Indrukwekkende protestactie van en voor trans vluchtelingen: “Justice for Alice, justice for all!” (beeldverslag)
Afgelopen zondag vond er in Den Haag een strijdbare demonstratie plaats naar aanleiding van het overlijden van de minderjarige trans vluchteling Alice. Aan de protestactie, die was georganiseerd door Trans Utrecht & Beyond, namen zo’n tweehonderd mensen deel, onder wie een flink aantal queer vluchtelingen. Uit de toespraken van trans vluchtelingen bleek hoe onveilig hun leven in de opvanglocaties is en hoezeer het mensonwaardige beleid tegen vluchtelingen vooral ook trans mensen treft.
De tocht ging vanaf de brug vlakbij het ministerie van Asiel en Migratie naar het Vredespaleis. Tijdens de demonstratie werden er volop leuzen geroepen, zoals “Justice for Alice, justice for all” en “No border, no nation, queer liberation”. Door het grote aantal meegevoerde regenboog- en transvlaggen had de actie een opvallend kleurrijk karakter. De actieborden gaven de woede en het verdriet over de dood van Alice en over het weerzinwekkende asielbeleid krachtig weer, met teksten als “Protect LGBTQ+ refugees”, “Faber, schande, bloed aan je handen”, “IND, you killed a trans child” en “Refugees deserve a safe place and support”. Bijzonder waren de borden die queer vluchtelingen uit het netwerk van steungroep LGBT Asylum Support met zich meedroegen. Op elk bord stond de naam genoemd van een trans vluchteling die in Nederland door suïcide om het leven is gekomen, onder wie ook Alice.
Meer over dit protest
– De aankondiging
– Indrukwekkende protestactie van en voor trans vluchtelingen: “Justice for Alice, justice for all!” (beeldverslag)
– Queer vluchteling Hüseyin: “Negeer ons niet, hoor ons, bescherm ons”
– Trans vluchteling Anna: “Het enige dat ik vraag is veiligheid en het recht om te leven”
De dood van Alice noodzaakte LGBT Asylum Support om opnieuw een brief te sturen naar minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie, zo vertelde Sandro Kortekaas, voorzitter van de steungroep. Het is inmiddels al de twaalfde brandbrief van LGBT Asylum Support, die al langere tijd de noodklok luidt over het geweld, de onveiligheid, de onverschilligheid, de nalatigheid en de rechteloosheid waarmee trans vluchtelingen worden geconfronteerd. Bij binnenkomst in Nederland komen ook trans vluchtelingen in de eerste aanmeldfase terecht in een vorm van “sobere” opvang, een tijdelijk verblijf dat maximaal tien dagen zou mogen duren, maar in de praktijk drie maanden of nog langer kan doorgaan vanwege stagnatie in de hele asielketen. In de eerste fase geldt: je ontvangt pas transzorg nadat je bent overgeplaatst naar een andere opvanglocatie. Met andere woorden, in de aanmeldfase bestaat er voor trans vluchtelingen geen toegang tot zorg. Een chronisch gebrek aan voldoende zorg en bescherming voor trans vluchtelingen blijft vervolgens het hele verdere verloop van de asielprocedure kenmerken.
Alice vroeg in december 2023 asiel aan in Nederland, nadat ze als zestienjarige uit Rusland was gevlucht. Ze werd ondanks haar kwetsbare status geplaatst in een opvang voor volwassenen, zonder de benodigde begeleiding. Op 28 december 2023 werd ze slachtoffer van een verkrachting in het azc Ter Apel. Ondanks herhaalde meldingen van haar suïcidale uitingen ontving ze in eerste instantie als slachtoffer onvoldoende zorg van het COA. Na haar overplaatsing naar azc Amsterdam verslechterde haar toestand door verwaarlozing en gebrek aan ondersteuning, wat uiteindelijk leidde tot haar overlijden op 27 maart 2025. “Het is onacceptabel dat een minderjarige zo aan haar lot is overgelaten in een opvang die is bedoeld voor volwassenen”, benadrukte Kortekaas. LGBT Asylum Support roept de overheid op tot een grondig onderzoek en pleit voor aparte opvangvoorzieningen met intensieve begeleiding voor kwetsbare LHBTQ+ vluchtelingen en voor minderjarige queer vluchtelingen.
De emotie, de energie en de strijdbaarheid spatten er vanaf bij de demonstratie van afgelopen zondag, wat in het algemeen bij protestacties van en voor trans mensen sowieso vaak opvallend is. Het leven van trans mensen, en zeker ook van trans vluchtelingen, is tegelijk ook hun strijd. Wereldwijd wordt het bestaan van trans mensen ter discussie gesteld, weggevaagd en botweg ontkend. Dat hangt nauw samen met de opkomst van extreem-rechts, niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in Europa. Het is daarom noodzakelijk om tegenmacht op te bouwen tegen de uitsluiting en stigmatisering waar trans mensen mee te maken hebben. In geval van trans vluchtelingen is solidariteit met hen extra belangrijk, omdat hun strijd onderdeel is van een breder gevecht van en voor alle vluchtelingen die door Faber en de rest van het extreem-rechtse zooitje tot zondebok worden gemaakt voor de problemen die de rijken en machtigen zelf hebben veroorzaakt.
Harry Westerink
