Over de terroristische aanslag in Hanau

Nog geen week na de arrestatie van een groep neo-nazi’s in Duitsland richt de 43-jarige Tobias Rathjen een bloedbad aan onder bezoekers van twee shisha-gelegenheden in Hanau. Na de moordpartij in het centrum van de stad vermoordt Rathjen thuis zijn moeder en pleegt hij zelfmoord. Een paar dagen voor de racistische aanslag zet de dader een videoboodschap online. Daarin gaat hij tekeer tegen moslimmigranten en tegen vrouwen. De racist roept in zijn verklaring op tot het uitroeien van de bevolking van landen in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Centraal-Azië.

Rathjen handelt in dezelfde geest als eerdere extreem-rechtse terroristen. In zijn kringen circuleren verklaringen die vol staan met extreem-rechtse sympathieën, haat tegen migranten, complottheorieën en vrouwvijandigheid. Onder zogeheten “incels” – extremistische vrouwenhaters – zijn zulke theorieën zeer populair. In mei 2014 vermoordde een man in Californië zes mensen, in oktober 2015 schoot een schutter zijn docent en acht medestudenten dood, in april 2018 reed een man in Toronto tien voetgangers dood. In januari en juni 2019 voorkwam de politie in de Verenigde Staten twee aanslagen, in Texas en in Florida.

Alle aanslagplegers, zoals bijvoorbeeld neo-nazi Brenton Tarrant, die vorig jaar op 15 maart 51 mensen in een moskee en een islamitisch centrum in Christchurch in Nieuw-Zeeland vermoordde, lieten online verklaringen na die bol staan van vrouwenhaat, complottheorieën en racisme. Racisme en vrouwenhaat gaan altijd hand in hand. Het superieur achten van de ene bevolkingsgroep ten opzichte van de andere vertaalt zich ook in de patriarchale ideologie die extreem-rechts eigen is.

Door de dader als “verward” en “psychisch gestoord” te betitelen, zoals veel media doen, werkt men mee aan het bagatelliseren van extreem-rechts. Neem de ideologie en de mensen die hem aanhangen serieus voor wat ze werkelijk zijn, schrijft Bell Tower News, een nieuwssite die extreem-rechts, racisme en antisemitisme bestrijdt: “Anders wordt deze waanzin, net als ideeën als ‘omvolking’, ‘politieke correctheid’, en ‘genderwaan’, gelegitimeerd en normaal gemaakt.” Martina Renner, parlementslid voor Die Linke in de Bondsdag, zegt in een reactie op de aanslag: “Woorden vormen de basis van dit geweld”. En het zijn deze woorden en ideeën die het debat in politiek en media dagelijks beheersen.

Harry Prins