Speech tijdens protest tegen criminalisering van Sea Watch: “EU-migratiebeleid zorgt voor steeds meer doden”
Zo’n 150 mensen namen gisteren deel aan het protest tegen de criminalisering van het redden van vluchtelingen op de Middellandse Zee. De manifestatie op het Spui in Amsterdam was bedoeld ter ondersteuning van Carola Rackete, de kapitein van het schip Sea-Watch 3, die onlangs werd gearresteerd door de Italiaanse autoriteiten en inmiddels weer in vrijheid is gesteld. Maar de vervolging van Rackete gaat door en het schip is voor onderzoek in beslag genomen.
Schandalig genoeg probeert ook de VVD om hulpverleners als die van de Sea-Watch 3 te brandmerken als “mensensmokkelaars” en het redden van vluchtelingen uit zee strafbaar te maken. Tijdens de manifestatie werd Sea Watch-activist Anne Dekker geïnterviewd en hield Mark Akkerman van Stop Wapenhandel het onderstaande praatje, waarmee hij de recente ontwikkelingen in het bredere kader zet van de Europese politiek van migratiebeheersing.
Harry Westerink
De speech van Mark Akkerman
Vluchtelingen komen niet zomaar in een situatie waarin ze op zee gered moeten worden. Daar gaat wat aan vooraf. Mensen vluchten met redenen. Europees beleid voedt dit, met militaire interventies, wapenexporten, steun aan dictators, klimaatverandering en oneerlijke handelsverhoudingen. Europa doet er ook alles aan om vluchtelingen buiten de deur te houden. Dat betekent: geen veilige vluchtroutes, opvang en hulp, maar opsluiting, deportaties en militarisering van grenzen.
Dit proces is al lang gaande. Sinds 2015 is dit in een stroomversnelling gekomen. EU-lidstaten sturen militairen naar de grenzen om deze te bewaken. Er is zo’n 1.000 kilometer aan grensmuren en -hekken gebouwd in Europa. Militaire EU-missies in Afrika krijgen de taak “vluchtelingen stoppen” erbij. Dictatoriale regimes, zoals die in Soedan, Tsjaad en Wit-Rusland, worden ingeschakeld als externe grensposten. Missies van EU-grensbewakingsdienst Frontex op de Middellandse Zee moeten de oversteek naar Europa tegenhouden. En met Operatie Sophia voor de kust van Libië startte de EU de eerste echte militaire missie tegen migratie. Dat zijn maar wat voorbeelden. Alles wordt in stelling gebracht, van drones tot biometrische databases. De Nederlandse regering doet daar hard aan mee. Aan de Frontex-operaties, het trainen van de Libische kustwacht, het sluiten van deals met dictaturen. En Nederland werkt actief mee aan het belemmeren en criminaliseren van reddingswerk op de Middellandse Zee.
Dit heeft desastreuze gevolgen. Geweld tegen vluchtelingen neemt toe, binnen en buiten Europa. Vluchtelingen worden gedwongen steeds gevaarlijkere routes te nemen. En ze worden zo in handen van criminele mensensmokkelnetwerken gedreven. De EU zegt mensensmokkel te willen bestrijden. In realiteit creëert het beleid van de EU juist de markt voor mensensmokkel. Het EU-beleid zorgt voor meer doden. En op langere termijn zullen er alleen maar meer vluchtelingen door komen.
De EU blijft desondanks ramvast op deze koers zitten: grensbewaking opvoeren en militariseren. Frontex breidt in hoog tempo uit en krijgt miljarden euro’s extra. Ruim 2 miljard daarvan is bestemd voor het kopen of leasen van materieel voor grensbewaking. Daarnaast geeft de EU miljarden euro’s subsidies voor het versterken van grenzen en het uitvoeren van deportaties. Ook naar landen buiten Europa gaat steeds meer geld om vluchtelingen al eerder tegen te houden. Naar schatting sterven nu nog veel meer vluchtelingen in de woestijn dan op zee. Nog verder buiten ons beeld.
Wie profiteert van al die miljarden geld voor grensbewaking? De wapenindustrie hoort de kassa rinkelen. Die heeft alles in de aanbieding: van schepen en helikopters tot nachtzichtcamera’s en gezichtsscanners. De grensbewakingsmarkt groeit met zo’n acht procent per jaar. En dat is geen toeval. De wapenindustrie heeft grote invloed op het migratiebeleid. Lobbyisten zijn kind aan huis bij de EU-bestuurders, met één boodschap: “Migratie is een veiligheidsprobleem. Dat moet je met militaire middelen bestrijden, wij hebben die middelen.”
Diezelfde bedrijven verdienen eerst goed aan het leveren van wapens die de oorlog en repressie waarvoor mensen op de vlucht slaan gaande houden. Grote hoeveelheden Europese wapens gaan naar het Midden-Oosten en Afrika. Voor meer dan 120 miljard euro in de afgelopen tien jaar.
Ook de Nederlandse industrie doet mee. Grote wapenbedrijven als Airbus en Thales zijn belangrijke profiteurs. Actiegroep Stop the War on Migrants voert een campagne tegen ze. Sluit je aan! De Libische kustwacht staat bekend om het aanvallen van vluchtelingen en reddingsschepen. Dat doet deze onder meer met patrouilleschepen van de Nederlandse scheepsbouwer Damen. Damen leverde ook schepen voor grensbewaking aan bijvoorbeeld Marokko, Tunesië, Turkije en het Verenigd Koninkrijk, dat ze inzet om de oversteek van Calais over het Kanaal tegen te houden.
