Kort geding: dwangarbeidcentrum zegt zich bedreigd te voelen door Doorbraak

Logo van het Leidse dwangarbeidcentrum.
Logo van het Leidse dwangarbeidcentrum.

Vanmiddag speelde het kort geding van Doorbraak tegen de beperkingen die burgemeester Lenferink oplegt aan het protest van morgenavond bij zijn dwangarbeidcentrum DZB. De gemeente verwacht dan bij de Eureka-prijsuitreiking tussen de honderd en honderddertig gasten, waaronder veel beginnende ondernemers en hun aanhang. Die zouden zich mogelijk bedreigd kunnen voelen door het protest, en daarom moeten de actievoerders op flinke afstand gehouden worden, aldus de advocaat van de gemeente.

Er mag geen fysiek contact mogelijk zijn, zo zei hij. De bezoekers mogen niet aangesproken worden en ze mogen ook geen flyer overhandigd krijgen, tenzij ze naar het aangewezen vak van de demonstranten zouden lopen en er zelf om zouden vragen. De demonstranten moeten van de gemeente dus in het eerder voorgeschreven vak staan. Maar ze kunnen best allemaal naast elkaar staan, “op de eerste rang”, zo grapte de advocaat, en flyers in de hand houden om uit te delen.

Bedreiging

De advocaat van de gemeente deed tijdens het kort geding voortdurend zijn best om Doorbraak neer te zetten als een club van actievoerders die medewerkers van het centrum en bevriende bedrijven zou bedreigen. De DZB zou al meerdere keren aangifte hebben gedaan wegens bedreiging, maar daarvoor legde hij geen bewijs op tafel. Doorbraak heeft ook nooit iets mogen vernemen van Justitie. Om welke ‘bedreigingen’ het volgens hem ging? Om het bekend maken van twee namen van DZB-medewerkers die zich ernstig misdroegen jegens werklozen en de naam van een bedrijf dat werklozen gratis edelsteentjes in zakjes liet doen. Dat bedrijf heeft toen de banden met de DZB verbroken.

Daarnaast is een deel van onze oproep ook bijzonder bedreigend, volgens de advocaat. Het gaat om deze passage: “Doorbraak wil met het protest een waarschuwing afgeven aan alle aanwezige gemeente-ambtenaren en bazen, en al hun collega’s in het land: wie dwangarbeiders inzet, zal problemen krijgen! We gaan jullie ‘reïntegratiecentra’ onbeheersbaar maken en jullie bedrijven imagoschade toebrengen. Want we laten jullie ons recht niet afpakken, ons recht op regulier werk met fatsoenlijke lonen, contracten en arbeidsrechten.” Duidelijke taal, lijkt ons, maar geen bedreiging. “Wie zijn jullie om zo te waarschuwen”, vroeg de rechter aan Doorbraak, “dat klinkt niet sympathiek.” Wij reageerden dat het om ons leven gaat, dat we opkomen voor onszelf. Door in dit soort verbanden te schermen met het begrip “bedreiging” probeert de gemeente een sfeer te creëren die alle repressieve maatregelen jegens Doorbraak moet rechtvaardigen.

Maar het feit is dat juist de DZB zich uiterst bedreigend opstelt. We hebben de afgelopen jaren vele tientallen dwangarbeiders gesproken, en een flink aantal daarvan vertelde ons dat ze na afloop door de bewaking geïntimideerd en ondervraagd werden over onze gesprekken met hen. Ook zijn twee Doorbrakers fysiek bedreigd door DZB-medewerkers op het plein voor het centrum, zodanig dat de dag erna kennelijk politie aanwezig moest zijn om hen in toom te houden. Sowieso worden bijstandsgerechtigden voortdurend klein gehouden door de dreiging van korting op hun uitkering en door een sfeer van intimidatie.

Vergunning?

In Nederland hoeven demonstraties slechts aangemeld te worden, maar de gemeente-advocaat had het bij herhaling over een aanvraag, een vergunning en toestemming. Het probleem is dat de “openbare orde” bij het dwangarbeidcentrum “gehandhaafd” wordt door dezelfde burgemeester die uiteindelijk de baas is van dat centrum.

Het mooiste van de zitting was dat zowel de rechter als de advocaat van de gemeente het woord dwangarbeid voortdurend in de mond namen. De advocaat deed een poging om het begrip juridisch af te serveren. “Er is allang vastgesteld dat het geen dwangarbeid is”, zo beweerde hij, maar beiden konden kennelijk geen andere begrippen bedenken waarmee de situatie van werken als werkloze adequaat beschreven kon worden. De rechter sprak ook af en toe van “werknemers”, maar nam dat dan meteen weer terug. Maar ook “werklozen” achtte ze kennelijk niet toepasselijk, waarna ze vanzelf weer bij “dwangarbeiders” uitkwam.

De uitspraak is morgenochtend om 11:00 uur. De actie begint om 18:30 uur. Kom ook meedoen!

Eric Krebbers