Inspirerende aftrap van Rotterdamse campagne tegen dwangarbeid
Afgelopen maandag was er in de Rotterdamse Pauluskerk een inspirerende bijeenkomst van de lokale SP-afdeling over dwangarbeid: “Armoede in de 21ste eeuw, werken zonder loon”. Er waren rond de zestig mensen op afgekomen, waarvan een flink aantal van elders uit het land. De bijeenkomst was bedoeld als aftrap van een campagne van de partij tegen werken zonder loon, en na afloop bleken zich maar liefst dertig mensen te hebben aangemeld om mee te gaan doen aan acties in Rotterdam, gesteund door de SP, FNV en GroenLinks. Volgende week is meteen de eerste vergadering.
De avond werd voorgezeten door Tweede Kamer-lid Sadet Karabulut, die ook wel eens sprak op een actie van Doorbraak tegen dwangarbeid. Ze kondigde eerst onderzoeker Thomas Kampen aan die een praatje hield over verplicht vrijwilligerswerk, of “geleid vrijwilligerswerk” zoals hij prefereerde. Uit zijn onderzoek bleek dat zulk gedwongen gratis werk over het algemeen niet tot betaald werk leidde, en dat de overheid dus beter kon stoppen met dat beleid. En, zo gaf hij ook aan, datzelfde geldt in nog sterkere mate bij werken zonder loon in de commerciële sector. De overtuigende conclusie van zijn onderzoek luidde dus: werken zonder loon wérkt niet. Toch zou je kunnen zeggen dat het beleid op een andere manier bekeken juist wél werkt: een belangrijk doel van al het reïntegratiegeweld is immers vooral ook de disciplinering van baanlozen en het angst aanjagen van mensen die nog wel betaald werken. De onzekerheid, angst, teneergeslagenheid en hopeloosheid die we zien bij de meeste baanlozen getuigen van het succes van dat beleid.
Verdringing
Het is goed om te zien dat de SP zich, na de FNV, ook actiever gaat inzetten tegen werken zonder loon. Karabulut kondigde meteen vergelijkbare bijeenkomsten aan in Zoetermeer en Groningen, en ze zei dat er later mogelijk nog meer zouden volgen. We zijn benieuwd of ze ook naar Amsterdam en Leiden gaat komen, waar de partij deelneemt in gemeentebesturen die toch dwangarbeid opleggen. In de Tweede Kamer werkt ze ondertussen aan een voorstel om scherper te omschrijven wat nu precies onder verdringing valt, want verdringen van betaalde banen mag officieel niet van staatssecretaris Jetta Klijnsma. Zo’n preciezere omschrijving is inderdaad hard nodig, want de definities die veel gemeenten nu hanteren, zijn zo vaag en boterzacht dat verdringing in hun ogen feitelijk nauwelijks kan voorkomen. En zodoende kunnen ze dwangarbeiders ongestraft jarenlang productiewerk laten doen. Dat moet simpelweg wettelijk verboden worden. Tegelijk is wat ons betreft ieder uur gedwongen onbetaald werken in principe verdringing. Zo’n voorstel tegen verdringing kan voor ons dus heel eenvoudig te formuleren zijn: het is vanaf vandaag strikt verboden voor gemeenten om bijstandsgerechtigden gedwongen zonder loon te laten werken. En iedereen die daartoe eerder wel gedwongen werd, krijgt alsnog het achterstallig loon uitbetaald.
FNV
Namens de FNV kwam vice-voorzitter Ruud Kuin aan het woord. Naast Karabulut dus nog een landelijke zwaargewicht op de bijeenkomst, wat maar aangaf hoezeer de SP en de FNV de dwangarbeid steeds serieuzer aan het oppakken zijn. Kuin hield een strijdbaar praatje, zoals we van hem gewend zijn. Hij maakte heel duidelijk dat de vakbond ook een vakbond van werklozen wil zijn. En dat hun situatie iedereen aanging. “Want werken zonder loon drukt de prijs van de arbeid en daar hebben we ook last van bij de cao-onderhandelingen, bijvoorbeeld in de post en de zorg”. Halverwege zijn toespraakje zei hij: “Ze hadden het altijd over werken met behoud van uitkering. Nee, sodemieter op! Je moet werken zonder loon, dat is het punt!” Dat was een belangrijk punt dat hij maakte, maar hij trok zijn kritiek op dwangarbeid helaas niet ver genoeg door. Want uiteindelijk is het niet zozeer het werken zonder loon op zich dat een probleem vormt, want dat doen heel veel vrijwilligers altijd al. Het gaat om het gedwóngen werken zonder loon.
