Ongewenst beeld van Nederlands kolonialisme

Veel van de Nederlandse pers, zo laat de tentoonstelling zien, had er geen interesse in om onderzoek te doen naar Nederlandse misdaden of zelfs maar kritisch te zijn over het verloop van de oorlog. In plaats daarvan vertrouwde men op journalisten die ‘embedded’ waren bij het Nederlandse leger. Opvallend in de getoonde Nederlandse tijdschriften is het terloopse racisme tegen Indonesiërs – niet alleen jegens opstandelingen, maar ook Indonesiërs die gepresenteerd worden als voorstanders van het Nederlandse bewind worden bespot. Het is eigen aan kolonialisme om de onderworpen bevolking te denigreren en hen te vergelijken met kinderen die de leidende hand van de koloniale macht nodig zouden hebben. In hun neerbuigende houding tegen de Indonesiërs waren Nederlanders niet uniek – en net als andere koloniale machthebbers waren veel Nederlanders de eigen sprookjes gaan geloven waardoor de Indonesische opstand eerst verbazing, daarna woede over zoveel ondankbaarheid over alle ‘goede Nederlandse zorgen’ opwekte. Uitzonderingen waren linkse tijdschriften als Vrij Nederland of De Waarheid, de krant van de Communistische Partij. Deze bladen brachten wel nieuws over Nederlandse misdaden en de steun voor Indonesische onafhankelijkheid maar vanwege hun politieke signatuur was het hen niet toegestaan om journalisten en fotografen ter plekke hebben en ze moesten daarom voor een groot deel vertrouwen op getuigenissen van derden. Bij gebrek aan foto’s was het des te makkelijker om dit nieuws af te doen als republikeinse propaganda.

Alex de Jong in Ongewenst beeld van Nederlands kolonialisme (Grenzeloos)