Hongerstakende vluchtelingen zijn niet klein te krijgen

Zo’n veertig mensen demonstreerden afgelopen zaterdag tegen de opsluiting van vier vluchtelingen die al meer dan zestig dagen in hongerstaking zijn. Met gefluit en geschreeuw lieten ze buiten bij het gevangenisziekenhuis in Scheveningen de hongerstakers binnen weten dat ze niet zijn vergeten. Ondersteuning van de vluchtelingen is hard nodig, want de staatsrepressie tegen hen neemt steeds gruwelijkere vormen aan. Dat blijkt onder meer uit de inmiddels vier mislukte pogingen om de uit Guinee afkomstige hongerstaker Bah te deporteren.

Afgelopen donderdag is het de Nederlandse staat opnieuw niet gelukt om Bah naar Guinee uit te zetten. Vroeg in de ochtend werd hij op Schiphol in een vliegtuig gezet, maar hij kwam niet verder dan Parijs. Vlak voor het opstijgen werd hij uit het vliegtuig gehaald door een arts van Air France. De eerste deportatiepoging in juni strandde ook al in Parijs. “Ik werd door vier agenten in het vliegtuig gezet”, vertelde Bah daarover in de bezoekruimte van het Justitieel Medisch Centrum (JMC). “Mijn benen en handen waren vastgebonden. In het vliegtuig zagen de passagiers hoe ik werd behandeld. Ik vertelde hen dat ik gedwongen en met valse papieren naar Guinee werd uitgezet. Ik was aan het bloeden. De passagiers begonnen te protesteren. Na een hevige discussie nam de gezagvoerder van het vliegtuig het besluit om mij niet naar Guinee te vervoeren.” De tweede uitzetpoging ruim een week later ging ook de mist in. Op het vliegveld in Brussel verklaarde een arts van de Belgische luchtvaartmaatschappij de vluchteling “not fit to fly”. “Ik had weken niet gegeten. In het JMC zei iemand van het medisch team dat ik wel in staat was om te vliegen, terwijl ik moeite had met lopen”, aldus Bah. Begin juli werd een derde poging door de rechter tegengehouden. Het is opvallend dat pas artsen in het buitenland de deportatie van de ernstig verzwakte hongerstaker twee keer hebben laten stranden. Artsen in Nederland hebben zijn dreigende uitzetting tot nu toe blijkbaar niet kunnen of willen verhinderen.

Vuile was

De staat lijkt het Bah betaald te willen zetten dat hij de vuile was heeft buiten gehangen. Hij heeft media namelijk verteld dat hij in het detentiecentrum in Rotterdam door bewakers is mishandeld. Een onderzoek daarnaar loopt nog, maar ondertussen probeert de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV) de vluchteling met man en macht uit beeld te krijgen door hem te dumpen in ‘zijn land van herkomst’. Volgens Bah zijn de reisdocumenten waarmee hij wordt uitgezet, niet geldig. De hongerstaker kreeg van de DTV te horen dat ze voor hem een “titre de voyage” geregeld hadden bij de Guinese ambassade in Brussel. Maar de Guinese ambassadeur Ousmane Sylla ontkent in alle toonaarden de reisdocumenten te hebben ondertekend. “Zeg tegen iedereen dat het niet klopt”, aldus Sylla. “Ik weet van niks. Trouwens, Guinee heeft sinds eind vorig jaar geen consul meer in Brussel. En de consul moet de reisdocumenten ondertekenen, niet ik.”

Voor en tegen de bajes De actievoerders demonstreerden voor vrijlating van de gevangen vluchtelingen. Achter een raam van de penitentiaire inrichting zat een actieposter geplakt van de Abvakabo FNV. Die vakbond komt op voor degenen die de vluchtelingen opgesloten houden: de bewakers. “Teeven laat de bewaarders zitten”, stond erop, en: “Stop de sloop van het gevangeniswezen”. Maar “sloop van het gevangeniswezen” zou juist een prima leus zijn geweest voor de actievoerders buiten. Het is al langer bekend dat solidariteit met vluchtelingen niet voor iedereen binnen de vakbonden een vanzelfsprekendheid is, zelfs niet onder ‘progressieve’ vakbondsleden. Zo schreef vakbondsactivist Wim van Noort onlangs op de website van Solidariteit, “magazine voor een strijdbare vakbeweging”, dat hij “open grenzen” een “onzinnig standpunt” vindt. Hij pleit voor “een drastische inperking van de instroom van migranten” en noemt het “socialistisch” om kritiek te geven op migratie. Maar zijn argumentatie voor migratiebeheersing is verre van “socialistisch”, eerder nationalistisch en racistisch. Volgens Van Noort worden “laagopgeleide” Nederlanders namelijk “weggeconcurreerd in sectoren als de bouw en de tuinbouw. Daarnaast zijn Oost-Europeanen net als Marokkanen, Turken, Afrikanen en Antillianen geconcentreerd in volksbuurten en is de geregistreerde criminaliteit onder deze bevolkingsgroepen in het algemeen een stuk hoger dan het gemiddelde.” Pleiten voor scherpe migratiebeheersing betekent overigens impliciet ook pleiten voor grensbewaking, razzia’s, illegalenbajessen en deportaties.

Het is nu onduidelijk waar Bah is en hoe het met hem gaat. Ook over de andere drie hongerstakers is bijzonder weinig bekend. Het ministerie van Justitie houdt hen in volstrekte isolatie. Ook is het de vraag of en wanneer ze dwangvoeding toegediend gaan krijgen. Duidelijk is wel dat de staat met de hongerstaking in haar maag zit.

Tijdens de demonstratie van zaterdag liepen sympathisanten van de hongerstakers om de gevangenis heen en gingen ze ook de aangrenzende wijk in. Al fluitend, joelend en leuzen roepend uitten ze niet alleen hun solidariteit. Ook lieten ze zo de gevangenisautoriteiten ter plekke merken dat de vluchtelingen op aardig wat steun kunnen rekenen. Dat zorgt enigszins voor de zo broodnodige maatschappelijke tegendruk. Onder de demonstranten bevonden zich flink wat vluchtelingen uit het Haagse Vluchthuis, die zelf ook aan den lijve ondervinden hoe de staat mensen zonder verblijfsrecht uitsluit, opjaagt en van hun vrijheid berooft. Al deze vluchtelingen blijven in verzet en zijn niet klein te krijgen. Dat moeten de machthebbers maar eens goed in de oren knopen.

Harry Westerink