“Hoe een pijplijn opblazen” en andere suggesties voor de klimaatbeweging

Malm blikt terug op andere historische protestbewegingen, op pacifisme, op hun successen en mislukkingen. Voor slaven was geweldloos verzet tegen dit brutaal gewelddadig systeem geen optie. De eerste geslaagde slavenopstand ooit in Haïti was niet bepaald een bloedloze operatie. Suffragettes gingen over tot het vernietigen van winkels om aandacht voor hun eisen af te dwingen. Later bliezen ze villa’s op, hotels en postkantoren. In totaal pleegde de beweging meer dan 300 gewelddadige aanvallen. Daarbij werd echter geen enkel leven verloren, alleen lege gebouwen sneuvelden. Inspiratie moeten we volgens Malm echter niet zoeken bij Gandhi. Die was wel voor geweldloos verzet tegen de Britse bezetter van India, maar hij was wél voor geweld samen met de Britten als het hem zo uitkwam. Hoe hebben Algerije, Guinea-Bissau, Kenya of Ierland zich bevrijd? Niet met geweldloos verzet. De beweging voor burgerrechten is een beter voorbeeld van pacifistisch verzet dan de anti-koloniale strijd. Hoewel, de Civil Rights Act van 1964 kwam er vooral omdat de witte meerderheid bang was dat het verzet zou escaleren, naar de vernietiging van hun eigendommen in het industriële noorden. “Zonder Malcolm X zou Martin Luther King er niet geweest zijn.” Het stemrecht, de achturendag, de welvaartsstaat zijn er gekomen omdat er de permanente dreiging was van gewelddadige escalatie. Reëel of gepercipieerd, dat potentieel voor geweld werd als reëel aangevoeld en net daarom gaven de machthebbers toe. In geen geval omdat ze overtuigd werden door de humane argumenten van de protestbewegingen. Apartheid kwam ten einde omdat de repressie van het verzet te duur werd voor het systeem. Het ANC koos pas voor gewapend verzet na de slachtpartijen van Sharpeville en niet andersom, zoals je zelfs nu nog kan lezen in sommige mainstream analyses. Malm is voorstander van Mandela, die in tegenstelling tot Gandhi, geweldloos verzet enkel zag als een tactiek “die moet verlaten worden als ze niet meer werkt”. Hoe verschillend die historische protesten ook waren, hoe anders ze ook moreel worden aangevoeld, er zijn belangrijke lessen uit te trekken. Klimaatwetenschapper James Hansen stelt het zo: “Fossiele brandstoffen kunnen net als slavernij geen onderwerp zijn van compromissen: niemand zou overwegen om slavernij met 40 of 60 procent te reduceren. All of it must go.’

Lode Vanost in “Hoe een pijplijn opblazen” en andere suggesties voor de klimaatbeweging (Dewereldmorgen.be)