Nu.nl-artikel over stakingen lijkt geen journalistiek, maar een opiniestuk van werkgevers

“Vakbonden blaffen wel, maar bijten niet voor hogere lonen”, kopte Nu.nl zaterdag. Waar hebben jullie het over? Verwonderlijk dat er zowel wordt gewaarschuwd voor een loon-prijsspiraal, maar ook dit wordt gezegd. Ik kom vaak artikelen tegen met een frame, maar zelden zoiets dat alinea na alinea onwaarheden spuwt. Een reactie van een vakbondsjurist.

Het begint al in de eerste alinea: “Vakbonden zetten de onderhandelingen op scherp om meer aandacht te krijgen voor hun zaak: compensatie van het koopkrachtverlies van werknemers. Maar het blijft vaak bij dreigen, want er zijn de laatste tijd veel cao’s afgesloten. Van een stakingsgolf is geen sprake.” Natuurlijk zijn er veel cao’s gesloten. Na een staking sluiten we namelijk ook cao’s af (vaak beter dan het eindbod van de werkgever!). Cao’s hebben ook allemaal een eigen looptijd, dus nieuwe cao’s worden het gehele jaar afgesloten.

“Er wordt alleen gestaakt bij wat kleine bedrijven”, om vervolgens VDL Nedcar (!) te noemen, waar de arbeiders het werk hebben hervat nadát ze hun eisen kracht hadden bijgezet. Er is gestaakt bij de NS, het streekvervoer, de ING, de gemeenten… de distributiecentra van Ahold??? Klein grut…

“Maar een zogenaamde ‘hete lente’ blijft uit. In Duitsland lag het trein- en vliegverkeer meerdere keren plat. En het Duitse spoorwegpersoneel legt zondagavond opnieuw het werk neer, voor vijftig uur. Zo’n massale staking is in ons land dit jaar nog niet voorgekomen. Sterker nog: bij zowel de staking in het streekvervoer als die bij Albert Heijn deden niet alle werknemers mee. De animo is er dus niet bij al het personeel”, aldus auteur Ertan Basekin.

Intens vreemde vergelijking dit, aangezien de cao’s voor spoorwegen deels vorig jaar en deels dit jaar zijn onderhandeld, waarbij het openbaar vervoer voor een groot deel ook plat lag (zij het per regio, omdat per regio gestaakt werd). Dan snap je ons cao-systeem gewoon niet.

Ja, in Nederland wordt anders gestaakt dan in andere landen. Hier wordt veel gestaakt en vervolgens weer aan het werk gegaan. Overigens niet met minder effect. Trouwens, nooit doen alle werknemers mee. Je hebt ook niet alle werknemers nodig om een bedrijf plat te staken.

Het artikel gaat verder: “Er wordt wel veel gedreigd vanuit de vakbonden, en er zijn ook wel acties, maar toch wordt uiteindelijk steeds weer verder onderhandeld. Dat gebeurde bijvoorbeeld in het streekvervoer, waar de stakingen veel onvrede bij reizigers veroorzaakten. En bij Albert Heijn werd elf dagen gestaakt in verschillende distributiecentra. Daarna besloten de partijen weer om tafel te gaan en was er binnen anderhalve dag een akkoord over een loonsverhoging van 10 procent.”

Hé Nu.nl, zal ik een geheimpje verklappen? Onderhandelen over betere arbeidsvoorwaarden is het doel van acties! Als er gestaakt zou worden en er wordt niets uitonderhandeld, dan gaat er iets mis. Oprecht, Basekin, wellicht een goed idee om niet alleen werkgeversvereniging AWVN te spreken?

“Uit cijfers van statistiekbureau CBS blijkt dat we in Nederland niet massaal de boel platleggen. In het afgelopen jaar werd in totaal 33 keer gestaakt. In 2021 waren er 22 stakingen. Vorig jaar waren wel minder werknemers betrokken bij die stakingen, waardoor er ook minder werkdagen verloren gingen: 39.000 in 2022, tegenover 59.000 in 2021. ‘Het klimaat is harder’, zegt een woordvoerder van werkgeversvereniging AWVN. ‘Maar we hebben in ons land toch een cultuur van onderhandelen. Partijen kijken altijd per sector of bedrijf wat er mogelijk is. Van een stakingsgolf is geen sprake”, schrijft Basekin.

Waarom heb je het alleen over 2021 en 2022 als je wilt spreken over een stakingsgolf in 2023??? Waarom staan de cijfers van 2023 hier niet??? Ja, AWVN spreekt niet graag van een “stakingsgolf”, maar nogmaals, dat er onderhandelingen zijn, betekent niet dat er niet gestaakt wordt.

“Genoeg nieuwe cao’s zonder stakingen”, schrijft Basekin verder. Genoeg voor wie? Vanuit welk perspectief is dit geschreven? Hoe dan ook, stakingsdreiging is vaak al genoeg om een werkgever tot nieuwe inzichten te dwingen. Veel werkgevers hoeven dat niet uit te proberen.

En dan nog de historisch hoge loonstijgingen: hier wordt het beschreven alsof er geen reden is om te staken, omdat de lonen zo veel stijgen. Het omgekeerde is waar: de gemiddelde lonen stijgen veel meer in sectoren waar gestaakt wordt, en die drijven het gemiddelde op.

Kijk: andere meningen zijn er om opgeschreven te worden, en daar kan je niet om klagen. Goed om die discussies te hebben. Maar dit is gewoon een slecht stuk: slecht onderbouwd zonder kennis van zaken; het leest als een opiniestuk terwijl het pretendeert journalistiek te zijn.

Bo Salomons

(Dit artikel verscheen eerder als draadje op Twitter.)