Laat de minister weten wat je denkt van de nieuwe Wet conservatoire afname celmateriaal
Soms komt er een wet voor internetconsultatie voorgelegd waarvan je denkt: “Waarom heeft niet íedereen het hierover???” Ook nu weer. Een artikel over de Wet conservatoire afname celmateriaal, waardoor de politie veel meer dna kan verzamelen. Met aan het eind wat je zélf kan doen!
Samenvattend: deze wet maakt het mogelijk om massaal dna te verzamelen van mensen, alleen als wordt vermoed dat ze mogelijk bepaalde strafbare feiten hebben gepleegd. Denk hierbij aan (winkel)diefstal, opruiing, kraken, enzovoorts. Extinction Rebellion, wellicht boeiend voor jullie?
In het kort, dna-afname kan nu op drie momenten plaatsvinden: als de Officier van Justitie (OvJ) dat voor het belang van het onderzoek beveelt, als de rechter-commissaris (RC) dat beveelt, of na veroordeling voor bepaalde misdrijven.
Aan het afnemen van dna-materiaal zijn regels verbonden. Zo mag afnemen, bij ontbreken van toestemming, alleen als er een serieuze verdenking bestaat tegen de verdachte, en als dna-materiaal voor het onderzoek van belang is, en alleen bij “ernstige” misdrijven.
Dit betekent dat de politie volgens de wet maar van twee soorten mensen celmateriaal mag hebben: dat van veroordeelden, en dat van verdachten tegen wie een ernstig bezwaar bestaat.
De Wet conservatoire afname celmateriaal verandert dat. Dna mag door die wet namelijk ook worden afgenomen bij ophouding voor onderzoek of inverzekeringstelling voor misdrijven als omschreven in art. 67 lid 1 van het Wetboek van Strafvordering. Mondvol, wat betekent dat?
“Ophouding voor onderzoek” betekent dat je maximaal negen uur wordt vastgehouden om je identiteit vast te stellen, bijvoorbeeld door vingerafdrukken af te nemen of foto’s te maken. “Inverzekeringstelling” is bedoeld voor het verhoor van de verdachte.
Misdrijven als omschreven in art. 67 lid 1 Strafvordering zijn er een hoop. Voorbeelden zijn (winkel)diefstal, vandalisme, opruiing, kraken, negeren van een gedragsaanwijzing van de OvJ… In feite, alles met een strafmaximum van vier jaar of meer plus een paar andere artikelen.
Dit dna mag volgens de wet alleen gebruikt worden langs de regels die ook gelden voor artikel 151a Strafvordering. Maar de moeilijkste juridische horde, namelijk het verkrijgen van celmateriaal tegen de wil van de verdachte in, is dan al genomen.
Het feit is dat het OM en de politie door deze wet véél meer dna-materiaal kunnen verzamelen en kunnen bewaren. Dit brengt risico’s met zich mee, en schendt de privacyrechten en de lichamelijke autonomie van verdachten, die nog niet voor een misdrijf veroordeeld zijn.
Daarnaast is dit (volgens de minister in de Memorie van Toelichting) alvast een voorschot op het nieuwe Wetboek van Strafvordering. Daarin wordt het veel gemakkelijker om dna-onderzoek te doen zonder toestemming van de verdachte. Zo wordt dna-onderzoek gigantisch uitgebreid.
Daar moet ik nu op hameren: als ik het nieuwe Wetboek van Strafvordering goed lees, betekent dit dat van alle verdachten van een strafbaar feit in artikel 67 lid 1 Strafvordering straks celmateriaal kan worden afgenomen, en dat dat meteen voor dna-onderzoek gebruikt kan worden.
Op het vernieuwde Wetboek van Strafvordering kom ik later terug, maar de nieuwe Wet dna-onderzoek bij veroordeelden (die dus nu gaat over verdachten) maakt van dna-onderzoek een enorm sterk onderzoeksmiddel, dat in de toekomst dus mogelijk enorm breed ingezet kan worden.
