Leidse universiteitskrant Mare legt extreem-rechtse Vrijmoedige Studentenpartij (VSP) geen strobreed in de weg

De Vrijmoedige Studentenpartij doet voor het eerst mee aan de universiteitsverkiezingen in Leiden. De partij “wil de bezem door de universiteit halen en ‘het ideologisch monopolie van een links-activistische kliek’ doorbreken. ‘Je hebt niet het recht om niet gekwetst te worden.’”. Dat is hoe de Leidse universiteitskrant Mare een interview aankondigde op Twitter. Het stuk blijkt een schoolvoorbeeld van hoe je niet over extreem-rechts moet schrijven. Het reproduceert geweld tegen trans mensen, en helpt de partij witwassen voor het grote publiek.

Allereerst: hoe kom je erachter dat een organisatie extreem-rechts is? Vincent Bongers, de schrijver van het artikel, gaat vrijwel onmiddellijk in de fout door te stellen dat de VSP volgens critici “rechtsradicaal” zou zijn. Daar stelt hij alleen de verklaring van de VSP tegenover.

Het probleem met deze benadering is dat je er als lezer niets mee opschiet. Extreem-rechtse organisaties zullen altijd ontkennen dat ze extreem-rechts zijn. Net als organisaties die niet extreem-rechts zijn, overigens. Dus met vragen kom je er niet. Je moet het zelf uitzoeken.

Dat heeft Ad Valvas, de universiteitskrant van de Vrije Universiteit (VU), wel gedaan. Zo heeft VSP-er Marlon Uljee een universiteitsraadslid herhaaldelijk gemisgenderd, verspreidt de VSP anti-trans stickers, en steunt de partij de bezuinigingen van het PVV-kabinet.

Journalist Chris Aalberts heeft ook het een en ander onderzocht als het gaat om de VSP. Uljee is bijvoorbeeld afkomstig van Baudet’s FvD, net als Frank van Breukelen en Lloyd Leonard Opdam.

Het is dan ook niet vreemd dat de VSP zulke nauwe banden heeft met Ongehoord Nederland, waar FvD-er Raisa Blommestijn de dienst uitmaakt. De ‘perschef’ van de VSP is Tom de Nooijer, een presentator bij Ongehoord Nederland.

Een ander lid, Laura Oorschot, zit vol in de samenzweringshoek: de millenniumdoelen zouden betekenen dat iedereen sprinkhanen zou gaan eten, en bovendien: “meer diversiteitswaanzin”. Dit komt rechtstreeks uit de “Great Reset”-samenzweringstheorieën die we van extreem-rechts kennen.

Voor eigen parochie is Uljee dan ook openhartiger: in De Andere Krant (waar Laura Oorschot ook voor heeft geschreven) stelt hij dat hij “trots op de Nederlandse geschiedenis” tot een centraal punt wil maken. De toon is heel anders dan in de Mare.

Het zijn allemaal “rechtsradicale” en extreem-rechtse standpunten. Van dit alles komt echter niets terug in het Mare-artikel, dat de vraag of de VSP extreem-rechts is onbeantwoord laat. Terwijl: het is juist de taak van een journalist om dit uit te zoeken.

Als uit je onderzoek eenmaal blijkt dat de VSP een extreem-rechtse organisatie is, dan moet je ze zeker niet voor een interview vragen. Zoals gezegd liegen extreem-rechtse organisaties over dat ze extreem-rechts zijn. Die leugens geef je dan alleen maar podium.

En het Mare-stuk loopt over van de extreem-rechtse leugens. Te beginnen met de titel: “De Vrijmoedige Studentenpartij is niet anti-woke. ‘Wij worden juist gedemoniseerd.'” Wat is hiervan waar?

Natuurlijk stelt de VSP tegenover de Mare dat ze niet anti-woke zijn, want dat wordt te veel geassocieerd met extreem-rechts. Maar in hun eigen uitingen ageren ze juist tegen “wokeprojecten”. Dit is makkelijk te checken door “VSP woke” te googelen.

Ook vinden ze bezuinigingen prima, zolang er bezuinigd wordt op “wokeprojecten”. Dat is per definitie anti-woke.

Wat betreft het demoniseren: volgens Uljee zit dat hem in dat ze worden weggezet als vrouwenhaters en queerhaters. Alleen: dat is geen demonisering, dat is een feit. Allereerst hebben ze klaarblijkelijk een hekel aan trans vrouwen; dat Lobke Jegen daar is, doet daar niet aan af.

Voor wat betreft de queerhaat: de VSP gebruikte onder andere de slogan: “don’t be gay, vote VSP”, en ze verspreidden stickers waarop werd gezegd dat er “twee genders” zijn, een klaarblijkelijke aanval op non-binaire studenten.

Dit is allemaal kinderlijk eenvoudig te controleren voor een journalist, en belangrijk om te noemen. De lezer van een interview gaat er vanuit dat een journalist de spreker (of in ieder geval de lezer) wijst op ernstige onwaarheden. Dat laat Vincent Bongers echter na.

