Sea Watch-activist bij demonstratie tegen Fort Europa: “EU laat bewust honderden vluchtelingen per week verdrinken op zee”

Tijdens de actie “Laat vluchtelingen niet verdrinken”, die gisteren plaatsvond op een drukke doorgangsplek nabij station Den Haag Centraal, hield Anne Dekker van Sea Watch het onderstaande praatje. Sea Watch is een paar jaar geleden opgericht vanuit de behoefte om niet langer vanaf de zijlijn toe te kijken hoe vluchtelingen verdrinken in de Middellandse Zee. De organisatie heeft zichzelf tot taak gesteld om met behulp van eigen schepen zoveel mogelijk vluchtelingen te redden van de verdrinkingsdood. Sea Watch is inmiddels betrokken geweest bij het redden van zo’n vijfendertigduizend mensen, met name in het centrale gedeelte van de Middellandse Zee, voor de kust van Libië. Dekker is zelf vijf keer aan boord geweest van een Sea Watch-schip. De organisatie draait voornamelijk op vrijwilligers en particuliere donaties.

Harry Westerink

“De EU laat willens en wetens honderden vluchtelingen per week verdrinken op zee”

Super dat jullie hier zijn vanmiddag, dat is helaas harder nodig dan ooit! Ik wou graag beginnen met te zeggen dat migratie normaal is. Migratie heeft altijd plaatsgevonden, in verschillende tijden in verschillende richtingen. Tegenwoordig heet migratie een probleem te zijn, alleen omdat de richting van migratie niet uitkomt. Wij staan hier vandaag, maar ook in Duitsland, Italië, Spanje en Malta hebben de afgelopen dagen veel solidariteitsacties plaats gevonden. In heel veel steden hebben mensen gedemonstreerd en actie gevoerd. Eerder vandaag werden er nog acties gedaan in Hamburg en Rome. Samen staan wij hier voor een open, kleurrijk en solidair Europa waarin migratie weer normaal is!

Terwijl er in de afgelopen twee weken alleen al meer dan vierhonderd mensen zijn verdronken, worden alle mogelijke getuigen ver weg gehouden door middel van criminaliseringscampagnes, administratieve onzin en vervolging. De zes nog overgebleven civiele schepen die monitoren en waar nodig reddingsacties uitvoeren, worden allemaal in een goed op Europees niveau gecoördineerde campagne gedwarsboomd, gecriminaliseerd en tegengehouden. Alles om te voorkomen dat er nog mensen zijn die het levend halen naar Europa. Ook het Sea Watch-vliegtuig Moonbird, wat alleen al afgelopen jaar heeft geassisteerd bij de redding van meer dan twintigduizend mensenlevens, wordt door Malta om administratieve redenen aan de grond gehouden. Stel je eens voor dat het zou gaan om boten vol met honderden Nederlanders, Fransen, Engelsen, Duitsers, enzovoorts, die zouden verdrinken en niemand zou wat doen… Dit leidt mij tot de wrange conclusie, om in George Orwells woorden te spreken, dat mensen gelijk zijn, maar sommigen zijn wat gelijker dan anderen.

Ik heb zelf meerdere malen meegevaren met Sea Watch. Heb honderden mensen kunnen helpen, maar heb ook mensen voor mijn ogen zien verdrinken, ben levenloze lichamen op zee tegengekomen, en heb een kind in mijn handen zien sterven nadat drie kwartier hartmassage niet meer mocht baten. Ik ben getuige geweest van illegale pull-backs van de Libische kustwacht, illegale push-backs van de Italiaanse kustwacht, en heb met mijn eigen ogen gezien hoe de Libische kustwacht mensen die ze uit internationale wateren aan boord hadden gehesen, mishandelden. De wanhoop van de mensen die we tegenkwamen en aan boord hebben genomen, de verschrikkelijke getuigenissen van wat zij hadden meegemaakt voordat zij besloten op een absoluut onzeewaardig bootje te stappen, wetende dat de kans aanzienlijk is dat ze zullen verdrinken, maar alles beter dan in Libië blijven, de velen die het niet hebben gehaald, dit alles blijft voor altijd op mijn netvlies staan. Maar is juist en te meer ook een enorme motivatie om door te gaan met de strijd voor de broeders en zusters van hen die het niet hebben gehaald, om voor hen een veilige en legale weg te creëren om dat te doen waar ze recht op hebben: migreren en veiligheid zoeken.

