Steeds die opmerkingen over de donkere ogen van mijn dochtertje
Mijn dochtertje van anderhalf jaar oud is de liefde van mijn leven. Ze is een enorme knuffelaar en soms ook een beetje ondeugend, zoals alle kinderen. We houden zielsveel van haar. Wij wonen op dit moment in een grote stad met veel diversiteit, maar in onze wijk valt het qua vooroordelen soms een beetje tegen.
Mijn dochtertje is half Iraans. Papa is 21 jaar geleden met zijn moeder uit Iran gevlucht voor het islamitische regime. De Iraanse genen zijn te zien bij mijn dochter, natuurlijk, hoe kan het ook anders. Ik, haar mama, heb blond haar en groene ogen, een redelijk stereotype witte vrouw. Mijn dochtertje heeft prachtige donkere ogen, prachtig donkerbruin haar en ze heeft een licht getinte huid. Ze wordt elke dag mooier. Wij vinden onze kleine meid een schoonheid en mensen op straat vinden dat soms ook, maar altijd wordt dat op een vreemde manier uitgesproken. De onderliggende racistische toon is duidelijk te merken, ook als mensen reageren uit onwetendheid en niet perse uit een kwade of bevooroordeelde bedoeling. De ondertoon van het onderscheid maken tussen mensen op basis van afkomst komt elke keer naar voren. Ook als mensen een aardige opmerking willen maken over een klein kindje dat er schattig uitziet.
Een paar van de opmerkingen die ik gekregen heb: Wat een schattig meisje, ze is vast niet van jou, want ze heeft zulke donkere ogen. Wat een mooie donkere ogen, die heeft vast geen Nederlandse papa. Ze is zo donker, ze is vast geadopteerd. Wat leuk, voeden jullie haar tweetalig op? Ik hoop maar dat ze dan later niet gepest wordt.
Inderdaad! Dat hoop ik ook! Maar ik maak me er geen zorgen over dat ze tweetalig wordt opgevoed. Ik maak me zorgen omdat mensen zoals hen de hele tijd de nadruk leggen op het feit dat ze donker haar heeft, en ze zich daardoor dus in een minderwaardiger positie bevindt dan hun eigen blonde kroost. Op dit moment hebben dat onderscheid en die domme opmerkingen gelukkig nog geen voelbare consequenties voor haar. Maar wel voor mij, want ik maak me zorgen over de steeds verslechterende racistische situatie, en ik word verdrietig van zulke opmerkingen.
Het is vast allemaal niet slecht bedoeld, maar het is racisme dat diep geworteld is in onze maatschappij, verbloemd in een onschuldige opmerking. Er wordt met van die kleine opmerkingen en gebaren onderscheid gemaakt tussen mensen op basis van hun (halve) afkomst. Want er wordt nooit de nadruk op gelegd dat ze ook half Nederlands is. Ik hou mijn hart vast voor dit klimaat in Nederland en wat het met mijn kind gaat doen als ze opgroeit.
Sophie
Ebony and Ivory,
Erkennen dat racisme historisch diepgeworteld is onze samenleving, dat we allemaal een klap van die molen hebben gekregen en dat zich dat ook uit in alledaagse ontmoetingen tussen mensen is geen “stigmatisering van witte mensen”. Het is realiteit.
Aan de basis van jouw redenering ligt dat racisme een negatieve mening is van de ene persoon over de andere, of van de ene groep over de andere. Maar racisme is een structureel wereldwijde ordening van samenlevingen en de economie. Racisme tegen witte mensen bestaat simpelweg niet, en je redenering is daardoor niet steekhoudend.
In deze quotes speelt overduidelijk racisme:
“Er wordt met van die kleine opmerkingen en gebaren onderscheid gemaakt tussen mensen op basis van hun (halve) afkomst. Want er wordt nooit de nadruk op gelegd dat ze ook half Nederlands is.” (In het artikel)
Heel nadrukkelijk zeggen mensen vaak in mijn bijzijn “oh wat hebben ze prachtige blauwe ogen” en “echt de ogen van je man”. Hun buitenproportionele positivisme en verbazing geven mij een naar gevoel. Door de blauwe ogen van mijn kinderen zo bizar te benadrukken en ‘goed te keuren’, voelt het alsof ze mijn afkomst afkeuren. (In de reactie van I)
Het lijkt me goed voor jou om die bril ook eens op te zetten, want je lijkt echt moeite te hebben met het waarnemen van racisme, zelfs als het je direct in je gezicht aanstaart!
