Strijd en steun centrale thema’s op bijeenkomst van Soedanese vluchtelingen
Vorige week zaterdag vond de bijeenkomst van de Darfur Union ter ondersteuning van Soedanese vluchtelingen plaats. Samen met Doorbraak organiseert de Darfur Union op 11 april een demonstratie tegen geweld in Soedan en tegen het migratiebeheersingsbeleid van de EU. In het kader van deze samenwerking waren twee Doorbraak-activisten, Harry Westerink en ikzelf, gevraagd om op de bijeenkomst een praatje te komen houden over Doorbraak en over onze ervaringen met actievoeren en onszelf organiseren.
De bijeenkomst werd druk bezocht. Er waren vijftig mensen, van wie de meesten zijn verbonden aan een van de Soedanese organisaties in Nederland. Daarnaast waren er gasten uit het buitenland: Soedanezen die in een ander Europees land met vergelijkbare organisaties proberen om de situatie van Soedanese vluchtelingen in Europa te verbeteren en het verzet in Soedan tegen dictator Al-Bashir te steunen. Een groot deel van de bijeenkomst ging in het Arabisch, een taal die Harry en ik niet spreken. Gelukkig werd er na elk praatje speciaal voor ons een samenvatting gegeven in het Engels.
Als Doorbraak-sprekers legden wij het een en ander uit over onze organisatie en op welke strijdterreinen we actief zijn. We spraken over de migratiebeheersingspolitiek van Nederland en de EU: “De Nederlandse overheid, met de IND in de frontlinie, voert een politiek waarbij migratie zoveel mogelijk wordt gecontroleerd. Nederland is binnen de EU een van de pleitbezorgers van een streng beleid. En de Nederlandse overheid probeert er ook voor te zorgen dat alle EU-landen een streng beleid voeren. De EU onderhandelt met landen buiten de EU om zoveel mogelijk vluchtelingen en migranten tegen te houden. Dat zijn vaak landen die mensenrechten schenden. Bijvoorbeeld Turkije en Libië. Maar ook onderhandelt de EU met Soedan, en met president Al-Bashir.”
Geen mens is illegaal
“Alleen migranten die de overheid ziet zitten, zijn welkom. Dat zijn er niet veel. Veel vluchtelingen worden door de IND afgewezen. Het is moeilijk om asiel te krijgen. Het is ook moeilijk om verblijfsrecht te krijgen vanwege een relatie, een huwelijk, vanwege arbeid, vanwege ziekte. Zeker de armere migranten wordt het heel moeilijk gemaakt om via deze weg een verblijfsvergunning te krijgen, want de kosten voor de aanvraag worden telkens verhoogd. Het is alleen te betalen als je een stabiel inkomen hebt of een sterk netwerk. Dat is een bewuste keuze van de overheid, om zoveel mogelijk armere mensen buiten Nederland te houden en geen verblijfsrecht te geven. Al jarenlang worden veel migranten en vluchtelingen illegaal gemaakt en uitgesloten van de samenleving. Wij zeggen: geen mens is illegaal. Iedereen heeft mensenrechten, want iedereen is een mens. Een mens om te gaan en te staan waar hij of zij wil. Wij zijn voor vrije migratie. Maar de overheid niet, en daarom bestrijden wij het beleid van de overheid.”
We vertelden over het Doorbraak-spreekuur De Fabel van de illegaal en over vergelijkbare organisaties in andere steden. Over inburgering zeiden we: “Als vluchtelingen verblijfsrecht krijgen, dan hebben ze volgens de overheid de plicht om te integreren. De overheid noemt het ‘inburgeren’, maar het is meer assimilatie dan integratie. In de inburgeringscursussen is de toon zwaar nationalistisch, met allerlei verhalen over hoe fantastisch Nederland zou zijn. Maar bij de integratie is er veel bureaucratie en ook veel racisme. Er is veel racistische politiek, niet alleen van Geert Wilders van de PVV, maar ook van andere politici. Zij stellen dat vluchtelingen en migranten harder moeten werken dan witte Nederlanders om zich te bewijzen. Dat vinden wij verkeerd. Wij merken dat vluchtelingen ook worden ingezet om te gaan werken zonder dat ze er loon voor krijgen. Werken via stages, via leerwerkplekken. Het kan natuurlijk fijn zijn om de kans te krijgen om wat te leren, maar hierbij willen de bazen profiteren van zo goedkoop mogelijke arbeid. Dit gebeurt niet alleen bij vluchtelingen, maar ook bij mensen met een uitkering zonder vluchtelingachtergrond. Dat is vaak gedwongen, en als je niet gratis werkt, krijg je een korting op je uitkering. Bij Doorbraak noemen we dat dwangarbeid, en we strijden daartegen. Verder strijden we tegen racisme. We voeren bijvoorbeeld actie tegen racistische karikaturen van Afrikaanse mensen, zoals Zwarte Piet, en tegen etnisch profileren en racistisch politiegeweld.”
