Steun mensen zonder verblijfsrecht en doe ook een donatie aan ons Fabel-spreekuur!

Het Fabel van de illegaal-spreekuur is een van de activiteiten van Doorbraak ter ondersteuning van mensen zonder verblijfsrecht. Dat wekelijkse inloopspreekuur op maandag- en woensdagmiddag van 14:00 tot 17:00 uur is niet alleen bedoeld voor afgewezen vluchtelingen, maar ook voor migranten zonder asielachtergrond, in de Leidse regio. Help mee bij het steunen van mensen zonder verblijfsrecht door geld te geven dat ten goede komt aan de bezoekers van het Fabel-spreekuur.

De geschiedenis van De Fabel van de illegaal begon op 24 december 1992, toen overal in het land duizenden mensen meeliepen in fakkeltochten uit protest tegen de groeiende hetze tegen illegaal gemaakte mensen. In Leiden liepen 1.300 mensen mee en het bleef niet bij die eenmalige gebeurtenis, want in de weken daarna ontstond er een steungroep voor mensen zonder verblijfsrecht die een inloopspreekuur ging draaien en ook actie voerde tegen uitsluiting, opsluiting en uitzetting. In 2007 beleefde de Fabel-groep een doorstart: samen met de Turks-Nederlandse activisten van de groep Aksi richtten de Fabel-activisten de organisatie Doorbraak op. Het inloopspreekuur ging deel uitmaken van Doorbraak, maar bleef De Fabel van de illegaal heten.

De visie van De Fabel van de illegaal vanaf het begin van de jaren negentig, en van Doorbraak vanaf 2007, is er altijd op gericht geweest dat individuele steun aan mensen zonder papieren moet samengaan met collectieve strijd van en samen met migranten en vluchtelingen. Het een kan niet zonder het ander. Wie zich beperkt tot steun aan een paar individuen, die kan nooit voldoende druk opbouwen om de politiek van migratiebeheersing te veranderen en uiteindelijk af te schaffen. Puur en alleen individuele ondersteuning, hoe broodnodig ook, blijft dweilen met de kraan open. Omgekeerd: wie zich nooit bezighoudt met praktische belangenbehartiging voor individuele migranten en vluchtelingen en alleen op een politiek-abstracte manier strijdt tegen de politiek van migratiebeheersing, die komt nauwelijks in aanraking met de concrete levens van mensen zonder verblijfsrecht, leert hun omstandigheden niet goed kennen en kan daardoor te weinig rekening houden met hun verlangens en eisen. Voor Doorbraak betekent de strijd tegen migratiebeheersing dat migranten en vluchtelingen in die strijd zoveel mogelijk vooroplopen, dat zij de regie moeten hebben en de prioriteiten moeten stellen.

Laagdrempelige voorziening

Het Fabel-spreekuur stelt de vragen van de bezoekers centraal. De spreekuurmedewerkers bieden steun in de vorm van het regelen van medische zorg, het geven van juridisch advies en van begeleiding in de richting van aanvragen voor verblijfsrecht, het helpen bij het vinden van onderdak, en het bespreken van andere problemen die zich voordoen bij het leven in de illegaliteit. Het gaat om een gratis en zo laagdrempelig mogelijke voorziening voor advies en contact. De steun wordt geboden vanuit de gedachte dat het belangrijk is dat er ergens in Leiden een plek moet zijn voor mensen zonder papieren waar ze zonder de ogen en oren van de staat en zijn handlangers in goed vertrouwen kunnen praten over hun problemen en over mogelijke oplossingen. Vanzelfsprekend is het voor illegaal gemaakte mensen moeilijk en riskant om zich bloot te geven. Het is voor hen een lastige stap om bij het Doorbraak-kantoor aan te bellen en te melden dat ze voor het Fabel-spreekuur komen. Bescherming van hun privacy is dan ook een eerste vereiste.