Je stelt
Beste D,
Gaaf dat je het woord “wit” gebruikt en dat je dat “een kleurtje” noemt. En helaas zijn we allemaal racisten hier inderdaad, dat blijkt uit onderzoeken. Zelfs verreweg de meeste niet-witte mensen achten witte mensen superieur in sommige opzichten. Dat komt door onze socialisatie, doordat we in een wereld die dat beeld van witte superioriteit al honderden jaren in vrijwel alles versterkt. Daar hoef je je overigens niet voor te schamen. Je kan er inderdaad niets aan doen dat je wit (of niet-wit) bent bij je geboorte. Wel kun je je inzetten bij de strijd om racisme tegen te gaan. Je kunt er voor kiezen te profiteren van de privileges die je als witte krijgt (ten koste van niet-witte mensen) of je kunt je daar tegen verzetten, liefst collectief en structureel natuurlijk.
In antwoord op je vraag: ja, ik denk dat ik enigszins “in staat bent om te begrijpen wat het is om niet wit te zijn in een witte samenleving”, maar vanzelfsprekend in de verste verte niet zoals een niet-wit persoon dat zelf kan. Wat ik doe is zoveel mogelijk ook luisteren naar de ervaringen van niet-witte mensen, live, via de media en via boeken bv. Dan kom je een heel eind.
Beste Eric,
Goed om te horen dat jij je verdiept en probeert in te leven in de situatie van mensen die niet in de luxe positie zitten van het witte privilege.
Het feit dat mensen in Europa al meer dan 70 jaar in vrede en welvaart leven is onder andere te danken aan het feit dat na de 2de wereldoorlog wij Europeanen zo van onszelf geschrokken zijn dat we bang zijn waartoe wij in staat zijn als mens.
Jammer genoeg leert de geschiedenis dat dit niet alleen voorbehouden is aan de “witte” Europeanen.
Kijk alleen maar na de laatste aanslag van IS in Pakistan, Moslim tegen Moslim (Salafist tegen Soefist).
Wij hebben mensen nodig die in staat zijn om boven hun eigen cultuur en ras uit te stijgen en bruggen te bouwen tussen culturen.
Ik zeg dit met nadruk omdat ik het idee krijg dat we hier lijken bezig te zijn met de Henk en Ingrid’s in de racisme hoek te drukken.
Dit zet veel kwaad bloed en lost niks op.
Met de problemen waar Europa voor staat, hebben we ook hun begrip nodig om te zorgen dat er vrede blijft bestaan in dit Europa van vrijheid en rechtvaardigheid.
Bruggenbouwers en niet vingerwijzers die de schuld bij een ander leggen, dat is wat ik je probeer te zeggen !
Ik als niet westerse allochtoon met een lichte huidskleur ben in de unieke positie terechtgekomen om werkelijk allebei de kanten te begrijpen.
Probeer hier te vertellen en de mensen te laten begrijpen waarom een ieder tot de verschikkingen van de eerste en tweede wereldoorlog en de slavernij in staat was en misschien zelfs nog is.
Maar vergeet ook niet dat diezelfde europeaan ook de slavernij weer heeft afgeschaft en dus tot veel meer in staat is dan wij denken.
Jij bent een van die mensen, een blanke Europeaan jij en ik maken het verschil.
Veel liefs D.
Beste D, dank voor je vriendelijke woorden.
Ik ben het helemaal met je eens dat veel mensen het goed bedoelen, ook witte ;-), maar we moeten niet bang zijn om racisme te benoemen als we het zien. Helaas zijn heel wat Henk en Ingrids racistisch, net als hun rijke buren trouwens.
Waarmee ik zeker niet wil zeggen dat witte mensen het monopolie hebben op geweld, onderdrukking en uitbuiting. De voorbeelden die je geeft zeggen wat dat betreft veel, inderdaad. Dat moeten we onder ogen zien, en daarom is Doorbraak niet alleen actief tegen racisme, maar ook tegen bv fundamentalisme van alle religies, extreem-rechts en nationalisme van alle achtergronden.
En je hebt ook gelijk dat we bruggen moeten bouwen, met andere mensen in vergelijkbare posities als wij. Je hebt overal mensen die strijden voor gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid. Maar bruggen bouwen met heersers en fascisten, dat dan weer niet. Dat kan ook feitelijk niet. Met een fascist die jou aanvalt kan je niet praten, en een opgesloten geïllegaliseerde vluchteling kan niet praten met de beleidsmaker die hem heeft laten plaatsen in een grensgevangenis.
