Opkomen voor vluchtelingen, maar de plank misslaan

In de huidige sfeer van racisme en vluchtelingenhaat komen goedbedoelende mensen soms met argumenten op de proppen die ons niet echt veel verder helpen. Zo proberen sommigen aan de hand van cijfers te laten zien dat het wel “meevalt” met die aantallen vluchtelingen. Natuurlijk is het goed om te laten zien dat rechtse politici en opiniemakers “bezorgde burgers” (lees: racisten) nog verder ophitsen met uit de duim gezogen cijfers. Maar door mee te discussiëren over aantallen, over teveel of niet zo veel, bevestigen we de framing van rechts. Ons doel moet juist zijn om die framing op te blazen, er buiten te treden. Argumenteren dat er maar relatief weinig vluchtelingen naar Europa of Nederland komen, kan simpelweg niet progressief zijn. Want die lage aantallen zijn het resultaat van de steeds repressievere bewaking aan de grenzen van de EU. Lage aantallen zijn feitelijk slechts een bewijs van de uitsluiting, het tegenhouden van tientallen miljoenen mensen die op zoek zijn naar veiligheid in een wereld die mede door ‘onze’ regeringen onveilig gemaakt wordt. Er komen weinig vluchtelingen naar Nederland omdat ze verdronken worden in de Middellandse Zee, of omdat ze vanwege die dreiging ervoor ‘kiezen’ om hier niet heen te komen. Maar waarom moeten we eigenlijk “bezorgde burgers” gerust stellen dat het er relatief weinig zijn? Weinig op de hele Nederlandse bevolking, of weinig in vergelijking met hoeveel er ‘opgevangen’ worden in Libanon of Turkije. Waarom eigenlijk? Ons gaat het toch in allereerste instantie om menselijkheid? En daarnaast om mensenrechten? En tenslotte om de autonomie om te wonen waar je wilt? En dat laatste is waar de Europese overheden het meest bang voor zijn: autonomie. Politici roepen dat de “vluchtelingenstromen” momenteel “onbeheersbaar” zouden zijn geworden. En helaas zijn er dan goedbedoelende mensen die om dat geroep boos worden, omdat woorden als “onbeheersbaar” ons bang zouden maken. Maar “onbeheersbaar” omschrijft precies wat er aan de gang is: vluchtelingen vechten zich Europa binnen, langs Frontex, langs grenswachten, langs de racisten en fascisten die hen belagen. Onbeheersbaar inderdaad. Vluchtelingen vormen in de letterlijke zin van het woord sociale beweging, en hoe autonomer en onbeheersbaarder die is, hoe beter. Autonomie betekent voor vluchtelingen de mogelijkheid hebben om te overleven.

Eric Krebbers over Duits plan voor snel scheiden vluchtelingen (NOS)