Stimulerende Wij Reizen Samen-flyeracties tegen prijsstijgingen in het openbaar vervoer

Op 7 en 9 januari hebben mensen van de Leidse groep van de landelijke campagne Wij Reizen Samen (WRS) op het plein voor station Leiden Centraal zo’n 400 flyers uitgedeeld aan reizigers. Met krijt werd het plein bovendien voorzien van flink wat leuzen. De aanleiding voor de twee flyer- en krijtacties vormden de prijsstijgingen in het openbaar vervoer die per 1 januari zijn ingegaan. Met een spandoek, actieborden en WRS-hesjes wisten de activisten behoorlijk veel aandacht te trekken van reizigers die het station in- en uitliepen.

De WRS-campagne streeft niet alleen naar een economisch en fysiek toegankelijk OV, maar ook naar betere arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden voor werkers in het OV. Verder spreekt de campagne zich uit tegen privatisering en marktwerking in het OV. Bovendien pleit de campagne voor een fijnmazige OV-infrastructuur met voldoende treinen, bussen, trams en metro’s. Tot slot is het in verband met de klimaatcrisis van wezenlijk belang dat individueel vervoer per auto wordt teruggedrongen ten gunste van goede collectieve en publieke vervoersvoorzieningen.

Blikvanger

Op dinsdag 7 januari deden tijdens de avondspits tussen 17:00 en 18:00 uur twaalf mensen van Wij Reizen Samen mee aan de actie. Zo´n tien leuzen werden op het plein gekrijt. Bij aanvang kwam meteen de politie langs. Men liet ons weten dat men al op de hoogte was van de actie. We hadden de beide flyeracties niet aangemeld bij de politie, maar wel publiekelijk aangekondigd. De politie leek het allemaal wel best te vinden en deed er niet moeilijk over dat we hen niet vooraf op de hoogte hadden gebracht. Sterker nog, ze zeiden daar geen woord over. Dat werkt uiteraard stimulerend voor activisten die liever spontaan demonstreren, in plaats van meteen al bij aanmelding te maken te krijgen met beperkingen die de politie wil opleggen aan het demonstratierecht.

Tijdens het flyeren kwamen er flink wat gesprekjes op gang tussen WRS-activisten en reizigers. Het onlangs gemaakte spandoek met de leus “toegankelijk en betaalbaar OV” bleek een goede blikvanger te zijn, zodat reizigers al vanuit de verte konden zien wie we waren en waar we voor stonden. “Treinkaartjes zijn dit jaar 6 procent duurder” en “40 procent duurder sinds 2008”, die tekst van de uitgedeelde flyer kwam goed binnen bij de treinreizigers die jaar in jaar uit meer moeten gaan betalen voor hun treinritten.

Basiswerk van onderop

Op donderdag 9 januari deden tijdens de ochtendspits tussen 7:30 en 8:30 uur negen WRS-activisten mee aan de actie. Deze keer werden er wat minder leuzen op het plein gekrijt, mede omdat een hoogwerker en wat busjes na enige tijd het plein gingen bezetten en een deel van de stationsingang zelfs werd afgezet met rood-witte linten. Toch deelden we ook nu weer flink wat flyers uit en kwamen er ook weer gesprekjes op gang met reizigers. “Mijn baas betaalt mijn reiskosten”, liet iemand opgewekt weten. Studenten vertelden dat ze doordeweeks al gratis konden reizen. Maar dat geldt niet voor internationale studenten. En als de studenten die nu nog gratis kunnen reizen eenmaal zijn afgestudeerd, dan zullen ze behoorlijk schrikken van de kosten van het openbaar vervoer. Daar komt bij dat het OV ook in andere opzichten fors aan het verslechteren is. Meer marktwerking, hogere werkdruk voor OV-werkers, minder buslijnen in dorpen en aan de rand van steden, en helaas ook nog de vele vertragingen, omleidingen, defecte bovenleidingen, defecte treinen, wisselstoringen, overvolle trams, bussen en treinen, en fysiek slecht toegankelijk OV voor mensen met een beperking.

Na afloop toonden de activisten zich gestimuleerd en geïnspireerd door dit soort basiswerk van onderop voor een beter OV. De tamelijk gemakkelijk te organiseren flyer- en krijtacties zijn zeker een aanrader voor andere lokale groepen van de Wij Reizen Samen-campagne. In rechtstreeks contact staan met reizigers en OV-werkers is een essentiële voorwaarde voor de opbouw van een strijd die uiteindelijk moet gaan leiden tot een veel beter OV dan we nu kennen.

Harry Westerink