Kerkgenootschap stopt met verhuur van landgoed voor filmopnamen Sinterklaasjournaal (met blackface)
Sinds een aantal jaar verhuurde het kerkgenootschap van de zevendedags adventisten het landgoed Oud Zandbergen aan de NTR. De publieke omroep gebruikte dat landgoed voor filmopnamen van het Sinterklaasjournaal, inclusief blackface-racisme. Maar in 2018 besloot het dagelijks bestuur van het kerkgenootschap om het landgoed niet langer meer aan de NTR ter beschikking te stellen.
Op het landgoed Oud Zandbergen aan de Amersfoortseweg in het dorp Huis ter Heide is het landelijke kantoor van de zevendedags adventisten gevestigd. De NTR gebruikte het landgoed als “Pietenhuis”. De omroep maakte op het terrein bij het gebouw opnamen van het Sinterklaasjournaal en dus ook van Zwarte Pieten. Door het landgoed te verhuren werkte het kerkgenootschap mee aan het faciliteren van blackface-racisme. In 2018 maakte een NTR-filmploeg ook nog eens opnamen in de Planetenlaan in Huis ter Heide, waar “een hele trits bekende Nederlanders” bij waren betrokken. Naar eigen zeggen is het kerkgenootschap gestopt met de verhuur, omdat “het eigen gebruik van de faciliteiten op landgoed Oud Zandbergen minder ruimte en mogelijkheden bood voor verhuur aan de NTR”.
Het kerkgenootschap van de zevendedags adventisten behoort tot het protestantse christendom en is in de negentiende eeuw ontstaan in de Verenigde Staten. In september 2018 werd de Amerikaanse moederkerk van de zevendedags adventisten er vanuit Nederland op de hoogte van gebracht dat het landgoed Oud Zandbergen werd gebruikt om filmopnamen van blackface-figuren te maken. “Ik kan me niet voorstellen dat dat in lijn is met jullie standpunt tegen racisme”, aldus de persoon die de kwestie aankaartte. De Amerikaanse zevendedags adventisten lieten daarop weten dat ze navraag zouden gaan doen bij hun Nederlandse geloofsgenoten. Een maand later, in oktober, kondigde de Nederlandse afdeling plotsklaps aan dat de verhuur van het landgoed aan de NTR per 1 januari 2019 zou worden gestopt. Weer een maand later, in november, voerde “NTR komt niet over de brug” actie tegen het blackface-racisme van het Sinterklaasjournaal.
Het is de vraag of de stopzetting van de verhuur te maken heeft met de Nederlandse klokkenluider die de collaboratie van het kerkgenootschap met blackface-filmopnamen onder de aandacht bracht van de Amerikaanse moederkerk. Maar of het nu toeval is of niet, feit is wel dat de NTR in 2019 op zoek moet gaan naar een vervangende plek om opnamen te maken van het Sinterklaasjournaal. Als het Sinterklaasjournaal ook in 2019 weer blackface-figuren gaat bevatten, dan is het zaak om de eventuele nieuwe verhuurder van een landgoed, kasteel of ander gebouw aan de NTR onder druk te zetten om af te zien van collaboratie met blackface-racisme.
Harry Westerink