Leiden: anti-racisten laten zich niet intimideren en geven sterk statement tegen Zwarte Piet (beeldverslag)

Vandaag hebben ongeveer vijfenveertig mensen, waaronder drie kinderen, in Leiden geprotesteerd tegen blackface bij de intocht van Sinterklaas. Het protest werd georganiseerd door actiecomité Stop Zwarte Piet Leiden, waaraan ook Doorbraak deelneemt. De anti-racisten hebben een krachtig statement gemaakt, terwijl de aanwezige neo-nazi’s er met hun intimidatiepogingen voor zorgden dat de tocht van Sinterklaas door de stad voor enige tijd werd stilgelegd. Er was veel media aanwezig, en niemand kan nu meer zeggen dat Zwarte Piet in Leiden onomstreden is.

Het woord “kinderfeest” is de laatste weken misschien wel het meest gebezigde woord van de Nederlandse taal. Als een mantra wordt het herhaald, met de vingers in de oren, om maar geen kennis te hoeven nemen van de aanklacht van racisme als het gaat om Zwarte Piet. Protesteren tijdens het kinderfeest zou een onvergeeflijke zonde zijn. Des te opvallender dat er bij anti-blackface protesten steevast ook kinderen aanwezig zijn. Zwarte én witte kinderen, van ouders die hun kinderen op jonge leeftijd al in contact willen brengen met de realiteit van het leven in een door en door racistische samenleving.

Steeds meer witte ouders zeggen: zwarte ouders moeten hun kinderen noodgedwongen wel vroeg in hun leven vertellen over – of beter gezegd: waarschuwen voor – het racisme waaraan ze zullen worden blootgesteld, waarom zouden onze kinderen het privilege hebben om over die realiteit onwetend te blijven? De aanwezigheid van kinderen heeft ook op de protesten en tegenprotesten een positieve invloed: ze herinneren ons eraan waarom we ook weer demonstreren en ze doen iedereen voorzichtigheid in acht nemen.

Politie en neo-nazi’s

Aan het begin van het protest van vandaag waren er zoals te verwachten al tientallen agenten in het zicht, in en voor het Centraal Station. Er waren per demonstrant meerdere agenten ‘beschikbaar’. Toen we een spandoek ontrolden, om deelnemers te laten zien waar er verzameld werd, werden we meteen door minimaal tien fietsagenten omsingeld. Spandoeken en actieborden mochten pas op de manifestatieplek te zien zijn, zo werd geblaft. Werd het spandoek niet per direct weer opgerold, dan zouden we allemaal gearresteerd worden en was het einde protest. Dat was volgens een agent “de afspraak”, wat bij navraag aan zijn meerdere niet bleek te kloppen, zo konden we horen over zijn te luid afgestelde portofoon. Maar hij bleef bij zijn dreigement. Toen we eenmaal liepen, haalden we alsnog borden en spandoeken tevoorschijn en liet hij het daarbij. Overigens mochten we plots ook niet meer de ‘afgesproken’ route lopen over de Stationsweg, maar moesten we omlopen via het Schuttersveld. Zo hoefden we niet langs neo-nazi’s te lopen. In plaats van die dreiging weg te nemen, beperkte de politie liever onze vrijheid.

Voor het station, langs de route en op de manifestatieplek bij de Hartebrugkerk stonden groepjes neo-nazi’s van Voorpost en Identitair Verzet racistische leuzen te roepen, alles bij elkaar ongeveer vijfentwintig mannen. Bij molen De Valk moesten we even wachten terwijl de politie twee neo-nazi’s met een pro-blackface spandoek wegduwde. Het afgelopen jaar zijn linkse activisten die langs de routes stonden van de diverse Pegida-demonstraties massaal en vaak met tientallen tegelijk opgepakt. En die riepen geen racistische leuzen. Racisme is strafbaar, maar de politie knijpt graag een oogje toe als het om neo-nazi’s gaat die hun racistische “kinderfeest” verdedigen. Dan mag je apengeluiden maken, siegheilen en andere narigheid uithalen die de anti-racistische deelnemers vandaag over zich heen hebben gekregen. Er zijn vandaag zegge en schrijve twee van die racisten opgepakt: een die verkleed als Zwarte Piet kwam provoceren (en alleen werd gearresteerd omdat hij geen id-bewijs bij zich had), en een die niet snel genoeg weg ging na afloop van de intocht.