Benoem je dat niet voortdurend heel nadrukkelijk, dan loop je een groot risico de plank volkomen mis te slaan. Zo bleek ook bij Kuin: “Bijstandsgerechtigden doen soms hetzelfde werk”, zei hij, “maar moeten dan een lager loon accepteren”. Ja, een uitkering is inderdaad lager dan een loon, maar het ís feitelijk natuurlijk helemaal geen loon. Door steeds uitsluitend te praten in termen van “lager loon” en “werken zonder loon” verdwijnt het repressieve karakter van dwangarbeid uit beeld. Dwangarbeiders krijgen een uitkering, als ze niet gekort worden om de een of andere flauwekulreden, en staan bloot aan het regime van Sociale Zaken met z’n huisbezoeken, het volledig gebrek aan privacy, enzovoorts. Een regime dat geen arbeider zou accepteren, en terecht!
De FNV lanceerde vorig najaar op een bijeenkomst in Tilburg een campagne tegen werken zonder loon, om te beginnen in zes steden. Men verkondigde toen met veel tamtam dat de FNV daar voor 1 mei dit jaar de dwangarbeid zou afschaffen, en dat men daarna met de ervaring en kracht die dan opgebouwd zou zijn, andere steden zou gaan aanpakken. Wij vonden die doelstelling destijds, vanuit onze eigen ervaringen, nogal optimistisch, maar we hebben de campagne waar we konden als relatief kleine club natuurlijk solidair gesteund. In zijn praatje afgelopen maandag bevestigde Kuin weer dat de bond in zes steden actief is, en dat men daardoor nauwelijks mogelijkheden heeft om ook elders nog actief te worden tegen werken zonder loon. “Maar”, zo zei hij, “de situatie is in Rotterdam redelijk dramatisch en daarom moeten we ook hier gewoon aan de bak. En zelfs met een fractie van de veertigduizend bijstandsgerechtigden hier kunnen we al flinke indruk maken in de raad en op straat.”
Evalueren
Een belangrijk en goed besluit, denken wij, maar het is niet helemaal duidelijk hoeveel de FNV echt aan de lokale acties zal kunnen bijdragen. Op de bijeenkomst kwamen namelijk geen lokale FNV-ers aan het woord, en het was niet duidelijk of die überhaupt aanwezig waren. En wat voor ons best teleurstellend was: Kuin repte met geen woord over de niet gehaalde doelstelling van 1 mei. Het zou echt nuttig geweest zijn om te horen waarom die nog niet gehaald is. Van een korte evaluatie zouden we allemaal wat kunnen leren. Doorbraak rapporteert om die reden ook altijd open en eerlijk over onze successen en minder geslaagde activiteiten. Nou ja, gelukkig kwam Kuin in Rotterdam niet met zo’n over-the-top doelstelling aanzetten, want dat zou de geloofwaardigheid van de bond geen goed doen.
Gelukkig kwamen er naast de landelijke bobo’s ook een aantal lokale deskundigen en ervaringsdeskundigen aan het woord. In korte tijd kwamen er weer heel wat schandalige voorbeelden langs van dwangarbeid. Tomaten plukken, koffers sjouwen, inpakken bij Albert Heijn, hotelkamers schoonmaken, werken met asbest, post sorteren, papier prikken, enzovoorts. Iemand moest gedwongen voor zijn uitkering precies hetzelfde werk doen waar zijn collega’s 1.700 euro voor kregen. “Het werk is er dus gewoon, dit is dus pure verdringing”, zei hij. Een software ingenieur “mocht twee keer papier prikken” voordat zelfs maar besloten werd of hij in aanmerking kwam voor een uitkering. Zijn ervaring: “Het is bewust vernederen, puur straffen en mensen afschrikken”.
Meedoen!