We zouden hier elke dag kunnen staan. Want elke dag vallen er doden door het Europees migratiebeleid. Dit beleid moet stoppen. Geen grensbewaking, maar veilige vluchtroutes. Geen deportaties, maar opvang en steun. Geen reddingswerk hinderen, maar werken aan het wegnemen van oorzaken die mensen dwingen te vluchten. Dus ook: stop wapenhandel.
Mark Akkerman
En hier de bijdrage van Rens den Hollander op deze manifestatie:
We zijn hier uit solidariteit met Sea-Watch 3, protest tegen mogelijke vervolging van Sea-Watch kapitein Carola Rackete. Ook zijn we hier uit solidariteit met iedereen op de vlucht naar een beter leven. Het criminaliseren van vluchtelingen en de steun aan hen, speciaal op zee, moet onmiddellijk stoppen.
‘Ik kan niet geloven dat ik er tegen moet protesteren, mensen te laten verdrinken’, zo luidt een leus in een demonstratie ivm Sea-Watch onlangs in Duitsland.
Toch staan we dat hier vandaag in feite wel te doen.
Kapitein Carola voer vorige week het schip de Sea-Watch 3 zonder toestemming de haven van Lampedusa binnen, nadat ze tevergeefs meer dan twee weken wachtte op instructies van de betrokken autoriteiten, waaronder Nederland en Italië, om de nog overgebleven 40 geredde vluchtelingen van boord te laten gaan. Door haar actie heeft ze de rechten van de geredde mensen afgedwongen om op een veilige plaats van boord te kunnen gaan. Dit is ook de zienswijze van de Italiaanse rechter, die eiste haar onmiddellijk in vrijheid te stellen.
De Sea-Watch 3 was één van de weinige NGO-reddingsschepen die nog voer op de Middellandse zee, maar dit zal vanaf 15 augustus praktisch onmogelijk worden door nieuwe Nederlandse regelgeving.
Italië heeft Carola gearresteerd, en het schip geconfisceerd, Italië wil Carola het land uitzetten en stelt strafvervolging tegen haar in. En dit allemaal omdat zij en de Sea-Watch crew mensenlevens redden, haar plicht volgens het zeerecht uitgevoerd heeft, namelijk mensen die het zwaar hebben op zee te redden en naar de dichtstbijzijnde veilige plaats aan land te brengen.
De criminaliserende beeldvorming is onderdeel van de war on migration, Frontex, de gemilitariseerde EU grensbewaking, met als doel migratie tegen te gaan. En daarbij past blijkbaar dat schepen als de Sea-Watch 3 en crew, in hun zo noodzakelijke reddingswerk geblokkeerd en gecriminaliseerd worden. De Sea-Watch 3 moet onmiddellijk vrijgegeven worden opdat ze kan uitvaren, voordat er nog meer vluchtelingen verdrinken of getraumatiseerd raken op zee.
De bootvluchtelingen komen veelal terecht in Libische detentiekampen, in één daarvan kwamen gisternacht nog tientallen migranten om door een bombardement. In Libië is de burgeroorlog weer losgebarsten, het is er zeer onveilig.
Carola is dan weliswaar weer vrij, maar de aanklacht van mensensmokkel blijft, vervolging en zware straffen zijn hangen haar boven ’t hoofd.
De schandalige onmenselijke VVD heeft ondertussen gisteren proefballon opgelaten en vandaag weer ingetrokken om het oppikken van migranten uit zee strafbaar te stellen, want het zou de ‘laatste schakel zijn in de keten van mensensmokkelaars, aldus de VVD w.o. Broekers Knol.
Ook D66 en CU reageerden dat juist het niet oppikken uit zee strafbaar is. Maar de toon is gezet…
We eisen van de Nederlandse overheid:
1. Roep de Italiaanse regering op om Carola niet te vervolgen. Stop het criminaliseren van (steunverlening aan) vluchtelingen!
2. Laat de Sea-Watch 3, welke vaart onder Nederlandse vlag, haar noodgedwongen reddingswerk weer zo snel mogelijk hervatten.
3. Vluchtelingen welkom, vrijheid van beweging voor iedereen! Freedom of movement for all!
Vrienden van Sea-Watch
Bij die gelegenheid was ik de laatste spreker. Ik zei:
Ik ben Marianne van Ophuijsen, Vrouw voor Vrede, journaliste.
Iemand zei daarnet dat we het recht hebben mensen die dreigen te verdrinken te redden. Ja, natuurlijk hebben we dat recht. Maar dat is niet alles. Het is niet alleen ons recht, het is onze plicht. Het is verplicht bij wet in alle landen ter wereld, en volgens alle religies die ik me kan voorstellen.
En denk niet dat het iets is van vandaag of gisteren. Veertig jaar geleden waren er ook al veel mensen die probeerden uit of via Marokko naar Spanje en dan verder Europa in te komen. Natuurlijk hadden ze geen paspoort, die krijg je daar niet zonder veel geld en de juiste relaties, en geen geld, anders hoefden ze niet weg uit hun land waar het oorlog was of de oogst was mislukt of ze werden vervolgd om hun geloof of geaardheid. Rond 1975 schreef ik er al over; ik noemde toen de Middellandse Zee een massagraf. Ik was niet de enige, ik las het ook in Le Monde, destijds een van de betrouwbaarste kranten ter wereld. We wisten het, of hadden het kunnen weten, maar niemand deed iets, geen petities, geen demonstraties, geen manifestaties zoals nu. Ik ben blij dat de mensen een halve eeuw later langzaamaan wakker worden, mede dankzij de social media; die maken hun naam nu eens waar.
Tot slot: zolang Rutte het hier voor het zeggen heeft en wetten voorstelt zoals onlangs, schaam ik me voor deze premier en voor deze regering in mijn land, ONS land.