Mensen zonder verblijfsrecht worden wettelijk en maatschappelijk uitgesloten. Die uitsluiting leidt ertoe dat ze een keiharde strijd moeten voeren om te overleven. Hun leven is hun strijd. Dat beseffen ook de mensen om hen heen, zoals familieleden en vrienden. Zij voelen de druk om te helpen, om te moeten helpen. Ook de spreekuurmedewerkers lopen bij hun pogingen tot ondersteuning voortdurend tegen de door de staat georganiseerde uitsluiting aan. Vaak valt er geen oplossing te vinden, zeker geen structurele. Maar het is hoe dan ook noodzakelijk om voor alle spreekuurbezoekers te proberen om iets te bereiken, om daar moeite voor te doen, om naast hen te gaan staan en samen met hen te strijden voor een beter leven.

Resultaat

Af en toe leidt het steunwerk voor spreekuurbezoekers tot resultaat. Zo wist een gehandicapte man na een jarenlang bestaan in de illegaliteit in samenwerking met een spreekuurmedewerker toch nog verblijfsrecht te krijgen. Mensen zonder papieren hebben recht op medische zorg, die een landelijk noodfonds in veel gevallen kan vergoeden. Als een huisarts of specialist ondanks dat recht weigert om te helpen, dan lukt het de spreekuurmedewerkers vaak toch nog wel om de medische zorg alsnog geregeld te krijgen, weliswaar met de nodige moeite. Zo raakte een vrouw verstrikt in de netten van de zorgbureaucratie, maar kreeg ze door ingrijpen van een spreekuurmedewerker alsnog een behandeling door een kaakchirurg. En een andere spreekuurmedewerker kon een zwangere vrouw geruststellen die zich grote zorgen maakte over de financiering van haar aanstaande bevalling in het ziekenhuis, omdat ze daar het geld niet voor had. In dat soort gevallen betaalt een noodfonds gelukkig de rekeningen, legde de spreekuurmedewerker haar uit. Zomaar wat voorbeelden uit de Fabel-praktijk.

Het Fabel-spreekuur biedt geen leefgeld en geen eigen opvang aan mensen zonder verblijfsrecht, maar ondersteunt hen wel bij de strijd om bestaande voorzieningen open te breken of om nieuwe voorzieningen op te zetten. Onder druk van internationale mensenrechtenorganen, die stelden dat de overheid een zorgplicht heeft voor mensen zonder verblijfsrecht, zette de gemeente Leiden drie jaar geleden een bed-bad-brood-opvang op waar de particuliere organisatie STUV het beheer over kreeg. Ondanks die bbb-opvang bleken flink wat illegaal gemaakte mensen in Leiden nog steeds geen onderdak te hebben en na aanmelding bij het bbb-loket weer te zijn weggestuurd. De spreekuurmedewerkers komen voor hen op en dringen er langs allerlei wegen bij de gemeente op aan om de zorgplicht voor hen na te komen.

Het Fabel-spreekuur wordt niet alleen bezocht door mensen zonder verblijfsrecht, maar ook door anderen in hun omgeving. Dat kunnen familieleden zijn, landgenoten, vrienden, partners, en in principe iedereen die in contact is gekomen met de betrokken spreekuurbezoeker en graag iets wil bijdragen, in welke vorm dan ook. Daardoor heeft het Fabel-spreekuur in de loop der tijd een best uitgebreid netwerk gekregen van ondersteuners van mensen zonder verblijfsrecht. Zo leerden de spreekuurmedewerkers een vrouw kennen die jarenlang heeft moeten knokken voor haar familie. En wie als familielid of vriend zorgt voor iemand zonder papieren, loopt het risico om daar door de staat voor te worden gestraft, zo kwamen de spreekuurmedewerkers al vaker te weten.

Uit de vijfentwintigjarige Fabel-praktijk is steeds opnieuw gebleken hoe belangrijk het is om mensen zonder verblijfsrecht te ondersteunen in hun overlevingsstrijd. Hoe groter dat steunnetwerk is, hoe groter de mogelijkheden zijn om die strijd vol te houden. Want samen staan we sterk!

Harry Westerink

Wil je het Fabel-spreekuur financieel ondersteunen? Je kunt geld overmaken op bankrekeningnummer NL14INGB0003389627 t.n.v. Doorbraak.eu o.v.v. “Fabel-spreekuur”. Met het geld worden kosten gefinancierd die samenhangen met aanvragen voor verblijfsrecht en met medische zorg. Het gaat om kosten die niet op andere manieren kunnen worden gefinancierd.