We hopen dat campagne in Rotterdam snel van de grond gaat komen. Het zal niet gemakkelijk zijn, dat weten we uit ervaring, en daarom roepen we alle baanlozen in Rotterdam op om mee te doen. Misschien vind je net als wij de SP en de FNV eigenlijk niet principieel genoeg, maar zij zijn wel degenen die nu tenminste in Rotterdam iets op gang proberen te brengen, en het is goed om daarbij te zijn en er een bijdrage aan te leveren.
Eric Krebbers
Dus Eric, als ik een eenmanszaak ben en ik huur van een landlord, dan verkoop ik ook mijn arbeid ? Ik bezit geen productiemiddelen, dus ik ben geen kapitalist, zit het zo ?
Het is inderdaad soms verwarrend als je tegen belasting bent. De libertarist wilt de self-made ‘heroe’ beschermen tegen de roofzucht van de logge massa. De self made heroe is in dat geval vaak de manager, of de bankier, of een andere soort geld meneer. Het gaat mij erom dat die grote bedrijven de belasting kunnen ontduiken, die hebben daar de slagkracht voor. Arbeiders en middenstanders kunnen dat niet. Het is dus de Arbeider en de Middenstander die betalen voor Bureaucraten, kunst-projecten, falende banken en geprivatiseerde ziekenhuizen. Als ik dan een pvvda, persoon hoor zeggen : ik hou van belasting !, dan word ik een beetje misselijk. Ik weet wel waarom zei van belasting houden, omdat hun vriendjes met belasting gespekt worden.
Ik denk dat er een verschil is tussen markten en kapitalisme. Transacties tussen mensen, zonder staatsinterventie, zonder btw, zonder een monopolie op de productie middelen, is anders dan kapitalisme. We moeten ons allemaal verkopen, in een door de staat afgebakende arena, waarin kapitalisten tegen elkaar strijden. Wij mogen de kapitalist kiezen die ons vertegenwoordigt.
Maar kijk naar koninginnedag, op die dag is er sprake van markte, buiten staat en gemonopoliseerd kapitaal om. Proudhon is pro koninginnedag, damn wat is dat een moeilijk woord
Alleen, de kapitaalbezitters wil graag de arbeidskracht maar men wil er niet meer voor betalen en daar zit nu juist het probleem. Men wil winst maximalisatie door geen vergoeding voor arbeid te betalen en de overheid doet daar vrolijk aan mee door wetgevingen te maken waar burgers, rechteloos, gedwongen kunnen worden tegen hoge straffen om gratis arbeid te verrichten voor werkgevers.
Door ook nog zeer goedkope buitenlandse arbeidskrachten toe te laten word de groep goedkopere arbeiders dermate groot dat je nu tegen normaal betaalde werknemers kunt gaan zeggen, kijk, zij doen het goedkoper dan jou dus je hebt de keus of beter gezegd je word gedwongen, jij gaat fors met je looneis omlaag of je bent werkloos en daarmee creëer je de race to the bottom om arbeid zo goedkoop mogelijk te krijgen en werknemers op die manier ook rechteloos te maken.
De SP heb ik echter nooit helemaal vertrouwd… Vooral nu ze de laatse weken zo intensief met de PVV samenwerken….
Dat is inderdaad een probleem, Paul. Maar niet hét probleem. Hét probleem is, zoals ik al aangaf, het kapitalisme op zich. Ook al betalen ze wel iedereen loon, ook al zijn de lonen relatief hoog, blijft het feit dat een relatief kleine groep mensen zich een deel van de opbrengst van de arbeid van anderen (van ons) toeëigent. En of dat nou grote multinationals zijn of kleine kruideniers om de hoek, dat gejat is voor ons onacceptabel en een van de uiteindelijke doelen van onze strijd is dat we opbrengsten van al onze gezamenlijke arbeid samen eerlijk delen. (En dat hoeft niet te betekenen iedereen precies evenveel, maar wel: iedereen geeft naar vermogen en neemt naar behoefte.)