Dat moeten we niet willen. Naast dat dna-onderzoek zeker niet onfeilbaar is, worden zo ook niet-vervolgde verdachten gestraft. Hier komt XR kijken: we willen toch niet dat alle rebellen na een A12-blokkade hun wangslijmvlies moeten inleveren en in een database komen?
Het meest stuitende is hoe het wetsvoorstel wordt voorgedaan: in de tekst wordt alleen gesproken van het iets efficiënter maken van bestaande procedures, terwijl de samenloop van wetten betekent dat dit een heel verregaande maatregel is als het gaat om dna-onderzoek.
Maar: er is nog iets dat we kunnen doen. De wet is op dit moment in internetconsultatie. Dat betekent dat je je mening kan geven! Laat de minister vooral weten wat je denkt van de wet, en zorg ook dat politieke partijen opletten!
Bo Salomons
(Dit artikel verscheen eerder als draadje op Twitter.)
Ik heb een reactie gegeven op de internetconsultatie. Samengevat: ‘conservatoir’ is slechts wat spelen met taal: in kluis A mogen we er niet aan, in kluis B wel. Dat geloven ze toch zelf niet. Ten tweede is het een verschuiving van het begrip verdachte van ‘wie het feit vermoedelijk begaan heeft’ tot ‘al een beetje schuldig’ (verwerpelijk uiteraard) en ten derde oprekking van de surveillancestaat.
In tweede instantie als blijkt dat je niks te verwijten valt als nog DNA sample laten verwijderen ? Ik heb daar geen vertrouwen in. Wat het meest afschuwelijke is ook in deze en wat niet word genoemd is dat je we afhankelijk zijn voor onze veiligheid van een instantie politie maar ook justitie die ons afgezien van die DNA sample problematiek bij voorbaat vijandig behandeld. Eigenlijk door bijna alle ambtenaren de burger als vijand. Toch mogelijk weet je een vb dat dit wat nuanceert. Voor dat je het weet doe je aan copaganda . Ja had ik nog nooit van gehoord het gaat dan bijv. om politie streaming serie waar in politie bonafide op zoek gaat naar gevaarlijke moordenaar bijv. Weet jij een vb een positief vb een uitzondering te noemen ? Vb waar bij ik me iet wat herkenbaar maak maar goed : ik klaagde bij ambtenaar over kosten uittreksel bevolkingsregister voor verhuurder terwijl die verhuurder dat een half jaar eerder voor een andere woning door mij al had gehad. De ambtenaar reageerde met o ik moet even weg. Ik legde dat uit als neem mee dat uittreksel zonder te betalen. Ik ben weggegaan en geen rekening gehad. Maar dit is voor mij een uitzonderlijke ervaring. Hoe gaat een ambtenaar van politie om met dat afnemen van materiaal ?
Het zelfde kan worden gesteld over foto s nemen op politie bureau door de beruchte zuil . Is die nog in gebruik ? Als je je verbaal verzet daar tegen en een advocaat belt ter plaatse dan kan je er mogelijk onder uit komen. Ligt er wel aan denk ik wat je word verweten. Daar bij ik denk dat Linkse activisten altijd in het nadeel zjn bij politie en justitie is dat al eens onderzocht die neg discriminatie ? Je moet natuurlijk niet afhankelijk zijn vd welwillendheid ve ” good cop ” of hoe noem ik dat. Ik denk eerder dat je er ingeluisd zal worden als je niet oppast als een politie ambtenaar beleefd en vriendelijk is moet je in het bijzonder oppassen denk ik. Mijn idee is als je een brief krijgt dat je DNA materiaal moet afstaan niet gaan. Ook al heeft je advocaat als je die hebt daar een nader idee over. Als je dan als nog door rechter niet langer een straf boete werkstraf of zo hoeft dan ben je ook niet afhankelijk of dat DNA sample wel netjes word verwijdert, Je kan dan van huis worden gehaald door politie als je niet komt maar dat risico moet je maar nemen denk ik. Niet mee werken aan je eigen ondergang nooit mee werken daar aan.