Net als op de Banda-eilanden pleegde de VOC ook in West-Seram genocide

Na een decennialange strijd lukt het de VOC in 1656 koloniale controle te krijgen over de Ambonse eilanden. Het gebied dat het meest te lijden heeft gehad onder deze strijd is West-Seram, ook wel Hoamoal, dat oorspronkelijk onder het sultanaat van Ternate viel. “Het was een van de grootste verzetshaarden in het gebied en werd daarom vanaf 1625 met grote regelmaat aangevallen door de VOC. Door het omhakken van kruidnagelbomen, het verwoesten van leefgebied, en het uiteindelijk deporteren van de weinigen die na de laatste grote oorlog van 1651-1655 nog over waren, bracht de VOC West-Seram uiteindelijk onder haar controle.” De manier waarop de VOC te werk ging in West-Seram doet denken aan het optreden van de VOC in de Banda-eilanden, die in de periode van 1609-1621 nagenoeg geheel werden ontvolkt. Volgens Mostert was die gebeurtenis een klein maar belangrijk onderdeel van de conflicten die hij beschrijft in zijn proefschrift. “Het zette de relaties met andere gebieden op scherp en droeg daarmee bij aan de latere conflicten. Binnen de VOC werd het bovendien gezien als zowel een afschrikwekkend als inspirerend voorbeeld. Sommige VOC-beambten vonden het afschuwelijk wat er gebeurd was, maar anderen zagen het optreden van Jan Pieterszoon Coen vooral als een effectieve manier om problemen op te lossen.” Hoe de VOC uiteindelijk op West-Seram huishield heeft in ieder geval veel gemeen met de ontvolking van Banda. De VOC deed er alles aan om de samenleving van West-Seram volledig uit te wissen. “De weinige mensen die in 1655 nog over waren werden zo dun mogelijk uitgesmeerd over huishoudens op andere eilanden. Het idee was om hun samenleving volledig te doen verdwijnen, of, zoals een hoge VOC-beambte het verwoordde, ‘ze hun eigen naam des te verder te doen verliezen’. Tegenwoordig zou je dat wellicht genocide noemen.”

Sabine Waasdorp in Voedselvernietiging en ontvolking. Hoe de VOC een kruidnagelmonopolie kreeg op de Ambonse eilanden (Universiteitleiden.nl)