De Europese Unie en Nederland doen er alles aan om migranten en vluchtelingen buiten de deur te houden, en gebruiken daarvoor manieren die we tot voor kort met z’n allen voor onmogelijk hadden gehouden. Nog los van het feit dat Europa, en zeker ook Nederland, de landen waar veel van deze mensen vandaan komen nog niet zo lang geleden leegroofden, uitbuitten, kolonialiseerden en haar bewoners tot slaven maakten, is dit ook het Europa dat na de Tweede Wereldoorlog begreep hoe belangrijk het is dat je ergens asiel kunt aanvragen als je moet vluchten voor oorlog en geweld. En is dit ook het Europa dat zich realiseerde dat arbeidsmigratie iets is waar zowel herkomstlanden als ontvangende landen baat bij kunnen hebben. Datzelfde Europa laat nu willens en wetens honderden mensen per week verdrinken op zee. Mensen die vluchten uit Libië, waarvan we allemaal, ook de Nederlandse politici, weten wat voor mensonterende hel het daar is voor de mannen, vrouwen en kinderen die daar worden vastgehouden.

Datzelfde Europa zorgt ervoor dat er geen civiele schepen meer uitvaren op dit moment. Omdat de schepen in Malta worden vastgehouden onder het mom van controle van de papieren, omdat er rechtszaken worden gevoerd tegen vrijwilligers die enkel en alleen het beleid van Europa aan de kaak stellen en mensen redden van de verdrinkingsdood (wat overigens een wettelijke verplichting is en tot vervolging leidt als dat niet wordt gedaan). En omdat landen als Italië en Malta hun havens sluiten voor mensen om aan land te komen, met als resultaat dat schepen met geredde drenkelingen de grootste moeite hebben een haven te vinden waar ze mogen aanmeren. Ook gewone koopvaardijschepen worden niet toegelaten in deze havens als zij drenkelingen aan boord hebben (nogmaals, dit is volgens het zeerecht de plicht van iedere zeevrouw of zeeman), en worden zo aangemoedigd om mensen te laten verdrinken en de andere kant op te kijken. In plaats van duurzame oplossingen te ontwikkelen en veilige, legale toegangswegen tot Europa te creëren, transformeren de Europese regeringen de Middellandse Zee in een massagraf, bedoeld om mensen af te schrikken het nog te wagen op een bootje te stappen om aan ellende te ontsnappen die wij ons in de verste verte niet kunnen voorstellen.

In Valletta, de haven van Malta, liggen drie schepen, Sea Watch 3, Lifeline en Seefuchs, tot grote frustratie werkeloos aan de kade. De schepen zijn bemand met een goed getrainde vrijwillige bemanning, klaar om dat te doen wat nodig is. De Maltese regering moet de schepen onmiddellijk toestemming geven om weer uit te varen. En de Nederlandse regering moet zich daarvoor hardmaken. Voor mensenrechten, voor humanitaire hulp en tegen het willens en wetens laten sterven van mensen. De Sea Watch 3 vaart onder Nederlandse vlag, waardoor Nederland een actieve verantwoordelijkheid draagt voor het schip. Maar in plaats van Malta op te roepen het schip direct vrij te geven, heeft Nederland besloten om twee inspecteurs naar Malta te sturen die onderzoeken of het gebruik van het schip wel “in lijn is met haar registratie”. Dat is vergelijkbaar met het tegenhouden van een ambulance die op weg is naar een ongeluk…

Totdat vluchten niet meer nodig is, totdat er veilige routes zijn om Europa te bereiken, tot die tijd zullen wij doen wat nodig is op zee en daarbuiten. Wij eisen het directe vrijgeven van schepen en vliegtuig, het onmiddellijk stoppen van de criminaliseringscampagne, het weer openen van havens om mensen die vluchten te ontvangen en een solidair Europa waarbij er in heel Europa mensen worden verwelkomd op een menswaardige manier en waar migratie weer normaal is! Stop Fort Europa, safe passage now!

Anne Dekker