Komt het nieuwe doxingverbod neer op een verbod om de politie te filmen?

Vandaag bespreekt demissionair minister van Justitie Yeşilgöz (mogelijk opvolger van Mark Rutte) het wetsvoorstel Strafbaarstelling persoonsgegevens voor intimiderende doeleinden. Het doxingverbod. Maar als je de minister hoort, is een betere titel het “Filmverbod politie”.

Even samenvattend: het wetsvoorstel staat hieronder (dit is voor de BES-eilanden, maar de tekst is gelijk). Duidelijk is dat dit breder is dan wat wordt verstaan onder “doxing”. Het zich verschaffen van álle persoonsgegevens (met het oogmerk te intimideren) wordt strafbaar.

De minister maakt ook duidelijk dat deze verschillende feiten (verschaffen, verspreiden, ter beschikking stellen) NIET cumulatief zijn. Ze zijn “alternatief”. Dat betekent dat “het verschaffen van persoonsgegevens met het oogmerk tot intimidatie” strafbaar is. Dat maakt uit.

Het meest opvallende voorbeeld is dat van politie. In haar betoog noemt de minister expliciet het voorbeeld van politieagenten die “intimiderend gefilmd” worden. Maar wat is intimidatie? Is het intimiderend als je door een filmpje van je wangedrag je baan verliest?

Bovendien kan de delictsomschrijving zelf tot problemen leiden. Strafbaar is “het verschaffen van persoonsgegevens met oogmerk tot vrees aanjagen”. Oogmerk is onzichtbaar, en vrees wordt gevoeld door de politieambtenaar. Hoe kan je dan aan de buitenkant zien wat het oogmerk is?

Antwoord: dat kan niet. Dat betekent dat als iemand een politieagent filmt, en deze agent zich angstig voelt, die filmer gelijk een verdachte is. De rest van het ‘delict’ zit namelijk in het hoofd van de verdachte. Met andere woorden: iedereen die politie filmt is verdacht.

En dat heeft zware consequenties. Ter herinnering, onderstaande is een wijziging van artikel 67 Strafvordering. Wat betekent dat? In artikel 67 staan “zware misdrijven” opgesomd waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan. Dat betekent dat filmers gearresteerd kunnen worden.

Bovendien: het plegen van dit misdrijf tegen een politieambtenaar is strafverzwarend. Met andere woorden: dit wetsvoorstel geeft agenten de macht om iedereen die hen filmt te arresteren. En ook al kan een filmer dan niet veroordeeld worden, het kwaad is al geschied.

De vraag is wat dit wetsvoorstel gaat doen met journalistiek. Intimidatie is al strafbaar, maar de eis is hoog. Daarom is het voor machthebbers nooit makkelijk geweest om journalisten aan te pakken. Met dit wetsvoorstel wordt de lat ernstig verlaagd.

Bovendien is het geen geheim dat allerlei activisten gebruik maken van publiekelijke informatie om misstanden te achterhalen en te bestrijden. Met deze wet moet álle informatievergaring worden gecontroleerd of het mógelijk iemand vrees aan zou kunnen jagen.

En juist de personen die aangifte doen, hebben er baat bij dat lastige journalisten of activisten het zwijgen op wordt gelegd. Juist omdat oogmerk onkenbaar is. Let daarbij op dat de staat constant gegevens verzamelt. Maar dat is de staat, dus die mag dat.

We hebben allemaal een beeld bij wat doxing is, en ook linkse activisten hebben te lijden gehad onder extreem-rechtse intimidatie. Maar dit slaat volledig de andere kant op, en brengt juist de slachtoffers van politiegeweld in gevaar.

Bo Salomons

(Dit artikel verscheen eerder als draadje op Twitter.)