Verder laten bazen niet zozeer arbeiders binnen (voor een deel wel, bv arbeiders uit andere Europese landen en sommige hoogopgeleiden van elders), maar vechten die arbeiders zichzelf binnen, voorbij de hindernissen die staat en kapitaal opbouwen, ‘illegaal’ en op zoek naar een beter leven dan in de landen daar ze vandaan komen, die een nog ellendiger kapitalistisch en neo-koloniaal regime kennen. Het is aan ons om met die arbeiders solidair te zijn en samen ervoor te vechten dat niemand wordt uitgebuit.
Ieder geeft naar vermogen en neemt naar behoefte, dat is van dat Kropotkinisme/anarcho communisme. Veel van de huidige anarchisten die ik spreek , zijn erg gecharmeerd van Kropotkin. Ik zelf heb er niet zoveel mee, ik heb meer met Bakunin’s collectivisme en Proudhon’s market mutalism. Ik vind het idee iedereen naar vermogen, nemend naar behoefte , een beetje voorbij gaan aan de vraag, wie bepaalt wat mensen nodig hebben en wat mensen aan vermogen hebben. Ik vind het te collectivistisch gedacht en ik vind het ook nog iets te vaag.
Bakunin gaat meer uit van, het idee dat mensen samenwerken op de grond die beschikbaar is. Die collectieven beheren dan wat ze gemeenschappelijk hebben en verdelen dat onder elkaar. Er kan dus wel verschil tussen die collectieven zijn en ze kunnen zich ten alle tijden ontbinden. Het vermogen en behoefte bepaalt zich dus door de samenwerking. Als het collectief veel omzet, verdeeld het ook meer en als een persoon zich wilt distancieren, dan kan hij of zei dat doen, zo blijft het toch een libertarisme, maar vanuit een links materialistische hoek.
Het idee is, dat de manager de leiding is van de huidige tijd. Zoals ambtenaren het leven controleren, beheren de managers het werk. Zo worden er op scholen mensen gevormd die managen, die zich netjes kleden en zich een bepaalde autoritaire houding aannemen en mensen die volgen, op tijd zijn, hun briefjes op de juiste manier invullen etc. Zei die managen krijgen beschikking tot de grond, zei die volgen mogen op die grond werken, zei die niet willen, of kunnen volgen, krijgen bijstand en worden tegenwoordig als slaven gebruikt, voor dezelfde bedrijven die geen zin hadden ze in dienst te nemen. Ook zei die erven bezitten de MOP ( means of production ) Zei die erven bezitten de panden en verhuren die voor teveel geld, terwijl ze er zelf nooit iets voor gedaan hebben. Zo ontstaat er een nieuwe adel, in het kapitalisme van de 21ste eeuw. Een adel die contra-productief is, maar waar tegenop gekeken wordt, door het grootste segment, van de onderontwikkelde massa.
Dan de SP. Het is logisch dat de SP met de PVV samengaat. De SP is geen kritiek op kapitalisme, maar een soort wasverzachter. Ze willen binnen de hoogste lagen van het systeem binnen dringen, om dat systeem een beetje te verzachten. Om daar te komen moeten ze de massa’s achter zich hebben. Het probleem met die massa’s is, is dat die mensen vaak onderontwikkelde rascisten zijn, die op de PVV stemmen, omdat de PVV ook zo tegen rare bruine mensen is. De SP wilt die Henken en Ingrids voor zich winnen, door nu samen te werken met de fascisten. Wel hypocriet als je vervolgens hun geneuzel over gelijkwaardigheid hoort etc.
@Anoniem:
Ik zie de PVV echt niet met de SP gaan regeren in het volgend kabinet. De PVV zal veel eerder met de VVD en D66 gaan regeren. Aangezien Geert Wilders zelf ook uit de VVD komt en de PVV in het begin een rechts sociaaleconomisch programma had. Toen de SP de PVV had ontmaskerd, ergens in 2007/2008, ging de PVV opeens zogenaamd sociaal doen door het SP-programma te kopiëren. Of er zal er een kabinet komen met PVV, VVD en de SP? Emile Roemer heeft wel een keer te kennen gegeven dat hij wel met de VVD wilde regeren, is Roemer dan ook een salonsocialist?
