Soraya Hadjar: “Een Zwarte jongen is gemarteld door witte jongens, zoals Zwarte mensen al eeuwen gemarteld worden”

Na het protest vorige week woensdag in Den Haag werd er ook afgelopen zaterdag in Rotterdam weer gedemonstreerd tegen de absurd lage straffen voor de moordenaars van Sanda Dia. Het protest vond plaats bij het prachtige nieuwe beeld voor de ingang van het Centraal Station. Na een zestal krachtige speeches liepen de 250 anti-racisten een korte, zeer strijdbare demonstratie rond het Schouwburgplein. Het protest werd afgesloten met een reeks korte spontane toespraken van deelnemers, die overduidelijk gesterkt werden door de tijdelijke safe-space die alle aanwezigen samen vormden. Hier de speech van Soraya Hadjar, zoals voorgelezen door Kanea Indigo.

Eric Krebbers

Ik wil geen activist zijn. Toen ik twee jaar geleden erachter kwam dat ik zwanger was, ben ik per direct gestopt met activisme.

Gestopt met schrijven over racisme en het verlenen van mijn energie aan Zwart trauma. Klaar, dacht ik. Ik wil ook onbezorgd zijn. Genieten van mijn leven en mijn kinderen, zonder continue geconfronteerd te worden met het leed van mijn broeders en zusters.

Ik wil genieten van de verhalen die ik schrijf, in plaats van mijn talent te gebruiken voor stukken die ik met tranen in mijn ogen zit te tikken. En hoe goed het me vaak ook lukt om te kiezen voor mijn eigen geluk in plaats van de strijd tegen ongelijkheid, ontkom ik er toch niet aan.

Als Zwart persoon lijkt het bijna onmogelijk om onbezorgd te leven. Je wordt geforceerd trauma te voelen en erop te reageren, want je kan niet anders dan denken: het had mijn zoon kunnen zijn, mijn broertje, mijn neefje, mijn partner.

En zelfs als dat niet zo is, voelt het wel zo. Het voelt alsof Sanda Dia familie van ons was. En als dit een familielid zou overkomen, zou je je dan niet uitspreken? We hebben geen keuze, want racisme en onrecht blijven ons achtervolgen.

Sinds deze vaak in 2020 op mijn radar terechtkwam, heb ik elke ontwikkeling op de voet gevolgd. Elke reconstructie gelezen, elk live report van de rechtszaken en elk boek dat journalisten hierover geschreven hebben. Er is niets dat mij wijs kan maken dat er geen sprake van racisme was.

We spreken over klassenjustitie en dat is hier ook zeker aan bod. Maar laat er alsjeblieft geen twijfel over zijn dat we allereerst over racisme spreken.

Dat we het allereerst hebben over wegkomen met witheid. Laat er geen twijfel over zijn dat een Zwarte jongen gemarteld is door witte jongens, zoals Zwarte mensen al eeuwen gemarteld worden door witte mensen. Dat witte mensen, rijk of niet, veel vaker wegkomen met het martelen, vermoorden en mishandelen van Zwarte mensen.

Wees je bewust van het feit dat een bewusteloze Zwarte jongen altijd later geholpen zal worden dan een bewusteloze witte jongen. Dat is niets nieuws, en het feit dat we al zolang tegen hetzelfde strijden, maakt de situatie alleen maar erger.

De daden van de Reuzegommers waren racistisch, de manier waarop de media verslag geven, is racistisch, en de uitspraak van het gerechtshof even goed. Als het andersom zou zijn en een groep Zwarte, welgestelde jongens een witte jongen hadden vermoord, zou er geen enkele discussie over zijn of het wel racisme was.

De landelijke outrage zou honderden keren groter zijn dan het nu is. Hun namen zouden op de voorpagina van elke krant staan. Al zouden het kinderen van de hoogste elite zijn, als ze Zwart waren, zouden ze nergens veilig zijn.

Hoewel deze jongens bewust hebben gelogen over Sanda’s toestand, bewust geen hulptroepen op de locatie hebben laten komen en bewust alle sporen van hun daden hebben gewist, worden ze toch beschermd. Dat kan alleen als je wit bent.

Ik wilde hier niet over schrijven, maar ik ontkwam niet aan de woorden in mijn hoofd. Terwijl ik woensdag tijdens het protest stond te bidden voor de familie van Sanda, ontkwam ik niet aan de tranen die over mijn gezicht rolden.

Wat de uitspraak ook was geweest, er zou nooit sprake zijn van gerechtigheid. Want geen straf was hoog genoeg om Sanda’s leven terug te krijgen.

Maar als je het mij vraagt, heeft deze uitspraak de situatie nog erger gemaakt.

Want hoe onveilig moet je je wel niet voelen als Zwart persoon, in een maatschappij waar de witte mens jou letterlijk alles aan kan doen en overal mee weg kan komen?

Moge Sanda rusten in vrede en mogen zijn geliefden de rust vinden om ooit ook weer te kunnen genieten van het leven.

Soraya Hadjar

Meer speeches van het “Justice for Sanda Dia”-protest van 10 juni in Rotterdam
– Lisa McCray: “Witte, rijke mensen blijken boven de wet te staan”
– Kanea Indigo: “Als Zwart persoon in Nederland…”
– Soraya Hadjar: “Een Zwarte jongen is gemarteld door witte jongens, zoals Zwarte mensen al eeuwen gemarteld worden”
– Zaïre Krieger: “Twee oude vrouwtjes geleden waren we nog handelswaar”
– Daniela M. Jerez: “Alleen om gezien te worden”