We deden maandag met Doorbraak in vijf steden mee aan Dag van de Arbeid-vieringen. Mayday is historisch gezien en wereldwijd een belangrijke dag voor links. Een dag van gezamenlijkheid, van inspiratie, van energie bijtanken, en in bepaalde opzichten ook een dag die een beetje een graadmeter vormt voor de linkse beweging. Zoals wel vaker de laatste jaren, konden we er best enthousiast over zijn, maar zagen we her en der ook de steeds terugkerende beperkingen.

In Amsterdam liepen duizenden mensen mee in een demonstratie langs de hoofdkantoren van de grote graaiers. Zoals wel vaker bij dit soort centraal georganiseerde FNV-acties had het wel wat energieker gekund. De tocht voerde ook door parken waar natuurlijk niet heel veel mensen zijn. Aangekomen op het festivalterrein ontstond er al snel een picknicksfeer. Mooi was wel dat op diverse momenten de stakers van Albert Heijn het woord kregen op het podium.

Wij liepen zelf in het kader van “klimaatstrijd = klassenstrijd” vooral mee met het krachtige blok van het FNV-klimaatnetwerk. Daar werden strijdbare ecologische, anti-kapitalistische en anti-racistische leuzen geroepen. Ook was er een zeer sterk blok van domestic workers en schoonmakers: “Wij zijn onmisbaar en nooit meer onzichtbaar” en “Cleaners and domestic workers walk together for recognition and respect” stond er op hun spandoeken.

Ook de FNV-werknemers die vechten voor een betere cao voor zichzelf waren nadrukkelijk aanwezig. Daar zijn we vanzelfsprekend solidair mee, maar we realiseren ons ook dat het wel de leden zijn die voor die hogere lonen zullen moeten opdraaien. Vraag is of er binnen de bond in plaats daarvan niet veel beter flink genivelleerd kan worden. Is het sowieso nodig dat een bestuurder drie keer het minimumloon verdient? Het lijkt ook om allerlei redenen logischer als bondsmedewerkers ongeveer hetzelfde zouden verdienen als de mensen die ze vertegenwoordigen. En daarnaast: het was het mooi geweest als de FNV-ers ook zouden strijden voor meer zeggenschap, tegen de top-down structuren en mentaliteit bij de bond.

Rotterdam

In Rotterdam begon de 1 mei-viering met een manifestatie voor het stadhuis, met eerder braderie-achtige vibes dan een strijdbare sfeer. Zoals elk jaar, werd de viering er gedomineerd door de vlaggen en spandoeken van Turkse autoritair-linkse stromingen, zoals van de maoïsten van de TKP/ML (Partizan). Het maoïsme heeft tientallen miljoenen doden veroorzaakt, en het is onbegrijpelijk dat er nog steeds linksen zijn die zo’n ideologie aanhangen. Het bestaan van maoïstische organisaties – en erger nog: het accepteren van hun aanwezigheid op dit soort linkse momenten – is bepaald geen fijn uithangbord voor de beweging. Als dit is hoe links denkt, wie gaan we dan overtuigen om mee te doen aan de algehele bevrijdingsstrijd?

Naast de TKP/ML was er de oorspronkelijk eveneens maoïstische, maar inmiddels uitgesproken stalinistische MLKP. Beide vechten aan Koerdische zijde mee in Syrië. Daarnaast was ook de juist nadrukkelijk anti-Koerdische DHKP-C aanwezig. Die inmiddels helemaal geïsoleerde revolutionaire beweging staat erom bekend dat ze nu en dan hun eigen kameraden vermoorden. Verder waren er onder meer vlaggen van de Sri Lankaanse Tamil Tigers te zien, die ook niet bepaald bekend staan als een baken van zorg om mensenlevens (denk bijvoorbeeld aan hun zelfmoordaanslagen).

Gelukkig was er meer dan alleen dit autoritaire partij-links. Bijvoorbeeld een actiebordje voor de stakers bij Albert Heijn en een voor minstens 14 euro minimumloon. En daarnaast hadden wij twee borden tegen het arbeidsethos. We hebben besloten om niet mee te lopen met de demonstratie die volgde.

Groningen

In Groningen begon MayDay met een mars richting een park, waar standjes met eten en informatie van linkse organisaties klaar stonden. Er waren speeches van onder meer Kraaiennest (krakers), de Vrije Bond, de IS, de Groninger Studenten Bond (GSB), Rood en Fridays for Future. Het was erg geslaagd, alleen jammer dat vrijwel uitsluitend jonge mensen meededen.

Utrecht

In Utrecht deden zo’n 75 mensen mee aan een goed georganiseerde manifestatie en een demonstratie van het Griftpark naar het stadscentrum en terug. De spandoeken en leuzen gaven blijk van een zeer intersectioneel protest. Er was tot halverwege geen politie te bekennen, maar toch ging er een zwart blokje op kop. In plaats van een uitnodigende sfeer, van openheid en vrolijkheid te creëren richting de voorbijgangers, die immers voor het overgrote deel eveneens arbeiders zijn, kreeg de demonstratie hierdoor de uitstraling van een expeditie in vijandig gebied. Er lijkt momenteel veel sympathie te bestaan voor stakingen, zoals eerder in de ziekenhuizen en nu bij Albert Heijn, maar op zo’n naar binnen gekeerde manier zal het moeilijk worden om daar aansluiting bij te vinden. Toen er uiteindelijk twee agenten opdoken, toonden die geen interesse in de leuzen die naar hen geroepen werden, zoals “All Cops Are Bastards” en “Tout le monde déteste la police” (of misschien verstonden ze geen andere talen). Op de weg terug gooiden onbekenden drie eieren naar de demonstratie en een stukje verderop liepen we nog twee bekende neo-nazi’s tegen het lijf. Die werden meteen weggejaagd. Gelukkig voor de fascisten kwam de politie, die achter de mars aangereden was, tussenbeide.

Terug in het park was het tijd voor de speeches. De Feminists Against Abelism (FAA) lieten weten niet te kunnen komen en vroegen de deelnemers om de speech van vorig jaar te bekijken op Youtube. Horeca United, die er vorig jaar ook bij waren hielden een kort praatje. Onder de sprekers waren helaas ook twee maoïsten. Te beginnen van de Revolutionaire Eenheid (RE) die ook in Rotterdam aanwezig waren. Dat zijn fans van Jose Maria Sison, de onlangs overleden leider van de Filipijnse Communistische Partij (CPP). Een partij die de afgelopen decennia honderden partijleden en andere linksen (zoals trotskisten) heeft gemarteld en vermoord. Toen de extreem-rechtse en bijzonder moordlustige dictator Duterte daar aan de macht kwam, beschouwde Sison hem opmerkelijk genoeg lange tijd als een kameraad. De andere maoïstische spreker was lid van het National Democratic Front, een van de organisaties van de CPP. Het blijft raar dat anarchisten en andere democratische linksen op MayDay samen demonstreren met, en luisteren naar speeches vanuit, bewegingen die hun kameraden aan de andere kant van de wereld letterlijk met honderden over de kling jagen. Het werkt bij velen van ons erg vervreemdend, en maakt MayDay in ieder geval veel minder tot een viering van algehele bevrijding.

Parijs

Een van ons is in Parijs, en daar maakte MayDay als vanzelfsprekend onderdeel uit van de al weken durende strijd tegen de ondemocratisch doorgedrukte verlaging van de pensioensgerechtigde leeftijd door president Macron. De niet aflatende strijdbaarheid van de Franse vakbonden en andere linkse organisaties is een inspiratie voor andere Europese landen.

Eric Krebbers