Dit is des te ernstiger als de VSP stellingen inneemt over gebeurtenissen. Als je die als journalist overschrijft, dan geef je het een bepaalde legitimiteit. Als het niet waar zou zijn, dan zou de journalist daar toch op wijzen? Maar nee, de VSP mag allerlei zaken onbewezen poneren.

Willen andere studenten niet meer met je samenwerken omdat je een ongelofelijk zak bent tegen trans mensen? Dan ligt dat aan jezelf, niet aan “woke cultuur” of “linkse indoctrinatie” of “straf”. Dan ben je gewoon een zak.

Dit voorval, waarover Uljee uitgebreid mag uitweiden, is nog wel het ergste voorbeeld. Hier doet Uljee het voorkomen alsof hij eenvoudigweg een foutje maakte.

De waarheid is echter geheel anders. Niet alleen misgenderde Uljee iemand, maar hij bleef misgenderen. Daarna heeft Ongehoord Nederland (korte lijntjes) die persoon heimelijk gefilmd. De persoon over wie het ging, Julian Dehnert, is maanden niet naar de universiteit gekomen.

Hier heeft Uljee dus, met behulp van de “publieke omroep”, een student weggepest en uit de kast getrokken op nationale televisie. Als je Uljee zo laat leeglopen, dan ben je op een walgelijke manier medeplichtig aan dat geweld, en blijf je het geweld tegen Dehnert reproduceren.

Mensen die dit voorval niet opzoeken, krijgen Uljees leugenachtige versie mee. Een leugen die is bedoeld om Uljee onschuldiger te doen lijken dan hij is. Dat is een gevaar voor individuen, maar ook een gevaar voor de gemeenschap, aangezien hij universiteitspolitiek bedrijft.

Over leugens gesproken: op dat moment wordt verwezen naar Wancho Karkalašev, die bij de GNSV zit. Uljee en Jegen doen dat af, zeggen dat het niet zo belangrijk is. “Als je in het leven van iemand gaat spitten, kom je altijd wat tegen”, bagatelliseert Jegen.

Maar het gaat niet alleen om Karkalašev. Bram van de Kerk, een raadslid voor de VSP in Utrecht, is actief lid van de GNSV, de Geuzenbond, en doet mee met allerlei extreem-rechtse clubjes. Tot voor kort stond hij nog op de VSP-website als “partijfilosoof”.

De GNSV heeft zich overigens recent gefuseerd met (of onderworpen aan) de Vlaamse NSV, een andere extreem-rechtse studentenpartij. Ze zijn nu het “Diets Studentenkartel”, verwijzend naar een naam die fascisten voor verenigd Nederland en België gebruiken.

Deze NSV wordt nu onderzocht in België omdat zij in een demonstratie voor etnische zuivering (wat zij “remigratie” noemen) een nazigroet hebben gebracht. De eerder genoemde Frank van Breukelen is ook lid van de GNSV.

Voor meer over de GNSV, lees “Burgemeester Bruls en de Telegraaf helpen fascistische studenten met rekruteren” op deze website, “Gezellig bij de studentenvereniging, extreemrechts bij de jongerenbeweging: de nauwe banden tussen GNSV en Geuzenbond” bij De Volkskrant, en “How A Sailboat Exposed a Dutch Cell of the White Supremacist Active Club Movement“.

Jegen bagatelliseert dit, maar niet iedereen heeft een extreem-rechtse studentenvereniging in het “verleden” en het “heden”. Als je partij met FvD-ers, GNSV-ers en Geuzenbonders is doordrenkt, dan roept dat terechte vragen op over waar je partij voor staat.

Het stuk gaat nog een tijd door met al dit soort makkelijk te ontkrachten leugens. Zelf wil ik nog stilstaan bij het einde van het stuk, waar Uljee en Jegen een afzwaai mogen geven. Daar stellen ze dat ze voor de “stille meerderheid” staan, tegenover de “schreeuwende minderheid”.

Dat is journalistiek geheel onverantwoord. Er is helemaal geen “stille meerderheid” die VSP in het geheim steunt. Elke politieke partij zegt dat, maar het is nooit waar. Waarom laat Bongers de VSP-ers dit zonder context zeggen? Als afsluiting nog wel?

Dit is waarom je geen interviews houdt met extreem-rechts. Als je het al doet, moet je bereid zijn om alles te fact-checken, en alle leugens van context en correctie te voorzien. Doe je dat niet, dan ben je in feite propaganda aan het schrijven voor de VSP.

Dat het een interview is, ontslaat de journalist niet van kritische reflectie. Sterker nog, in een interview moet de journalist de feiten nog beter paraat hebben. Dat verzaakt Bongers hier volledig, en dat maakt dit stuk tot reclame voor de VSP in plaats van journalistiek.

Het minste wat Mare kan doen, is een rectificatie plaatsen van alle leugens in het stuk, ten minste van Uljees walgelijke leugens over zijn wegpesten van Julian Dehnert. En daarnaast een stuk te publiceren over de ware aard van de VSP en hun achterban.

Bo Salomons

(Dit artikel verscheen eerder als draadje op Twitter.)