Open brief aan de gemeente Apeldoorn: door Zwarte Pieten “helpers” te noemen verdwijnt niet op magische wijze het racisme
Vorige week werd bekend dat de landelijke Sinterklaasintocht dit jaar in Apeldoorn zal plaatsvinden. Die gemeente kondigde meteen aan dat er dit jaar geen Zwarte Pieten maar “helpers” bij de intocht zullen zijn. Het blijft echter volstrekt onduidelijk of die helpers dan ook van alle racistische kenmerken ontdaan zullen zijn. De actiegroep “NTR komt niet over de brug” schreef daarom een open brief aan de gemeente Apeldoorn en het intochtcomité. Hieronder de tekst van de brief.
Beste gemeente Apeldoorn,
Onlangs heeft u bekend gemaakt dat u een prestigieus evenement heeft binnengesleept: de landelijke intocht van Sinterklaas. Daarmee rust er op u ook een grote verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat dit evenement vrij is van racisme, wat in Nederland immers verboden is. Wat de uitkomst zal zijn voor het imago van de gemeente Apeldoorn zal daarom ook volledig afhangen van hoe u dit evenement organiseert.
U heeft reeds aangekondigd dat Sinterklaas vergezeld zal worden door “helpers” en niet “Pieten”, maar wat het uiterlijk van deze “helpers” zal zijn, is nog niet bekend gemaakt. In uw persbericht gaf u ook aan dat u graag de discussie wilt vermijden, maar alleen het veranderen van de naam van het personage doet niet op magische wijze het racisme verdwijnen; door nog geen duidelijkheid te geven over het uiterlijk van de “helpers” roept u dus juist die discussie over u af. Ook verschuilt u zich achter de NTR, alsof u als organiserende gemeente geen invloed heeft op het uiterlijk van de “helpers” in een door u georganiseerd evenement dat grote impact kan hebben op het imago van uw gemeente. Wij roepen u dus op om op korte termijn duidelijkheid te geven over hoe de helpers eruit zullen zien, zodat de discussie te ruste gelegd kan worden.
Wat er gebeurt als u de NTR het uiterlijk van de “helpers” laat bepalen hebben we vorig jaar wederom overduidelijk gezien. De NTR kondigde toen in eerste instantie aan dat er dat jaar alleen maar Roetpieten te zien zouden zijn in het Sinterklaasjournaal en bij de nationale intocht. Al snel bleek echter dat er aan andere racistische elementen niets veranderd was (nog steeds zwarte kroeshaarpruiken, zwarte maillots, pagepakjes, algehele dommigheid en zelfs analfabetie onder de Pieten), en dat Pieten naarmate ze ervarener werden meer roetvegen kregen en uiteindelijk helemaal zwart zouden worden. Oftewel: een echte Piet is een Zwarte Piet, aldus de NTR, en ook als zodanig bekrachtigd door Sinterklaas zelf tijdens een aflevering van het Sinterklaasjournaal. Ook waren de Pieten die meeliepen bij de nationale intocht, geleverd door het lokale Sinterklaascomité, overwegend “traditionele” Zwarte Pieten met overduidelijk racistische elementen in hun voorkomen.
De NTR vaart juist wel bij de polarisering die hun strategie vorig jaar heeft veroorzaakt, want meer ophef is ook meer aandacht. Maar waar dat uiteindelijk toe leidt, hebben we vorig jaar ook gezien, bijvoorbeeld in Eindhoven, waar vreedzame anti-Zwarte-Piet-demonstranten zijn belaagd door gewelddadige hooligans. Ook op veel andere plekken in het land was de sfeer mede “dankzij” de door de NTR gekozen strategie ronduit grimmig te noemen, en dat uitgerekend bij wat een gezellig kinderfeest zou moeten zijn. Als we de intochten in het hele land van afgelopen jaar bekijken, zien we dat alle intochten in gemeenten waar het uiterlijk van de helpers van de Sint geen racistische elementen meer bevatte, zoals Amsterdam, probleemloos zijn verlopen, terwijl bij veel intochten met racistische elementen ongeregeldheden ontstonden. Als u dus wenst dat de nationale intocht in Apeldoorn probleemloos verloopt, werkelijk een feest voor alle kinderen is, en Apeldoorn in positief daglicht stelt, dan raden wij u met klem aan om ervoor te zorgen dat de helpers van de Goedheiligman vrij zijn van alle mogelijke racistische elementen in hun uiterlijk en gedrag.
Om dat te garanderen zult u daar ook vroegtijdig over moeten communiceren, zodat de discussie inderdaad eindelijk voorbij zal kunnen zijn, zoals u wenst. Ook zult u duidelijk moeten communiceren met de plaatselijke Sinterklaascomités en andere organisaties die helpers leveren voor de grootste intocht van het land, zodat ook door hen geen racistische elementen worden aangebracht in het uiterlijk of gedrag van de helpers. Daarnaast zult u er ook op moeten toezien dat rechtsextremistische organisaties zoals Pegida of de NVU niet zoals vorig jaar als “traditionele” Zwarte Pieten verkleed in de intocht kunnen infiltreren.
Wij zouden u ook graag willen wijzen op het in de Grondwet verankerde demonstratierecht. Indien racistische elementen onderdeel zijn van de door u georganiseerde nationale intocht, dan zullen er zeker mensen naar Apeldoorn komen om daar vreedzaam tegen te demonstreren, en u zult deze demonstratie moeten faciliteren en beschermen. Een dergelijke demonstratie verbieden is immers in strijd met de Grondwet.
Tot slot wijzen wij u nog op het rapport van de Kinderombudsman over het Sinterklaasfeest, waarin zij tot de conclusie komt dat Zwarte Piet in zijn huidige vorm in strijd is met het Internationale Kinderrechtenverdrag. Als u het dan niet van ons aan zou willen nemen, neem het dan aan van de hoogste autoriteit op het gebied van kinderrechten in Nederland.
Met militante groet,
Actiegroep “NTR komt niet over de brug”