er massaal sociale huurwoningen afgebroken, en worden mensen met weinig geld de grote steden uitgepest. Niet de armoede wordt aangevallen, maar de armen worden aangevallen tegenwoordig! Is dat normaal?!
Veel van de schoonmakers zijn migranten uit heel de wereld, met moed om vooruit te komen. Ze worden geconfronteerd met dubbele standaarden, ze moeten zich continu dubbel bewijzen, of er wordt gezegd dat ze maar moeten oprotten naar waar ze vandaan kwamen. Als hun familie bij hen wil komen wonen, krijgen die vaak geen papieren en worden hun rechten uitgekleed. Mensen die soms al tientallen jaren hier wonen, worden gedwongen om flink te betalen om gehersenspoeld te worden dat Nederland zo goed is, en dat zij zich moeten schikken naar hoe het is, wat een zooi het ook is. Je talen kennen werkt emanciperend, maar gedwongen inburgeren is gewoon kleinerend. Is dat nou vrijheid?
Veel van de schoonmakers zijn vrouwen met een dubbele baan: alsof het betaalde zwoegen op het werk niet genoeg is, wacht de volgende dienst thuis om onbetaald te zorgen. Voor de familie en het huishouden. Het werk houdt nooit op! Dat is nu de wereld van de schoonmakers. Dat is de wereld van de mensen van wie de rest afhankelijk is om hun mooie, schone leventjes te kunnen leiden.
En nu is het dan crisis! Van boven wordt de broekriem aangehaald. Niet de banken, niet de topinkomens, maar de crisis wordt aan de onderkant betaald! Zoals de schoonmakers zeggen: crisis? Ik haat dat woord. De bazen misbruiken dat altijd om zielig te doen, dat wij met nog minder genoegen moeten nemen. Maar wij hebben al jaren crisis! Vooral aan het einde van de maand, en dat einde van de maand komt steeds vroeger! Hebben wij de crisis veroorzaakt? Dan gaan we hem ook niet betalen! Hebben jullie de crisis veroorzaakt? Gaan jullie de crisis betalen? Als we de bazen moeten geloven, als we de bankiers moeten geloven, als we de politici moeten geloven, dan is er geen alternatief!
Dan zijn er misschien wat rotte appels. Te vaak wordt met de vinger gewezen naar migranten, moslims, Marokkanen. Anderen, en die kijken in ieder geval in de goede richting, die wijzen naar hebberige graaiers. Maar dat graaien kan alleen omdat dit systeem het toelaat. Het zelfs aanwakkert om egoïstisch te zijn, en ook nog beloond. Aan de top zeggen ze: dit systeem waarbij weinigen veel hebben en velen weinig, dat moet blijven! Ze zeggen dat er gewoon een kleine groep moet profiteren (dat zijn wij!) van het feit dat de meerderheid hun kracht en kennis moet verkopen aan ons om te overleven. Als wij de zweep er niet over halen doen die luie donders toch niks. Vinden jullie dat zij met hun arrogante kop gelijk hebben? Nee toch! Willen jullie samen met mij deze wereld, hun wereld, op zijn kop zetten zodat het onze wereld wordt?!
Al 120 jaar geleden, toen honderdduizenden arbeiders op 1 mei vochten voor een achturige werkdag, is al uitgerekend dat er genoeg eten is voor iedereen als we het verdelen zodat iedereen krijgt wat je nodig hebt om gezond te eten. En dat was nog zonder de enorme technologische ontwikkeling die we in meer dan honderd jaar gehad hebben! Het is mogelijk om het brood te veroveren! Als we elkaar maar helpen, want we hebben elkaar nodig! Dat is solidariteit! Dan is het mogelijk dat er een wereld is zonder bazen, waarin de mensen die het werk doen ook samen beslissen hoe het gedaan wordt en hoe de opbrengsten verdeeld worden. Waarin je bijdraagt aan de samenleving wat je kan, en waar je krijgt wat je nodig hebt: eten, woning, kleren. Waarin vrouwen en mannen zorgen voor hun geliefden. Waarin het niet uitmaakt waar je vandaan komt, maar waar het uitmaakt waar je met de samenleving naar toe wilt.
Maar dan moeten we wel beginnen met de eerste stap! De eerste stap begint in de realiteit. De realiteit van de schoonmakers en vele anderen. De schoonmakers hebben die eerste stap genomen. Na maanden acties, negen weken staken: in plaats van 0 procent 3,75 procent. Na het werken buiten de schijnwerpers, ineens dagelijks media aandacht. Hebben de schoonmakers gewonnen? Hebben ze gewonnen door alleen te blijven? Hebben ze gewonnen door te vertrouwen op de goede wil van boven? Hoe hoog die baas ook zit?! Hebben ze gewonnen door te denken dat het toch allemaal niks uithaalt? Hebben ze gewonnen door te denken dat ze toch niks kunnen?
Nee! De schoonmakers hebben gewonnen omdat ze zijn opgestaan, hun collega’s hebben gevonden en samen zijn gaan vechten. En wij hebben gewonnen omdat de schoonmakers gewonnen hebben! De schoonmakers hebben laten zien dat je kan opstaan, dat je kan vechten, dat je kan winnen! Als je maar begint te organiseren! Samen hebben de schoonmakers een brandend vuur opgestookt! En daarmee hebben ze ook mij in vuur en vlam gezet! Hebben de schoonmakers jullie ook geïnspireerd? Staan jullie ook in brand?
De schoonmakers hebben ons de weg laten zien hoe het kan! Vorig jaar waren we op 1 mei in Den Bosch. Met een kleine 150. Wie waren er toen ook? Daar heb ik toen beloofd dat ik volgend jaar terug zou komen, maar alleen als we in de tussentijd keihard aan de slag zouden gaan om mensen te organiseren: om sterker te staan tegen de bazen, om verzet op te bouwen tegen de racistische en uitsluitende afbraakpolitiek van die hoogblonde beroepspoliticus. Van elke politicus trouwens! Om rechten van migranten te verdedigen. Ik ben hier vandaag, maar hebben jullie ook je woord gehouden? Zijn jullie keihard aan de slag: persoonlijk mensen aanspreken over hun problemen en oplossingen, organisaties opbouwen om druk uit te kunnen oefenen, om te groeien, zodat we steeds sterker zijn geworden?
Bovendien moeten wij ons als mensen die organiseren zelf organiseren! We moeten concrete plannen maken en op elkaar kunnen bouwen. Hoe bouwen we aan allianties?! Hoe kiezen we voor de juiste tussenstappen en tussendoelen? Willen jullie de wereld gaan veranderen? Als jullie niet serieus zijn, alleen maar met een zwarte vlag willen zwaaien, maar geen tegenmacht gaan opbouwen, vertel het me dan gelijk. Dan hoef ik mijn tijd niet met jullie te verdoen! Willen jullie samen met mij deze wereld op zijn kop zetten? Dan hebben we elkaar nodig! Nu en in de toekomst! Succes! En ik hoop tot ziens!”