No More Blackface Leiden zet winkeliers en burgemeester te kijk vanwege Zwarte Piet

Geplaatst op door

Het Sinterklaasfeest is weer voorbij. Daarom heeft de actiegroep No More Blackface Leiden (NMBL), waar ook Doorbraak-activisten aan meedoen, onlangs een overzicht gegeven van de recente campagne “In de etalage” en nog wat andere kwesties rond de Zwarte Piet-figuur in Leiden en directe omgeving. NMBL heeft de afgelopen tijd ondernemers, winkeliersverenigingen, scholen en de Leidse burgemeester Henri Lenferink gevraagd om per direct een einde te maken aan de promotie van de racistische karikatuur die Zwarte Piet nu eenmaal is.

De actiegroep heeft acht ondernemers aangeschreven met Zwarte Piet-uitingen in hun etalage of in de rest van hun winkel. Vijf ervan waren winkels in Leiden, twee in Oegstgeest, en één in Leiderdorp. Per mail heeft NMBL hen verzocht om die Zwarte Piet-uitingen weg te halen. Nadat de actiegroep hen had gemaild, hebben twee winkels (een verfwinkel en een chocolaterie) het Zwarte Piet-materiaal verwijderd. Bij de verfwinkel ging het om Zwarte Piet-poppen en bij de chocolaterie om Zwarte Piet-chocolade.

Zwarte Piet-ondernemingen

De overige zes ondernemers hebben hun Zwarte Piet-uitingen niet verwijderd uit hun etalage of de rest van hun winkel. Omdat ze op die manier vermoedelijk zijn doorgegaan met de promotie van de racistische karikatuur, heeft NMBL hen te kijk gezet door hun namen te noemen op de Facebook-pagina van de actiegroep. Het gaat om de volgende ondernemingen:

Overigens is het verheugend dat slechts een van alle winkels die NMBL tijdens de campagne in 2019 had aangeschreven wegens de aanwezigheid van Zwarte Piet-materiaal, nu opnieuw Zwarte Piet-producten in de winkel had staan. En die onderneming heeft na een recente mail van de actiegroep dat materiaal verwijderd. Volgens NMBL heeft het geholpen dat de actiegroep de Zwarte Piet-ondernemingen uit 2019 in aanloop naar het Sinterklaasfeest in 2020 alvast had gewaarschuwd om dit jaar niet opnieuw gebruik te gaan maken van Zwarte Piet-producten.

Verder kreeg NMBL nog een melding binnen over bakkerij Meijers in Leiden, die een taart met een Zwarte Piet-afbeelding had afgeleverd als Sinterklaasattentie bij medewerkers van onderwijsinstelling LOI. Daarop legde de actiegroep telefonisch contact met de bakkerij, waarbij de bakkerij beweerde dat men geen producten meer verkoopt met Zwarte Piet-uitingen. Bij de taart zou het gaan om een oude verpakking met Zwarte Piet-plaatjes, die nog in het magazijn zou staan. Een klant zou daar expliciet om hebben gevraagd.

Zwarte Piet-brandweer

Bovendien heeft NMBL nog twee andere kwesties aangepakt. De actiegroep heeft een mail gestuurd naar De Wolf Entertainment, een bedrijf dat niet alleen Zwarte Pieten verhuurd, maar ook een groot aantal blackface-foto’s op de eigen website heeft staan. Het bedrijf eet van twee walletjes: ze verhuren Zwarte Pieten en roetveegpieten. Volgens de actiegroep gaat het bij dit bedrijf om commerciële hardcore pietofielen die grof geld verdienen met het reproduceren van de racistische karikatuur. Het bedrijf heeft niet inhoudelijk gereageerd op de mail.

De andere kwestie ontstond vanwege een melding over meerdere Zwarte Pieten in een brandweerbusje dat zich bevond in de buurt van het Leiderdorpse ziekenhuis. Publieke middelen als dit brandweerbusje voor personenvervoer worden blijkbaar ingezet voor de promotie van de Zwarte Piet-figuur. Dat was voor NMBL de reden om ook daar ophef over te maken. De actiegroep schreef een open brief naar de Leidse burgemeester Lenferink, omdat die tegelijk ook voorzitter is van de Veiligheidsregio Hollands Midden, waar de brandweer onder valt.

“Het busje was versierd met cadeautjes aan touwtjes”, schrijft NMBL aan de burgemeester. “Het ging niet om een bluswagen, maar om een busje voor personenvervoer. Door de kleur en de strepen op het busje was het overduidelijk dat het van de brandweer was. We brengen u van de Zwarte Pieten in het brandweerbusje op de hoogte, omdat de brandweer wordt georganiseerd vanuit de veiligheidsregio waar u de voorzitter van bent. Met geld van gemeenten aan de veiligheidsregio wordt de brandweer gefinancierd. Met andere woorden: het gaat om publiek geld en om uw verantwoordelijkheid. Wij stellen deze kwestie bij u aan de orde, omdat wij strijden voor de afschaffing van de Zwarte Piet-figuur. Zwarte Piet is een racistische karikatuur van mensen van Afrikaanse herkomst. U bent bekend met onze standpunten, want u hebt enige jaren geleden met vertegenwoordigers van onze groep gesproken. Ook hebben onze vertegenwoordigers meerdere keren ingesproken bij de gemeentecommissie en rapporten aangeboden aan de gemeente waar u de burgemeester van bent, namelijk de gemeente Leiden. Uw gemeente is na een overgangsperiode van twee jaar overgestapt op een beleid van roetveegpieten.”

NMBL zet ook nog andere argumenten in: “Wij maken er bezwaar tegen dat mensen binnen uw brandweerkorps zich met publiek geld en middelen (brandweerbusje) en onder uw verantwoordelijkheid zwart schminken en verkleden tot Zwarte Piet. De brandweer moet er zijn voor iedereen. Daar past het gebruik van het racistische stereotype Zwarte Piet absoluut niet in. Denkt u eens in hoe het voor zwarte medelanders is om te zien dat er bij de publieke diensten nog steeds geen respect is voor hun waardigheid. En dit zijn dan de mensen die moeten helpen in geval van ongelukken en brand. Daarnaast gaat het gebruik van Zwarte Piet lijnrecht in tegen ontwikkelingen in de Leidse regio, waarbij niet alleen Leiden is overgestapt op roetveegpieten, maar ook Leiderdorp en Voorschoten. Verreweg de meeste scholen en winkels in de regio zijn ook gestopt met (het afbeelden van) Zwarte Pieten. Dit is overigens niet alleen een trend in deze regio, maar ook landelijk gezien.”

Op de werkvloer

Aan het eind van de brief roept de actiegroep de burgemeester op om zijn verantwoordelijkheid te nemen: “Wij vragen van u om alles in het werk te stellen om de Zwarte Piet-figuur binnen publieke organisaties in de veiligheidsregio Hollands Midden af te schaffen. Niet alleen op de werkvloer van de brandweer, maar ook op die van de politie, de gemeente-ambtenaren en andere publieke instellingen. Niet alleen moeten er geen Zwarte Piet-verkleedpartijen meer plaatsvinden, maar ook moeten er geen andere Zwarte Piet-uitingen meer zijn, bijvoorbeeld in de vorm van stickers, posters, chocolade en liedjes. Tot slot, voor de duidelijkheid: de Zwarte Piet-figuur is pas afgeschaft als er geen egaal geschminkte gezichten meer zijn (maar slechts een enkele roetveeg in het gezicht), geen pruiken van zwart kroeshaar, geen gouden oorringen, geen (dikke) rode lippen, geen zwarte handschoenen en geen zwarte maillots.”

Harry Westerink