Morgen belanden Leidse ongedocumenteerden mogelijk op straat, ondanks coronarichtlijn van ministerie van VWS
De Fabel van de illegaal, het Doorbraak-spreekuur voor ongedocumenteerden in Leiden, stuurde gisteren het onderstaande persbericht naar lokale en landelijke media.
De Fabel van de illegaal luidt de noodklok. Aanstaande vrijdag 1 mei sluit de Leidse Bed-, Bad-, Broodopvang (BBB) haar deuren voor ongeveer de helft van haar ongedocumenteerde bewoners. Die lopen daarmee het levensgrote risico op straat terecht te komen. De Fabel van de illegaal heeft signalen dat minstens drie van hen (en mogelijk meer) vanaf vrijdag dakloos zijn, omdat zij geen opvang hebben in eigen kring. In de reguliere daklozenopvang wil de gemeente alleen mensen opvangen die door coronagerelateerde redenen dakloos worden. Dat gaat in tegen de coronarichtlijn van het ministerie van Volkgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) van 1 april jl. Wij vinden het onacceptabel dat ongedocumenteerden in Leiden op straat moeten slapen.
Deze BBB-bewoners gaan niet naar de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV) in Rotterdam. Zij blijven in Leiden omdat ze de stad en de mensen kennen, en hun eventuele medische behandelingen hier willen voortzetten. Ze willen en kunnen hun sociale en steunnetwerken niet kwijtraken. De afstand Leiden-Rotterdam is onoverbrugbaar voor iemand zonder inkomen die dus geen vervoerskosten kan betalen. Familie, vrienden, behandelaars en ondersteuners opzoeken is, eenmaal in Rotterdam, onmogelijk. Sociale contacten en vertrouwensrelaties met behandelaren zijn onmisbaar voor het algemene welzijn van elk mens. Voor ongedocumenteerden zijn deze contacten extra van belang, omdat zij van veel formele voorzieningen en vormen van ondersteuning worden uitgesloten. Wij blijven ons daarom verzetten tegen het idee dat er geen opvang in Leiden nodig zou zijn.
Daarnaast is het te gek voor woorden om in deze tijd, met alle coronamaatregelen en besmettingsrisico’s, de opvang te sluiten en mensen over te plaatsen. Bij het verplaatsen naar Rotterdam komen deze mensen onvermijdelijk in aanraking met grote groepen andere daklozen waarmee eerder nog geen contact was.
Iedereen moet van de overheid zoveel mogelijk thuisblijven. Thuis is voor de BBB-bewoners in Leiden, in de opvang waar ze al jaren zitten, met de medebewoners die ze al jaren hebben. Thuisblijven zou voor hen moeten betekenen dat ze niet hoeven te verplaatsen, en dus geen sluiting van de BBB.
Het ministerie van Volkgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bracht op 1 april 2020 een coronarichtlijn uit naar alle gemeenten, met de oproep om de daklozenopvang ruimhartig toe te passen. Een citaat uit die richtlijn: “Vanuit humanitaire overwegingen is het wenselijk tijdelijk (voor de duur van de aanvullende maatregelen van het kabinet) plekken te realiseren voor niet-rechthebbenden.” De Fabel van de illegaal riep daarop de gemeente Leiden op om ook plekken te reserveren voor BBB-bewoners die geen oplossing in hun eigen netwerk kunnen vinden en vanaf vrijdag op straat staan. Maar volgens de gemeente gelden deze verruimde maatregelen alleen voor mensen die vanwege coronagerelateerde situaties op straat komen te staan. Dit valt echter niet uit de richtlijn te halen, en is dus door de gemeente zelf toegevoegd. De Fabel van de illegaal vreest dat de gemeente dit argument zal gebruiken om BBB-bewoners vrijdag op straat te zetten, terwijl de landelijke overheid het onwenselijk acht dat tijdens de pandemie mensen op straat slapen.
De gemeente zegt dat de BBB moet sluiten vanwege het landelijke besluit om LVV’s te openen, en dat zij daarin de landelijke overheid volgen. In lijn met deze redenering zal dan ook nu de landelijke overheid moeten worden gevolgd. Dat houdt in dat voor de duur van de coronamaatregelen álle dakloze mensen in Leiden moeten worden opgevangen. Dus ook de BBB-bewoners die niet naar Rotterdam gaan en die geen eigen opvang hebben kunnen regelen. Mensen zonder papieren in deze tijd op straat laten staan, is niet alleen volstrekt onbehoorlijk, het is ook nog eens in strijd met het beleid van het ministerie van VWS.
Achtergrond
De Fabel van de illegaal is een Leidse steunorganisatie voor mensen zonder papieren, en onderdeel van de landelijke organisatie Doorbraak.
De gemeente Leiden besloot eind vorig jaar dat de Leidse BBB moet sluiten. Alle bewoners zouden naar de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV) in Rotterdam moeten gaan. De Fabel van de illegaal en andere organisaties, waaronder diaconaal centrum De Bakkerij, hebben er respectievelijk eind vorig jaar en begin dit jaar al bij de gemeente Leiden op aangedrongen dat de Leidse BBB opengehouden moet worden. Wij voorzagen problemen met mensen die op straat of anderszins in erbarmelijke omstandigheden terecht komen. Ook wezen we op de tijdelijkheid van de opvang in Rotterdam, en de strengere toelatingseisen. Hierdoor is het te verwachten dat sommige mensen geweigerd zullen worden, en anderen na enige tijd weer op straat terecht zullen komen. Deze mensen komen dan weer naar Leiden terug, de stad waar zij eerder hun netwerk hadden. Het gaat hier om Leidse inwoners waarvan de meesten al jarenlang, soms wel vijftien jaar, in Leiden verblijven. Mensen overplaatsen naar een andere stad waarbij zij heel hun netwerk en vertrouwensrelaties met behandelaren kwijtraken is onmenselijk, zo stelden wij. Het is om al deze redenen onverstandig én onnodig hardvochtig van de gemeente Leiden om alle opvangvoorzieningen hier te sluiten.
Onze open brief is in maart in de commissievergadering Onderwijs en Samenleving besproken, waarbij een groot aantal BBB-bewoners aanwezig was. De SP en Partij Sleutelstad spraken zich hier uit tegen de sluiting. Ook zijn er een aantal overleggen geweest tussen de gemeente Leiden en alle steunorganisaties die zich bezighouden met mensen zonder verblijfsvergunning. Het laatste overleg was vorige week. Opnieuw bleek daar de hardnekkigheid van de gemeente over het sluiten van de opvang. Dit terwijl de sluiting door meerdere organisaties ten stelligste wordt ontraden.
De Fabel van de illegaal