Met 1 ding ben ik het overigens dan weer niet eens, met de suggestie dat de afschaffing van de slavernij door witte Europeanen laat zien tot welk goeds ze in staat zijn. Die afschaffing was voornamelijk het gevolg van de strijd van de tot slaaf gemaakten voor hun vrijheid. Daardoor werd slavernij simpelweg te duur en te gevaarlijk. Andere economische modellen (zoals loonarbeid) bleken rendabeler. Als iets de doorslag heeft gegeven tot de afschaffing van de slavernij dan was het wel de grote opstand op Haïti! En daar schaften de zwarte tot slaaf gemaakten zelf de slavernij af.
@Eric,
De uiteindelijke afschaffing van de slavernij was zonder meer vanwege voornamelijk economische redenen.
Maar tijdens de verlichting waren er mensen, zoals jij en ik die de morele grondslag van de slavernij aan de kaak stelden, en over die mensen heb ik het.
De realiteit van vandaag de dag is dat ondanks alles er in veel delen van de wereld, zelfs in Afrika nog steeds slavernij bestaat.
Het onrecht dat nog steeds heerst moeten we onderkennen en bestrijden.
Van het verleden kunnen we hooguit leren en hopen dat alle mensen van goede wil werkelijk de wereld een betere plek kunnen maken.
Een wereld waarin gelijkheid niet afhankelijk is van huidskleur, cultuur of geslacht.
Iedereen kan leren om politiek correct te praten, Marie Le Pen is zo’n voorbeeld.
We moeten luisteren naar wat er werkelijk gezegd wordt en dat aan de kaart stellen.
Moddergooien naar alle Henk en Ingrid’s kan iedereen.
Als je wel het respect kan opbrengen om te luisteren naar een haatprediker uit een ander cultuur, dien je het ook te doen naar diezelfde elementen in je eigen cultuur.
Doe je dit niet dan is het koren op de molen van mensen zoals Wilders en Le Pen.
Heb het lef hetzelfde harde oordeel te hebben over de onderdrukker uit een andere cultuur, zodat we instaat zijn om de werkelijke slachtoffers een hand te reiken.
Eigenlijk zou ik je hele website vol kunnen schrijven met wat ik denk, vindt en ervaren heb.
Maar ik geloof dat ik nog wel een keertje om de hoek om kijken om mijn gedachten virtueel te ventileren op jou site.
Veel liefs, D.
@D, je zalft mijn hart met je liefdadige woorden. Het is hartverwarmend en tevens behaaglijk tot op het moment dat ik de mooie woorden naast de feiten ga leggen. Het is een wetenschappelijke methode. De feiten liggen niet om, de mooie woorden…zijn wel mooie woorden.
-“Het feit dat mensen in Europa al meer dan 70 jaar in vrede en welvaart leven is onder andere te danken ..dat we Europeanen zo van onszelf geschrokken zijn…”
Tja, misschien maakt in je eigen visie Oost-Europa geen deel van Europa doch moet ik vaststellen dat je stelling gewoon niet klopt – er is wel een oorlog in de jaren 90 in hartje Europa geweest, van de NAVO (als ambassadeur van de West-Europa) tegen de soevereine staat van Joegoslavië die toen de geïmporteerde terroristische groepen wahabieten deed bestrijden. Binnen Europa, voordat dezelfde terroristen daarop naar het Midden-Oosten vertrokken om hetzelfde terrorisme te blijven uitvoeren.
Inderdaad valt deze hele site in een discussie te beschrijven,het is niet mijn doel daarom zal ik me, zoals gebruikelij,k erg streng beperken enkel tot een superkleine bijdrage.
@D, positivisme als maatschappelijke politiek, klinkt verrukkelijk doch help me alstublieft ontdekken waarom is deze werkwijze tijdens die lange jaren van politieke dominantie van ultrarechts met leiders als Wilders en reeks andere in ons land weg gebleven?
Waarom heb je geen tegenwoord aan Wilders, Vat Staaij en consorten in die decennia lange periode geboden?
Waar was je toen om Wilders te vragen buitenlanders en vreemdelingen naar het artikel1uit de grondwet als gelijke te behandelen, inclusief hun geloof, niet dagelijks te blijven uitsluiten, beschimpen en tevens af te zien van de kwaadaardige fascistische uitspraken over allochtonen? Help me alstublieft. Onze maatschappij is door ultrarechts erg verziekt.
(“Ik zeg dit met nadruk omdat ik het idee krijg dat we hier lijken bezig te zijn met de Henk en Ingrid’s in de racisme hoek te drukken.
