Sociale opstanden in Frankrijk
Frankrijk kent momenteel sociale bewegingen zonder precedent. Zoals nu is het nog nooit geweest. Miljoenen demonstranten gingen in het hele land de straat op, niet alleen in Parijs. Een dergelijke protestbeweging is de afgelopen dertig jaar niet voorgekomen.
De kracht van de beweging is dat alle vakbonden zich voor het verzet verenigd hebben op een gemeenschappelijke verklaring. In de protestbeweging worden niet alleen gepensioneerden gemobiliseerd, de deelnemers zijn van alle generaties. De protesten richten zich met name op het hervormingsplan over de pensioenen van president Macron, waarbij de leeftijd waarop je met pensioen gaat, wordt verhoogd van 62 jaar naar 64 jaar. Maar achter de acties komen vele andere dingen naar voren, zoals arbeidsvoorwaarden in de bedrijven, de hoogte van de lonen nu met de inflatie en meer in zijn algemeenheid de arbeidsomstandigheden.
De regering-Macron lijkt door de protestbewegingen in grote moeilijkheden te komen, maar wil niet wijken. Wat is de volgende etappe in de acties? Op dit moment zijn er vakanties in Frankrijk, maar op 7 maart komt er een grote krachtmeting. De vakbonden willen een algehele blokkade van Frankrijk en er gaat een stakingsoproep de deur uit voor een algemene staking. Men constateert dat er een grote ongelijkheid in beloning bestaat tussen mannen en vrouwen en daardoor zijn er ook grote verschillen in de pensioenen voor mannen en vrouwen. Tijdens internationale vrouwendag op 8 maart willen vrouwen de acties aangrijpen om dit aan de kaak te stellen. Op 9 maart zijn er dan in alle bedrijven in Frankrijk samenkomsten van arbeiders en samenkomsten van burgers over hoe nu verder.
Mei 68
Het probleem is dat rechts en extreem-rechts de meerderheid hebben, terwijl links nog geen geloofwaardig alternatief heeft geformuleerd. Maar er is voor het eerst sinds dertig jaar veel hoop, maar ook veel onzekerheid over wat de toekomst gaat brengen. Sommigen zeggen: “Er zit een beetje mei 68 in de lucht”. Anderen vergelijken de huidige opstanden in Frankrijk met de Arabische Lente, wat ook een brede beweging was rond een concreet thema dat werd uitgebreid. Een van de slogans in de protestbeweging is: “We willen niet langer slaaf zijn van de maatschappij, maar een rechtvaardig deel van de rijkdom hebben”.
Ook speelt op de achtergrond een andere houding ten opzichte van betaalde arbeid. Sommigen willen een vierdaagse werkweek en de covid-pandemie heeft de opvattingen over de organisatie van de arbeid veranderd. Men heeft ontdekt dat men ook vaak thuis kan werken en er is een meningentendens naar mogelijkheden om uit de oude tredmolen van de arbeid te stappen.
Piet van der Lende
(Uitgewerkte rapportage in de coördinatievergadering van het Europese netwerk van de Euromarsen, verscheen eerder in Dagboek. Sociale opstanden in Frankrijk (stellingwerven.dds.nl))