Organisator van de Arnhemse demonstratie vindt de fascistische Grijze Wolven een “hele normale partij”

Veel Grijze Wolven-gebaren tijdens de optocht.
Veel Grijze Wolven-gebaren tijdens de optocht.

Wij publiceerden dinsdag een artikel over de Turkse fascisten die in het weekeinde door de straten van Arnhem marcheerden. Ook de regionale krant De Gelderlander plaatste die dag een bericht waarin vragen werden gesteld over het racistische karakter van de demonstratie en het bijbehorende driedaagse festival. Eerder al had de krant er nogal klakkeloos en opgetogen verslag van gedaan, zonder onafhankelijk onderzoek naar de achtergronden.

Maar het tweede stuk in De Gelderlander was wel erg summier. Zo zou Ibrahim Gunay, voorzitter van de vereniging Ahmed Hoca Yesevi die het festival organiseerde, tegenover De Gelderlander hebben verklaard dat hij niet wist wie de mensen zijn die tijdens de festivaloptocht met hun hand het Grijze Wolven-gebaar maakten. Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat hij die mensen niet kent, want ze liepen warempel naast hem, aan de kop van de stoet. Gunay zei het te betreuren dat deelnemers aan zijn optocht dat extreem-rechtse gebaar hebben gemaakt, maar dat doet hij dus pas na de nieuwe berichtgeving.

Politieke schizofrenie

Het zegt al genoeg dat Gunay laat weten dat er van tevoren was afgesproken dat er tijdens de optocht “geen politieke uitingen” zouden zijn, “alleen Turkse folklore”. Na elke Grijze Wolven-demonstratie komen organisatoren bijna standaard met dergelijke verklaringen, als eenmaal het extreem-rechtse karakter ervan is gebleken en bekend is geworden. En elke keer zouden de organisatoren de mensen die het gebaar maakten, zogenaamd niet kennen. Gunay ontkende verder dat Ahmed Hoca Yesevi een extreem-rechtse, nationalistische club is. “We houden culturele avonden, geven Nederlandse les aan ouderen, houden eens per jaar dit cultureel festival. Ik kan niet alle leden controleren. Zelf stem ik GroenLinks. Wij richten ons op Arnhem, niet op Turkije.”

Ibrahim Gunay houdt een toespraak. Hij is bestuurslid van de Hoca Ahmet Yesevi Moskee en de organisator van het Arnhemse festival. Op de muur achter hem leiders van de extreem-rechtse MHP.
Ibrahim Gunay houdt een toespraak. Hij is bestuurslid van de Hoca Ahmet Yesevi-moskee en de organisator van het Arnhemse festival. Op de muur achter hem leiders van de extreem-rechtse MHP.

Een foto zegt soms meer dan duizend woorden. Gunay organiseerde een optocht en liet mensen onbekommerd het Grijze Wolven-teken maken. Hij trad daar niet tegen op. En hij zei te stemmen op GroenLinks. Dat is onderdeel van de politieke realiteit in Nederland, waar extreem-rechtsen en conservatieven van Turkse herkomst stemmen op of zich kandidaat stellen voor sociaal-democratische partijen, terwijl ze in de Turkse politiek kiezen voor de extreem-rechtse Grijze Wolven-partij MHP of de moslimfundamentalistische regeringspartij AKP. Die politieke schizofrenie is misschien voer voor psychologen.

Bloedbaden

Eerder deed de Turks-Nederlandse website Haber Arnhem uitgebreid en enthousiast verslag van het festival. Men was opgetogen over de sfeer en de opkomst. Na de nieuwe berichtgeving in De Gelderlander reageerde men geïrriteerd. Zo kopte de website: “Gelderlander opent aanval op Turkse vereniging in Arnhem na ‘tip’ over Grijze Wolven”. Men kwam met de tegenaanval dat de krant alleen “witte journalisten” in dienst zou hebben.

Affiche van een bijeenkomst in de Hoca Ahmet Yesevi Moskee in april vorig jaar waar de dood van de beruchte MHP-leider Alparslan Türkeş herdacht werd.
Affiche van een bijeenkomst in de Hoca Ahmet Yesevi-moskee in april vorig jaar, waarbij de dood van de beruchte MHP-leider Alparslan Türkeş werd herdacht.

Het is verbazingwekkend hoe makkelijk de website extreem-rechts probeert neer te zetten als een heel normale politieke stroming. Volgens Haber Arnhem zijn de “ulkuculer” (“idealisten”) van de MHP heel gewoon. De Grijze Wolven-partij zou vergelijkbaar zijn met de VVD. De MHP komt op voor de Turkse identiteit en cultuur, zoals de VVD opkomt voor de Nederlandse identiteit en cultuur, zo stelde men. Maar het gaat bij de “ulkuculer” om de Turkse variant van extreem-rechts, dat een bloedige geschiedenis heeft. Wie daarover meer wil weten, dient met name te kijken naar wat er in de jaren zeventig is gebeurd. Toen hebben de Grijze Wolven meegedaan aan pogroms op alevieten, en in Maraş en Çorum bloedbaden aangericht waarbij honderden mensen zijn gemarteld en vermoord.

Maffiapraktijken

De Grijze Wolven hebben bekende schrijvers en wetenschappers om het leven gebracht, zoals de journalist Abdi İpekçi. Die werd vermoord door Mehmet Ali Ağca, de Grijze Wolven-sympathisant die ook met een pistool een aanslag gepleegd heeft op paus Johannes Paulus II (die dat overleefde). Een recenter voorbeeld betreft de moord op de Armeens-Turkse journalist Hrant Dink. Waar Grijze Wolven zijn, liggen moordpartijen en pogroms altijd op de loer. En als er niets meer valt te doden, dan gaan de Grijze Wolven wel over tot lucratieve maffiapraktijken waarmee ze carrière proberen te maken en de macho willen uithangen. De Grijze Wolven-maffiabaas Abdullah Çatlı werd gezocht voor allerlei misdaden voordat hij omkwam bij een ongeluk, samen met een politiecommissaris.

Geschiedschrijving over Turkije is meer en anders dan al die nationalistische heldenverhalen over Ottomaanse sultans waar de Turkse staat de bevolking mee probeert te indoctrineren. De Armeniërs, Grieken, Joden, Koerden, alevieten, revolutionair-linksen en alle anderen die hun leven hebben verloren door toedoen van bloeddorstige Grijze Wolven-fascisten zullen nooit worden vergeten. Ze zullen altijd blijven voortleven in onze herinnering.

Bülent Yilmaz