Inburgering in Wageningen: “Ze zullen eieren voor hun geld kiezen!”
Het inburgeringstraject wordt verzorgd door de “gespecialiseerde taalinstituten” Agens en Nieuwland. Het contract met ROC A12 loopt per 2009 af. Agens en Nieuwland – “voor hun brood afhankelijk van deze inburgeraars” – mogen zelf inburgeraars werven. “Hoe meer inburgeraars hoe groter hun omzet!", meldt de gemeente enthousiast. Wel moet worden “voorkomen dat er een jacht ontstaat op inburgeraars”. De gemeente lijkt echter zelf wel een drijfjacht in te zetten om de inburgeringsplichtigen en -behoeftigen te achterhalen. De inburgeraars moeten niet alleen “in de wijk benaderd en opgezocht” worden, ook op basisscholen moet een inloopspreekuur en informatie-avond georganiseerd worden. Ook consultatiebureaus, welzijnsinstellingen, migrantenorganisaties en VluchtelingenWerk moeten “de drempel verlagen om ‘ja’ tegen een aanbod te zeggen”. Sommige van deze “instellingen waar inburgeraars regelmatig binnenstappen of die hun belangen vertegenwoordigen” hebben zitting genomen in de Taskforce, zoals de van de gemeente afhankelijke Welvada, de bibliotheek en VluchtelingenWerk.
De gemeente is van plan letterlijk bijna alle registers open te trekken. Men beschikt over een BPI-lijst met mogelijke inburgeraars, samengesteld door de IB-groep. “Ook wordt ons uitkeringsbestand gescreend op mogelijke inburgeraars. Personen van wie het aannemelijk is dat zij tot de doelgroep van de inburgering behoren worden uitgenodigd voor een intakegesprek.” De gemeente wil tevens toegang tot bestanden van CWI en UWV en gaat de mogelijkheid daartoe onderzoeken. “Ook wordt onderzocht in hoeverre samengewerkt kan worden met uitzendbureaus en werkgevers.” “Deze hebben inburgeraars in dienst en het is ook voor hen van belang dat hun medewerkers de Nederlandse taal beheersen”, schrijft de gemeente. Het is overigens nog maar de vraag in hoeverre alle werkgevers zitten te wachten op werknemers die beter Nederlands leren spreken en daardoor mogelijk mondiger zouden kunnen worden.
Het gemeentelijk beeld van “de inburgeraar” verschilt nogal. Enerzijds bestaat het stereotype beeld van de oude “allochtoon” die nauwelijks Nederlands spreekt; anderzijds moeten deze inburgeraars wel bereikt worden via een interview met de burgemeester of wethouder op de lokale televisie. En met folders in buurthuizen- en kranten. Deze informatie moet “bij voorkeur alleen in begrijpelijk Nederlands” worden aangeboden. Tja, wie het begrijpelijk Nederlands van een wethouder of ambtelijke folder tot zich kan nemen heeft geen taal- of inburgeringscursus meer nodig. “Niet uitgesloten” wordt daarom dat er toch vertaald moet worden, “áls dat effectief is”. Maar dat “wordt per geval bekeken”, schrijft men zuinigjes.
Of zit er iets in van de strenge aanpak? Die hanteert de gemeente namelijk zeker qua taalgebruik. De inburgeringsplichtigen kunnen een aanbod krijgen van de gemeente indien zij zich “vrijwillig” aanmelden. “Indien wij ze als gemeente zelf traceren hebben ze geen recht op een aanbod. Door middel van deze actie kunnen we bewerkstelligen dat inburgeringsplichtigen zich zelf melden en zich niet schuilhouden in de hoop dat we ze niet zullen traceren.” Dit plannetje van de wethouder en de manager Sociale Zaken eindigt triomfantelijk: “Ze zullen eieren voor hun geld kiezen!”
De Taskforce betrekt alles en iedereen bij het halen van de doelstelling van 350 inburgeraars: “kinderen, familieleden en vrienden van de inburgeraars”. Op een drukbezochte dag in de bibliotheek met live gedichten, verhalen, muziek en liefdeskoppels uit vele landen werden de aanwezigen door VluchtelingenWerk bestookt met het programma van de Taskforce en een brief van de wethouder, waarin die om medewerking vraagt, “een appel doet”, om inburgeraars te werven. “Omdat u in uw dagelijkse contacten mensen ontmoet die mogelijk vallen onder de doelgroep inburgeringsplichtigen of -behoeftigen”. Immers, “de gemeente Wageningen heeft zich als doel gesteld dat iedereen binnen de Wageningse samenleving mee moet kunnen doen. Met iedereen bedoelen we dat er geen onderscheid gemaakt wordt tussen autochtoon, allochtoon, ras, religie, levensovertuiging, man of vrouw, etc. Om de aansluiting in de Wageningse samenleving te vergroten van onze medeburgers die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen en onvoldoende op de hoogte zijn van de Nederlandse samenleving, zijn er inburgeringstrajecten gestart.”
Inmiddels stuurt medewerker inburgering Bart Hesterman brieven aan mensen waarin staat: “Op grond van de WI bent u mogelijk inburgeringsplichtig. Om vast te stellen of u inburgeringsplichtig bent, nodigen we u uit voor een gesprek”. Na tijd en plaats gemeld te hebben staat er: “Let op! U bent verplicht op dit gesprek te verschijnen. Dit is bepaald in artikel 25, tweede lid van de Wet Inburgering.” Hoe Hesterman zijn geadresseerden selecteert en uit welk bestand, vertelt hij er niet bij in de brieven. Maar de geadresseerde uit wiens brief deze citaten afkomstig zijn, heeft een naam die vrij veel voorkomt in het Midden-Oosten.
Bronnen
– “Interactie, uitvoeringsplan inburgering gemeente Wageningen”, El Mustapha Kaouass, in opdracht van Mini Walma-Schreur (wethouder sociaal beleid, kunst en cultuur) en Anette Nijhuis (Manager Sociale Zaken), april 2008.
– Brief aan geadresseerden, betreffende “Meedoen”, wethouder Mini Walma-Schreur, 29.09.2008.
– Brief aan mogelijk inburgeringsplichtige, betreffende “Uitnodiging gesprek”, Bart Hesterman, 2008. (Datum en geadresseerde bekend bij Doorbraak.)