Hokken

Met de politie hadden we “afgesproken” (voor zover je dat zo kan noemen) dat er op de manifestatieplek geen hek om ons heen zou staan. Toen we daar arriveerden, stond er zelfs een dubbele rij hekken. En daar omheen een linie fietsagenten. Het weerhield ons er echter niet van om extra hard leuzen te roepen, vooral toen Sinterklaas met zijn meute blackface-Pieten langs kwam. Dat kun je goed beluisteren op onze twee video’s.

Dat langslopen had trouwens even op zich laten wachten, omdat de politie de optocht al aan het begin had stilgelegd vanwege alle neo-nazi activiteiten langs de route. Zo versterkten de neo-nazi’s ons signaal en werd het iedereen duidelijk dat blackface-intochten nooit meer zonder protesten zullen kunnen plaatsvinden. Het is inmiddels iedereen wel ingepeperd dat er toch echt een probleem is met racisme. Niemand kan in Nederland meer aan Zwarte Piet denken zonder dat meteen ook het woord racisme naar boven komt, of ze het nu eens zijn met onze kritiek of niet. Het zal nooit meer kunnen worden zoals het was, de racistische ‘normaliteit’ is definitief doorbroken. Al is Zwarte Piet natuurlijk nog lang niet weg.

Kannibalenpieten

Van de beloofde tien procent roetveegpieten was weinig te bekennen. Wel waren er kannibalenpieten met mensenbotjes in hun kroespruiken. Men had er dus nog een racistisch schepje bovenop gedaan. Was er niemand onder de vast en zeker honderden medewerkers aan de optocht en alles wat daarbij komt kijken die heeft gezegd: je kunt het wel grappig vinden, maar dit kan toch echt niet? Waarschijnlijk is de complete organisatie wit, en het is zelfs niet uit te sluiten dat het een opzettelijke provocatie is geweest richting de zwarte anti-blackface beweging.

Enkele van de Zwarte Pieten gooiden extra hard pepernoten in onze richting. Neo-nazi’s gooiden met mayonaisekuipjes van McDonald’s en flyers met daarop zielige leuzen als “help” en “red” Zwarte Piet, alsof het niet om een fantasiefiguur gaat. Na afloop bleven veel racisten hangen rond ons ‘vak’. Nadat die gesommeerd waren om te vertrekken en dat dus op een na ook deden, konden wij ook teruglopen naar het station. Onderweg viel de politie ons af en toe lastig: we moesten flink doorlopen omdat we anders last zouden krijgen met tegenstanders.

Ook kreeg iemand een boete. De politie beweerde dat ze een heuse “Zwarte Piet is racisme”-sticker had geplakt. Ze werd staande gehouden en wij weigerden zonder haar verder te lopen, haar achter te laten. Het was immers niet pluis met al die neo-nazi’s. Daarop werd zelfs gedreigd met oppakken van de hele groep. Oppakken zou eveneens gebeuren met wie nog een sticker zou plakken. En dat terwijl onbekenden vanochtend al de hele route onder geplakt bleken te hebben met zulke stickers.

Langzaam?

Op weg naar huis vanaf het station probeerden enkele neo-nazi’s nog Leidse deelnemers te intimideren, maar dat lukte niet omdat we hen direct met hun voornamen aanspraken en ze dus niet meer anoniem konden treiteren. Ook kwam er meteen politie aan fietsen.

Twee belangrijke conclusies van de dag: we hebben samen met veel vrienden en kameraden, sommigen voor ons nieuw, anderen oude bekenden, een strijdbaar protest neergezet en onze onderlinge banden weer verder aangehaald. Dat belooft wat voor de toekomst. En daarnaast kan de gemeente Leiden niet meer beweren dat “we” in Leiden met elkaar zouden hebben afgesproken dat “we” voor een langzame verandering van Zwarte Piet zouden zijn. Er is nu een duidelijk geluid gehoord dat een onsje minder racisme nog steeds racisme is, dat elke blackface Piet er een teveel is, en dat we niet zullen stoppen voor Zwarte Piet volledig is verbannen uit Leiden en uit de rest van Nederland.

Eric Krebbers