Organiseren van onderop
We spraken over de noodzaak om meer macht op te bouwen en invloed te krijgen in de maatschappij. Het is belangrijk om daarbij te weten wie je vrienden en medestanders zijn en wie je vijanden en tegenstanders. “Natuurlijk is Nederland in een heleboel aspecten anders dan Soedan. Wat we hebben gehoord van jullie en gelezen in artikelen, is dat daar elke vorm van oppositie, zowel parlementair als buitenparlementair, grote repressie over zich heen krijgt. En dat mensen worden opgesloten of verdwijnen. In Nederland is dat anders, het is hier mogelijk om openlijk tegen beleid van de regering te demonstreren. Maar ook hier is repressie. Het gebeurt hier ook dat demonstraties worden beperkt, of zelfs verboden. Dat is niet vergelijkbaar met Soedan natuurlijk, maar dat wil niet zeggen dat het in Nederland allemaal goed zit met de mensenrechten. Bij een demonstratie tegen Zwarte Piet in Rotterdam werden bijna alle demonstranten opgepakt, en sommigen werden daarbij in elkaar geslagen door de politie. Amnesty International had daar flinke kritiek op. Maar een misschien nog groter probleem voor belangenorganisaties is het gevaar van inkapseling. In Nederland is het voor belangenorganisaties belangrijk om na te denken over hun relatie met de overheid, met de machthebbers en bazen. Het is belangrijk om onafhankelijk te zijn en te blijven.”
We spraken erover met wie wij soms samenwerken, zoals actiegroepen tegen het migratiebeleid als AAGU, of actiegroepen die vluchtelingen steunen als Nijmegen Gastvrij en de Internationale Socialisten, en ook politieke zelforganisaties als de Turkse DIDF, de Marokkaanse Vrouwenvereniging MVVN, en de Indonesische vakbond voor arbeidsmigranten IMWU. Uitgebreider gingen we in op de belangrijke strijdorganisatie van vluchtelingen zonder verblijfsrecht Wij Zijn Hier. Als belangrijke infrastructurele organisaties voor acties noemden we Theaterstraat en actiefonds XminY. We legden uit hoe wij mobiliseren voor acties en hoe we onze publiciteit organiseren.
Sleutelrol
Andere sprekers op de bijeenkomst hadden het over de rol van de samenleving van onderop om Soedan te veranderen, zeker nu veel leiders van de oppositie moeten vrezen voor hun vrijheid en hun leven, en daarom zijn gevlucht. Mayserh Moahmmed Saeed sprak over de noodzaak voor Soedanezen om zich te verenigen en samen te strijden tegen de dictatuur van Al-Bashir en zijn handlangers. Hij benadrukte daarbij het belang van een goede organisatie en infrastructuur. Hij woont zelf in Duitsland, en was actief betrokken bij de tentenkampstrijd van vluchtelingen daar een paar jaar geleden. Taqwa Abdullah Al Amin vertelde over de sleutelrol van vrouwen in het vredesproces in Soedan. Ze betoogde dat vrouwen op allerlei niveaus meer mogelijkheden en invloed moeten krijgen. Ze sprak zich uit tegen bestaansonzekerheid en armoede, gebrek aan onderwijs, gedwongen (kind)huwelijken, besnijdenis, verkrachtingen en ander geweld tegen vrouwen. Vrouwen worden in Soedan niet gezien als gelijkwaardig aan mannen, en hebben niet dezelfde rechten. Dat geldt zowel binnen als buiten het huwelijk. Sommige wetten zijn er vooral op gericht om vrouwen te straffen die zich niet bescheiden opstellen of “schandelijke” kleding of gedrag tentoonspreiden. Abdullah Al Amin pleitte onder meer voor onafhankelijk onderzoek naar geweld tegen vrouwen en voor verspreiding van meer kennis over vrouwenrechten en het belang daarvan.
Doorbraak hoopt op een goede samenwerking met de Darfur Union, wat ons veel zou kunnen leren over de manier waarop de leden van de organisatie zich organiseren en strijd leveren, over de situatie in Soedan en over de problemen waar Soedanese vluchtelingen in Europa mee worden geconfronteerd.
Wil je de Darfur Union-leden steunen in hun strijd tegen dictator Al-Bashir en voor een beter leven voor vluchtelingen in Europa? Kom dan naar de demonstratie op 11 april in Den Haag.
Mariët van Bommel