Ik geef je een kleine tik op de vingers want als je even 1 regel verder gelezen had dan had je gelezen dat ik schreef: Men wil winst maximalisatie door geen vergoeding voor arbeid te betalen en de overheid doet daar vrolijk aan mee door wetgevingen te maken waar burgers, rechteloos, gedwongen kunnen worden tegen hoge straffen om gratis arbeid te verrichten voor werkgevers.
Ik zit dus op 1 lijn met jou, alleen heb ik het anders verwoord. Men wil maximale winst en het makkelijkst is dat door niet te betalen voor arbeid. Daar word een kleine groep (voornamelijk de rijken) beter van, niet de gene die het werk doen.
Als je uitbuiting en verdringing wilt voorkomen, dan zul je inderdaad solidair moeten zijn en dan samen moeten eisen dat er voor ieder gewerkt uur in Nederland (of ieder ander land waar een minimum loon geldt), op zijn minst een minimum loon, word betaald. En dat gebeurd nu net niet wat weer leidt tot uitbuiting door de rijken. Gebeurde dat namelijk wel dan was er ook geen behoefte meer aan goedkopere buitenlandse arbeidskrachten of gedwongen te werk gestelde bijstandsgerechtigden en dan was er ook geen participatiewet gekomen.
Ik kan niks doen aan de landen die een nog ellendiger kapitalistisch en neo-koloniaal regime hebben dan ons. Net zo als wij hier tegen vechten zullen zij dat ook eens moeten doen.
Okee, je hebt gelijk Paul, voor wat betreft het eerste punt.
En in dat tweede kan ik ook een eind meegaan. Maar wat je in je laatste zin zegt is hopelijk wat ongelukkig uit je toetsenbord gevloeid:
Want dat riekt ontzettend naar westerse arrogantie. Vechten voor rechtvaardigheid en tegen kapitalisme doen namelijk heel veel mensen in heel veel landen allang, en op manieren en met een solidariteit waar menig Nederlander een voorbeeld aan kan nemen. Maar dat verzet loopt als het succesvol dreigt te worden meestal uit op bloedvergieten en andere repressie, gesteund door westerse regeringen die er aan hechten dat het lage lonen landen blijven. Noem een land en ik geef je een aantal voorbeelden van dergelijke repressie.
DRM
De SP wordt totaal omver geblazen met massive media aanvallen. Ik zette vandaag de radio aan en wat hoor ik, een discussie over de SP. Zegt een of andere pvvda man doodleuk : het is natuurlijk zo, dat de SP nooit hun verantwoordelijkheid zullen nemen, op landelijk niveau, ze kunnen alleen lokaal functioneren. De neo-liberale propaganda machinerie draait alweer overuren en het klootjesvolk zal er massaal voor vallen. En dan kunnen ze bij de SP wel lief lachen en leuke projecten met rood kinderen doen, maar je kan niet tegen een crimineel kapitalisme op folderen. Zei die regeren, hebben de media in hun macht en die media dringt overal binnen in de breintjes van het klootjesvolk, die hun leiders weer zullen volgen, als slaven.
De PVVDen VVD66, zijn geen bedreiging voor de 1 procent. Zei voeren gewoon neo-liberaal beleid uit. De SP is de enige die daar vraagtekens bij zet en word dus door de media geelimineerd. Ze zijn zo radicaal, zo extreem, eigenlijk zijn ze een soort terroristen, dat hoor je al een jaar voor de verkiezingen. En die Emiel maar vriendelijk glimlachen en al die SP miepen maar hun tomaten uitdelen.
De SP zou dat eens moeten aankaarten bij de mensen, hoe ze buiten de macht gehouden worden, maar dat zullen ze nooit doen, want ze geloven in dat orgaan en dat het zonder corruptie zal verlopen allemaal
@DrM Er zijn al verschillende situaties in de praktijk, waar de SP met ´rechts´ samenwerkt… Maar dat doet de PvdA en GroenLinks ook.. Als burger krijg ik helaas vaak het gevoel dat het in de zittende politiek één pot nat is..
