Nederlandse universiteiten reproduceren een wit koloniaal kennisregime

De Nederlandse universiteiten zijn een bastion van witte mannen en reproduceren een wit koloniaal kennisregime, zo wordt gesteld in een essaybundel voor de Rijksoverheid. Hoe hogerop in de academische hiërarchie men kijkt, hoe witter het er is. Universiteiten moeten daarom quota instellen vanwege de historische schuld die zij hebben ten aanzien van mensen van kleur, wordt betoogd. In de essaybundel “Doorwerking van slavernijverleden” reflecteren tien wetenschappers vanuit hun expertise op de vraag in welke mate het Atlantische slavernijverleden kan doorwerken in hedendaagse ervaringen met discriminatie en racisme. De bundel bevat een bijdrage van Patricia Schor, onderzoeker aan de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen van de Radboud Universiteit en betrokken bij het NWO-project “Figures of Race in Dutch Modernity: Blacks, Jews and Muslims”. Schor wijst erop dat het gehanteerde diversiteitsbeleid niet heeft geleid tot significante aantallen Nederlanders van kleur op de universiteit, noch tot de kritische perspectieven van zwarte studenten die geïncludeerd zijn op de universiteit. In haar essay schrijft zij over de fundamentele kwestie van de productie van kennis over het transatlantische slavernijverleden en over de doorwerking daarvan in het hedendaags racisme. Evenals andere instituties moet ook de universiteit rekening houden met de structurerende kracht van systemisch racisme, zegt Schor. “De universiteit is dus niet van ons allemaal, maar moet het (nog) worden.” Zij wil in haar essay aangeven hoe anti-zwart racisme een organiserend principe is in Nederland. Schor benadrukt dat de universiteit daarenboven een kennisregime reproduceert dat mede tijdens het slavernijverleden is bepaald. “Nederland was de afgelopen eeuwen cruciaal voor de productie van een kapitalistisch begrip van de mens, waarbij alles werd onderworpen aan een notie van eigendom”, schrijft Schor. Daarmee werd de imperiale en epistemische macht van Nederland en Europa over de hele wereld sterk beïnvloed. Deze epistemische en materiële orde is ons koloniale en imperiale erfgoed, aldus Schor. Het huidige neo-liberale kapitalisme borduurt voort op dit wereldwijde raciale productiesysteem, dat niet los gezien kan worden van de vestiging van een constitutionele monarchie; in andere woorden: “een democratie onder condities van onvrijheid, ofwel het raciale contract”.

Frans van Heest in ‘Nederlandse universiteiten reproduceren een wit koloniaal kennisregime’ (Scienceguide.nl)