Dit zet veel kwaad bloed en lost niks op.”)
Dus racisten in een racistische hoek drukken lost niets op?
Geef ik je meteen je gelijk omdat de racisten zitten al in de racistische hoek door hun eigen toedoen en zeggen, niemand kan ze die plekje ontnemen. Behalve hunzelf indien ze zelfstandig een nieuwe sociale weg gaan kiezen en de rest van de mensen als gelijkwaardige gaan beschouwen. Zal ons land goed van pas komen. Bagatelliseren en zoeken naar methodes om racisme goed te praten is historisch bewezen niet de oplossing.
Ondertussen lijk je helemaal onder het indruk van het kwade bloed van Henk en Ingrid (we hebben toch een hele Ministerie van anti-terrorisme bestrijding die dergelijke zaken doet aanpakken, toch?) en helemaal niet over het bewezen desastreus en rampzalig effect van hun woorden en daden over onze samenleving.
Hoe komt dat?
(Stop ik nu even omdat ik de lezers niet niet wil overspoelen met het problematiek van je bijdrage)
Beste D, je schrijft:
Dat klopt, maar die Verlichtingsdenkers waren voornamelijk tegen de slavernij omdat het de morele verhevenheid van het ‘witte ras’ in gevaar zou brengen. Alle bekende Verlichtingsdenkers waren racisten en geloofden dat zwarte mensen inferieur waren, en lelijk, en…. Witte mensen zouden boven de zwarte mensen staan en juist daarom niet aan slavernij moeten doen. Zelfs in dit vermeende ‘hoogtepunt’ van de westerse beschaving stond racisme centraal. En het was juist dat gevoel van verhevenheid (“white man’s burden”) dat als hoofdargument werd ingezet om de koloniale en imperialistische project te rechtvaardigen.
Het waren niet deze rijke bovenklasse lui die in die tijd van verlichting het toonbeeld waren van anti-racisme, maar juist bepaalde groepen mensen van onderop. Regelmatig herkenden witte zeelui en havenarbeiders en de (voormalig) tot slaaf gemaakten in het Atlantische gebied elkaars humaniteit, juist in samenhang met inzicht dat ze dezelfde vijanden hadden: de rijken. Lees daarover bijvoorbeeld het boek “The Many-Headed Hydra: Sailors, Slaves, Commoners, and the Hidden History of the Revolutionary Atlantic” van Linebaugh en Rediker. Dat was dan dus gezamenlijk strijd van mensen van onderop tegen die vertegenwoordigers van de witte Europese macht.
Deze discussie houdt voor mij nu op,
Ik hoef geen verantwoording af te dragen naar de witte overheerser.
D
Beste Nexus, het is een beetje off-topic, maar je schrijft
Dat lijkt me een beetje te kort door de bocht. Bovendien doe je er geen recht mee aan de Joegoslavische burgeroorlog van voor 1998, toen onder andere nationalistische Kroaten en Serviërs elkaar – mede opgejut door Duitsland – in de haren vlogen en oorlog voerden en over en weer massamoorden pleegden.
Maar je centrale punt blijft natuurlijk staan: er was geen voortdurende vrede in het Europa van na de Tweede Wereldoorlog. Sowieso: de koude oorlog van voor 1989 tussen oost en west mag dan in Europa relatief weinig slachtoffers gemaakt hebben, maar dat kwam doordat die onderlinge oorlog elders uitgevochten werd door staten en bewegingen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika die vanuit Europa en de VS betaald werden. En vergeet de oorlogen niet die de Europese landen zelf vochten tegen tientallen bevrijdingsbewegingen in die ‘Derde Wereld’ zoals die landen toen genoemd werden. Dus dat ‘wijze’, ‘beschaafde’ en ‘vreedzame’ Europa is inderdaad een sprookje!
@Eric, bedank voor je correctie. Met de poging om zo compact mogelijk de reacties te formuleren blijven soms onderdelen achter. Heb je het mooi aangevuld.
Heb ik bijvoorbeeld in de reactie op @D. zeer bewust het feit niet vermeld dat onze cultuur haast direct uit de koloniale tijd afstamt met de ingebakken notie voor onze exclusiviteit waardoor we andere mensen steeds de regels opleggen terwijl de culturen altijd helemaal gelijkwaardig zijn. Niet gelijk, niet even prettig, niet even technologisch ontwikkeld, wel gelijkwaardig. …. en ga zo door zijn er hele colleges voor nodig om het goed uit te praten en uit te leggen.
Wanneer houdt de mens op met zichzelf te haten?