DRM
Dat is eigenlijk vrij logisch. De grote bedrijven bepalen waar NL naartoe gaat. Nationalisme en kapitalisme slaan de handen in een en faciliteren zo een corporatisme. Het zijn de multi-national lobby’s in combinatie met de hoogste staatsorganen, die bepalen welke “democratische’ regering er aan de macht komt. Op een gegeven moment had de SP een enorme meerderheid van de stemmen, maar niemand wilde met ze samenwerken en ze kwamen niet in de regering. Omdat de SP de belangen van burgers boven de belangen van bedrijven plaatste en de democratie binnen kapitalisme, bepaalt wie het land bestuurd, niet de stemmen. Mensen hebben het recht om op een specifieke bedrijfsmanager te stemmen, net als dat mensen in de soviet union, recht hadden om op iemand van de communistische partij te stemmen. Al die zogenaamde linkse en rechtse partijen zijn gewoon neo-liberale verlengstukken van het bedrijfsleven. De SP heeft twee opties, buiten parlementair verzet in de marge blijven, of zich convormeren aan salon socialisme, zoals de pvvda dat doet. Een beetje slijmen ,een beetje non-issues aankaarten, een beetje lintjes knippen en jezelf een hoog salaris uitbetalen, dat is het soort van links dat geaccepteerd word binnen het esthablishment. De SP ontkent alleen dat het zo is en dat is iets dat ik dan irritant vind. Als je erover begint, praten ze gewoon over je heen. Het is een groot taboe, omdat zei nog steeds in een democratie geloven.
Satire die ik vanochtend op LinkedIn plaatste:
“De Rijksoverheid en de gemeenten zoeken kandidaten voor de functie van:
Beroepssollicitant
De Rijksoverheid en de gemeenten voeren thans een actief beleid om zo veel mogelijk betaalde werkgelegenheid te vernietigen.
Volgens de officiële cijfers van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zouden er op dit moment, in Nederland, ruim 600.000 werkzoekenden en circa 100.000 vacatures moeten zijn.
De Rijksoverheid en de gemeenten verwachten echter, enerzijds, dat het werkelijke aantal leden van de beroepsbevolking dat geen werk heeft veel hoger is -omdat veel mensen zich niet meer als werkzoekende laten registreren- terwijl, anderzijds, het werkelijke aantal vacatures veel lager is -omdat vacature-sites en werving- & selectiebureaus vacatures kopiëren of omdat ze z.g. “spookvacatures” plaatsen.
In werkelijkheid zouden er daardoor circa 10 keer zo veel werkzoekenden als vacatures kunnen zijn!
Om daar meer duidelijkheid over te krijgen, zoeken de Rijksoverheid en de gemeente per direct zo veel mogelijk beroepssollicitanten.
Functie-omschrijving:
tenminste vijf sollicitaties per week versturen
– alle overige, door de gemeente op te dragen, werkzaamheden.
Wat wij bieden:
een WWB- of IOAW-uitkering (€ 1.095,13 bruto per maand)
– 8% vakantie-uitkering per jaar
– als het gemeentebudget het toelaat: een heel bescheiden eindejaarsuitkering
– eventueel sollicitatietrainingen; trainingen om een professioneel LinkedIn-profiel te
maken, en dergelijke
– geen opzegtermijn wanneer je ander werk vindt.
Wat wij vragen:
dat je kunt lezen en schrijven
– dat je bij een gemeente ingeschreven staat.
De gemeente waar je staat ingeschreven is ook de instantie aan wie je jouw sollicitatie kunt richten.
Wij vragen nadrukkelijk mensen met een WW-uitkering of mensen die betaald werk verrichten om te reageren.”
Nico,
Je bent vergeten te schrijven dat je 24/7 beschikbaar moet zijn om gedwongen arbeid, ver onder het minimum loon te verrichten en dat een doorzoeking van je financiën en je huis door SD medewerkers, net zo als een rechteloze tewerkstelling bij commerciële bedrijven een verplichting is, net zo als er meer verplichtingen op je afkomen. eerlijkheidshalve had je er ook bij moeten zetten dat er een zwaar boete beleid van toepassing is.
Ook de hoogte van de uitkering klopt niet helemaal want als samenwoont of met de kostendelersnorm te maken hebt, is dit een flink stuk lager. Het vakantie geld is trouwens ook een stuk lager, namelijk 5 % die trouwens van de netto uitkering word ingehouden.
Of zou dit allemaal te afschrikwekkend zijn in die “vacature” ?